Cận cảnh vườn quả độc lạ của nông dân Bình Dương, quý cỡ nào mà bán 20 triệu đồng/kg

Với kinh nghiệm 7 năm của mình, anh Trung chia sẻ trồng cây vani có sự thích nghi và sức đề kháng rất cao trong điều kiện khí hậu Việt Nam.

Vanilla lại là loại cây vừa dùng chơi kiểng vừa làm hương liệu thực phẩm. Có nguồn gốc từ Mexico và Trung Mỹ nên lan vanilla phù hợp với vùng nhiệt đới. Lan vanilla có thể chịu được khô hạn tối đa 3 tháng, cần lượng mưa tối thiểu 3.000 mm, ưa nền đất thấp; tỉ lệ nắng/bóng khoảng 50% là thích hợp cho cây phát triển.

Cây vanilla có thể nhân giống theo nhiều cách: cắt cành giâm hom, gieo hạt, nhân bản vô tính bằng phương pháp nuôi cấy mô. Mỗi phương pháp nhân giống đều có những ưu điểm riêng. Với phương pháp cắt cành, cây con sẽ nhanh lên, già nhanh và nhanh ra hoa. Còn với phương pháp nuôi cấy mô, có thể nhân ra số lượng cây trong thời gian ngắn, đáp ứng lượng giống lớn cho vùng chuyên canh.

Anh Trần Minh Trung (Bình Dương) trồng thành công cây vanilla – loại gia vị đắt đỏ hàng đầu trên thế giới.

Vườn trồng vanilla thường rộng rãi, khoảng cách giữa các cây là 2 m để dễ dàng đi lại chăm sóc và nhận ra khi chúng trổ hoa. Do đặc điểm là cây thân leo nên vanilla cần có trụ đỡ (thường là các cây gỗ hoặc trụ gạch). Điểm đặc biệt khi trồng vanilla là lúc cây trổ bông, hoa muốn đậu quả phải được thụ phấn bằng tay người.

Đây là điều gây khó khăn cho người canh tác khi trồng loài cây này, cũng là hạn chế cho vanilla trong việc đậu quả khiến năng suất bị ảnh hưởng. Bởi vậy, khi trồng vanilla để phát triển kinh tế, chúng ta phải có niềm đam mê và chịu khó quan sát, cũng như chăm chỉ thụ phấn cho cây thì mới thu được thành quả tốt nhất.

Hoa của vanilla khá đẹp nên đay cũng là một loại cây cảnh.

Lan vanilla ra hoa vào đầu mùa khô, do bị kích thích bởi sự thiếu hụt nước. Hoa tạo thành cụm khoảng 15 bông, nở không quá 8 giờ và thụ phấn tốt nhất vào sáng sớm. Phương pháp phổ biến nhất để thụ phấn là lấy một cây tăm chọc vào bên cạnh hoa, nhấc rostellum (mỏ, cựa hoa) về phía trước và dùng tay kia ấn bao phấn vào nhụy.

Khi chín, quả vanilla ngả màu vàng. Lúc này là thời điểm có thể thu hoạch quả, phơi khô và chế biến thành hương liệu vani như chúng ta dùng hiện nay.

Sau 3 năm thử nghiệm anh Trung đã thu được những quả vanilla đầu tiên và tiếp tục mở rộng quy mô.

Anh Trần Minh Trung ở thị xã Bến Cát, tỉnh Bình Dương là một trong những người đi tiên phong trồng vanilla tại Việt Nam. Hiện anh đã trồng được 2 vườn vanilla xanh tốt với diện tích lên tới 8.000m2 đang chờ thu hoạch. Anh Trung cho biết có thời điểm gia đình anh thu hoạch quả vanilla và bán được với giá 15 - 20 triệu đồng/kg tươi. Theo anh, nước ta có thế mạnh về khí hậu, đất đai, nông dân cần cù, chịu khó nên hoàn toàn có thể trồng được loại cây gia vị cao cấp này.

Anh Trung phải mất rất nhiều thời gian nghiên cứu về kỹ thuật trồng cây vanilla và trải qua nhiều thất bại mới có thành quả.

Anh Trung cho biết khí hậu trồng phù hợp của loại cây này là vùng trồng có độ cao dưới 1000m so với mực nước biển, có nhiệt độ không quá lạnh (dưới 15 độ, kéo dài 1-2 tháng). “Chi phí đầu tư cho trang trại trồng vani từ 150-250 triệu đồng/1000m2. Người trồng sẽ mất khoảng 4 năm để thu hồi vốn. Cây vani có tuổi đời 10 năm liên tục nên đem lại hiệu quả kinh tế cao cho người trồng”, anh Trung nhận định.

Hiện tại, giá bán trái vani thành phẩm tại Việt Nam dao động từ 10 đến 20 triệu/1kg tùy chất lượng.

Chất lượng của quả vanilla trồng tại Việt Nam tương đương vanilla nhập khẩu. Việc trồng được vanilla tự nhiên tại chỗ sẽ làm lợi rất nhiều cho các nhà hàng 5 sao, các công ty chế biến bánh kẹo, sản xuất mỹ phẩm hay thực phẩm cao cấp... mà lâu nay vốn phải nhập khẩu loại hương liệu đắt đỏ này. Đây cũng là thị trường tiềm năng lớn để nông dân nắm lấy cơ hội phát triển loài cây có giá trị kinh tế cao này, vừa tạo thu nhập ổn định vừa đa dạng nền nông nghiệp của Việt Nam./.