Giống gà quý tiến Vua
Gà Đông Tảo (gà Đông Cảo) là một giống gà đặc hữu và quý hiếm của Việt Nam. Đây là loài gà nuôi cổ truyền của xã Đông Tảo thuộc huyện Khoái Châu, tỉnh Hưng Yên. Trại gà Đông Tảo thuần chủng lớn nhất Việt Nam hiện nay hiện nằm ở xã Đông Tảo, huyện Khoái Châu, tỉnh Hưng Yên.
Đặc điểm nổi bật của gà Đông Tảo là có cặp chân xấu xí, đôi chân to và thô, khi trưởng thành có thể nặng trên 4,5 kg (gà trống) và trên 3,5 kg (gà mái). Đây là loài gà nuôi cổ truyền của xã Đông Tảo thuộc huyện Khoái Châu, tỉnh Hưng Yên, người dân trước đây thường dùng để cúng tế-hội hè, hay tiến Vua. Gà Đông Tảo thuộc danh sách các giống gia cầm quý hiếm của Việt Nam hiện đang được bảo tồn nguồn gen.
Thịt gà Đông Tảo chế biến thành nhiều món ngon
Gà Đông Tảo thuộc giống to con, dáng hình bệ vệ, với thân hình to, da đỏ, đầu oai vệ, cặp chân vững chãi. Gà trống có hai mã lông cơ bản gồm mã mận (màu tím pha đen) và màu của trái mận. Gà cũng có cặp chân sù sì, cặp chân gà trống to và bao quanh chân ở phía trước là một lớp vảy da sắp xếp không theo hàng, phần còn lại (3/4 diện tích) da sùi giống bề mặt trái dâu tằm ăn, bốn ngón chân xòe ra, chia ngón rõ nét, bàn chân dày, cân đối nên gà bước đi vững chắc.
Mào gà trống là mào sun (ngắn và thun lại) màu đỏ tía, tích và dái tai màu đỏ, kém phát triển, nhìn gọn và khỏe. Gà mái có ba mã cơ bản gồm: Mã nõn chuối - vàng nhạt, mã thó hay nâu nhạt - màu đất thó hay lá chuối khô, mã ngà - trắng sữa. Lông phần cổ và cánh gà mái thường có pha trộn những chiếc lông màu vàng, trắng sữa, nâu đỏ, đen. Gà mái cũng có mào tựa mào con trống nhưng chỉ to bằng 1/3 so với mào gà trống.
Các vị trí da không có lông trên mình gà (cả trống và mái) đều có màu đỏ. Gà mới nở có lông trắng đục. Khối lượng mới nở 38 - 40g, mọc lông chậm, lúc trưởng thành con trống nặng 5,5 - 6kg, con mái nặng 4kg/con. Thịt gà ngon, ngọt với khối thịt ức ngồn ngộn đỏ hồng, những bắp thịt đùi với những bó cơ cuồn cuộn vắt lên nhau trong thịt không có gân, không dai.
Gà Đông Tảo là loài rất khó tính, không quen nuôi nhốt, quen chạy nhảy nên chuồng trại phải rộng rãi vì thế chất lượng thịt mới ngon, săn chắc. Mất một năm đến một năm rưỡi nuôi trong môi trường thả vườn, ăn cám tự nhiên không thúc tăng trưởng thì gà mới có thể cho thịt.
Gà Đông Tảo thường đẻ trứng ít hơn gà thường, bộ chân to vụng về khiến gà ấp trứng rất vụng. Gà bắt đầu đẻ lúc 160 ngày tuổi. Nếu để gà đẻ rồi tự ấp, 10 tháng đẻ 70 quả. Khối lượng trứng từ 48 - 55g/quả.
Tập trung tạo dựng thương hiệu
Nhiều năm nay, mô hình nuôi gà Đông Tảo đã trở thành nguồn phát triển kinh tế chủ yếu của nhiều hộ nông dân trên địa bàn xã Đông Tảo, huyện Khoái Châu (Hưng Yên). Với trên 2.500 hộ nuôi hơn 700.000 con cả gà giống lẫn gà thịt, mỗi năm mang lại doanh thu từ 100 - 200 triệu đồng/hộ, đang góp phần nâng cao đời sống của người dân nơi đây.
Được thành lập từ năm 2016, HTX chăn nuôi và kinh doanh gà Đông Tảo đã tạo ra một hướng đi mới trong việc nuôi và kinh doanh gìn giữ, phát triển giống gà Đông Tảo nổi tiếng. Ông Lê Quang Thắng, Giám đốc HTX cho biết, sinh ra và lớn lên ở địa phương có giống gà quý, với nỗ lực vươn lên làm giàu, cùng với niềm đam mê, ông đã cùng với nhiều hộ nông dân trên địa bàn quyết tâm lập nghiệp từ việc nuôi gà Đông Tảo.
Trước năm 2010, ông Thắng cùng với các hộ nông dân trong xã chăn nuôi và kinh doanh gà Đông Tảo theo hướng nhỏ lẻ riêng rẽ khiến cho thu nhập không ổn định, giá cả bấp bênh.
Gà Đông Tảo có dáng bệ vệ
Sau đó, ông Thắng và một số hộ được các cấp hội nông dân tuyên truyền về sản xuất theo chuỗi, liên kết giữa các hộ để sản xuất tập trung, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm và đặc biệt được sự quan tâm của Liên minh HTX tỉnh tạo điều kiện cho đi học tập kinh nghiệm phương pháp chăn nuôi ở châu Âu.
Năm 2016, ông đã vận động liên kết một số hộ chăn nuôi gà Đông Tảo tham gia thành lập HTX gồm 17 thành viên. Gia đình ông đầu tư diện tích 5.000m2, cải tạo toàn bộ hệ thống chuồng trại xây dựng kiên cố, khép kín, phù hợp với điều kiện khí hậu, giảm tỷ lệ cận huyết.
Hoạt động theo phương châm “Tự nguyện, dân chủ, bình đẳng, công khai, tự chủ, tự chịu trách nhiệm, cùng có lợi, hợp tác và phát triển...”, HTX đã tập hợp những hộ chăn nuôi, cơ sở sản xuất kinh doanh gà Đông Tảo cùng chung mục tiêu xây dựng, bảo vệ thương hiệu “Gà Đông Tảo” trong xã.
Với tổng diện tích 2,8 ha, tổng sản lượng thịt gà của HTX sản xuất ra từ 40 - 50 tấn/năm, chiếm 12% tổng sản lượng thịt gà Đông Tảo toàn huyện. Sản phẩm được xuất bán chủ yếu cho các hệ thống siêu thị, nhà hàng, khách sạn ở các tỉnh, thành phố như Hà Nội, Hải Phòng, Thái Nguyên, Lạng Sơn, Quảng Ninh
Đáng chú ý, để cho ra những con gà Đông Tảo chất lượng ngon, đẹp, đôi chân to đều, ngoài yếu tố thổ nhưỡng, vùng khí hậu, kinh nghiệm của người nuôi, HTX đã áp dụng kỹ thuật chăn nuôi an toàn VietGAP, nhằm nâng cao thu nhập cho thành viên.
Linh Anh
