 |
| Hạt dẻ Trùng Khánh (tỉnh Cao Bằng) |
Trùng Khánh là huyện nằm ở phía đông bắc tỉnh Cao Bằng, cách trung tâm thành phố 62 km theo tỉnh lộ 206. Nhờ điều kiện không khí mát lành cùng thổ nhưỡng trời ban nên cây hạt dẻ ở đây nhiều và ngon. Chỉ cần đỗ xe bên đường, đi vào vài chừng 20 m là bạn có thể vào thăm những vườn hạt dẻ.
Trùng Khánh được mệnh danh là xứ dẻ vì nơi đây có điều kiện tự nhiên thuận lợi, khí hậu mát mẻ quanh năm, các sườn đồi được bao bọc bởi những dãy núi đá vôi cùng nhiều dòng sông, con suối cung cấp nguồn phù sa và nước tưới dồi dào, thích hợp cho cây dẻ sinh trưởng, phát triển.
Cây hạt dẻ cao, tán rộng, lá to. Vườn hạt dẻ được trồng theo quy trình nên đều, thẳng tắp nhìn giống vườn cao su. Bạn sẽ cảm thấy thư thái khi đi dưới những tán cây dẻ mát lành, thoang thoảng hương, chúng như những bàn tay gió vuốt nhẹ lên mặt, lên tóc bạn.
Mùa dẻ Trùng Khánh rơi vào tháng Chín, tháng Mười âm lịch hằng năm. Độ cuối thu là thời điểm hạt dẻ bắt đầu chín rộ, tách vỏ và tự rụng xuống gốc báo hiệu mùa thu hoạch đã đến.
Hạt dẻ Trùng Khánh vỏ dày cứng, màu nâu tươi, nhiều lông tơ, bên trong là lớp vỏ lụa mỏng bao lấy nhân vàng ươm.
 |
| Hạt dẻ Trùng Khánh vỏ dày cứng, màu nâu tươi |
Mỗi quả dẻ có từ 3 - 4 hạt to bằng ngón chân cái. Loại hạt dẻ này không bảo quản được lâu, chỉ để được chừng một tháng nên sau khi thu hoạch phải chế biến ngay.
Hạt dẻ là nguyên liệu để chế biến nhiều món ăn hấp dẫn, mang đậm bản sắc ẩm thực của đồng bào dân tộc miền núi.
Đặc biệt, vừa qua hạt dẻ Trùng Khánh đã lọt vào “Top 100 đặc sản quà tặng Việt Nam” 2020 - 2021 do Hội đồng Thẩm định Top Việt Nam, Viện Kỷ lục Việt Nam bình chọn.
Hiện nay, huyện Trùng Khánh có trên 240 ha trồng cây dẻ, trong đó có hơn 170 ha cây dẻ đã cho thu hoạch hạt. Cây dẻ được trồng tại nhiều tại các xã: Chí Viễn, Ngọc Khê, Ðình Minh, Phong Châu, Ðình Phong...
Sản lượng hạt dẻ của huyện Trùng Khánh hằng năm ước đạt trên 100 tấn, giá bán hạt dẻ trung bình từ 100.000 - 150.000/kg.
 |
| Bánh hạt dẻ |
Đến với Cao Bằng, du khách sẽ nghĩ ngay đến những món ăn đặc sản như: Bánh cuốn, phở vịt quay, áp chao… Bánh hạt dẻ là một loại bánh mới được bày bán trong thời gian gần đây, với biến tấu hài hòa từ phần vỏ bánh đến nhân bánh, chính điều đó đã làm cho bánh hạt dẻ thêm hấp dẫn, thơm ngon. Bánh hạt dẻ từ khi xuất hiện đã chiếm cảm tình của nhiều du khách, từ đó, theo mọi người đến các vùng, miền khác, rồi tạo nên một trào lưu ẩm thực nho nhỏ trên mạng.
Bánh hạt dẻ nếu thoạt nhìn qua sẽ có hình dáng giống như bánh Pía nhưng dày mình hơn, vừa na ná bánh ngàn lớp. Chiếc bánh tròn đầy đặn gây ấn tượng bởi màu vàng óng của vỏ bánh, hương thơm đặc trưng của vừng rang. Lớp vỏ bánh mềm dẻo, đặc trưng khó quên nhất tạo nên điểm nhấn cho bánh là phần nhân hạt dẻ với đậu xanh xay nhuyễn ngọt bùi. Những tín đồ hạt dẻ chắc chắn sẽ không thể bỏ qua món bánh này.
Không quá cầu kỳ hay xa xỉ, bánh hạt dẻ có mức giá phải chăng chỉ 9 nghìn đồng/chiếc. Bánh ngon nhất là khi ăn nóng, cắn lớp vỏ bánh giòn rụm thơm thơm, phần nhân béo bùi tan trong miệng đủ để khiến người ta nhớ mãi. Bánh hạt dẻ khi được kết hợp với chút trà nóng sẽ tạo nên hương vị rất đặc trưng, vừa ấm bụng vừa ngon miệng.
Chủ thương hiệu Bánh hạt dẻ Đức Hương cho biết: Khác hẳn với các loại bánh khác, bánh hạt dẻ có độ ngọt vừa phải, không ngọt khé, được sản xuất hoàn toàn thủ công, qua nhiều công đoạn nhào nặn cho ra chiếc bánh tròn trịa hoàn hảo. Để làm một chiếc bánh hạt dẻ, người thợ phải làm vỏ ngoài bằng bột mì trắng mịn cán mỏng bung ngàn lớp, bề mặt rắc hạt vừng thơm vàng, quan trọng nhất đó là phần nhân bánh được làm bằng hạt dẻ. Hạt dẻ kết hợp với đậu xanh rồi nhào nặn dùng làm nhân bánh. Hạt dẻ được lựa chọn kỹ lưỡng, tất cả những hạt bị thâm, ủng đều phải loại bỏ, chỉ chọn những hạt có màu vàng óng, to, sau khi sơ chế thì mang đi làm chín, sau đó nghiền nhuyễn, thêm đường để tạo cho món bánh có thêm hương vị ngọt thanh. Nhân bánh chiếm tỷ lệ cao trong chiếc bánh hạt dẻ. Kích cỡ bánh hạt dẻ to và dày bằng chiếc bánh rán.
Bánh sau khi chế biến có thể để được 2 - 3 ngày. Nếu muốn giữ lâu hơn, du khách có thể yêu cầu người bán hút chân không trước khi mang về. Tại nhà, bạn bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh hoặc ngăn đá từ 3 - 4 tháng. Khi ăn, lấy ra để cho tan đá, rồi cho vào lò nướng, áp chảo hoặc nồi chiên không dầu làm nóng từ 3 - 5 phút. Tuyệt đối không chiên lại, bởi nếu không biết cách, bạn sẽ khiến bánh bị ngấm dầu, gây ngán ngấy.
