Bức tranh toàn cảnh về an toàn thực phẩm năm 2025
Năm 2025 khép lại với những chuyển biến tích cực nhưng cũng đầy thách thức trong công tác quản lý an toàn thực phẩm. Theo báo cáo "Tổng kết công tác y tế năm 2025" của Bộ Y tế, tính đến trung tuần tháng 12/2025, cả nước ghi nhận 74 vụ ngộ độc thực phẩm, khiến 1.588 người mắc và 19 trường hợp tử vong.
 |
| Hơn 300 người nhập viện sau khi ăn bánh mì cóc cô Bích ẢNH: BV |
So với cùng kỳ năm 2024, số liệu cho thấy sự nỗ lực lớn của các ban ngành khi số vụ giảm 54 vụ, số người mắc giảm 2.744 người. Tuy nhiên, mức độ nghiêm trọng và tính chất phức tạp của các vi phạm vẫn là hồi chuông cảnh báo.
Công tác thanh tra, hậu kiểm trong năm qua đã được triển khai quyết liệt với quy mô lớn. Cụ thể:
Toàn ngành Y tế đã kiểm tra 252.669 cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm.
Phát hiện 14.107 cơ sở vi phạm, chiếm tỷ lệ 5,58%.
Xử phạt hành chính 3.132 cơ sở với tổng số tiền lên tới 17,6 tỷ đồng.
Đình chỉ hoạt động 40 cơ sở và buộc tiêu hủy 141 loại thực phẩm không đảm bảo an toàn tại 256 cơ sở.
Tỷ lệ cơ sở bị xử lý tăng lên 27,01% (so với 22,2% của năm trước) cho thấy sự kiên quyết "không bỏ lọt vi phạm" của cơ quan chức năng, đặc biệt tại các thành phố lớn như Hà Nội và TP.HCM.
Thách thức từ "chợ mạng" và bếp ăn công nghiệp
Năm 2025 chứng kiến sự dịch chuyển mạnh mẽ của các hành vi vi phạm từ phương thức truyền thống sang môi trường thương mại điện tử. Lợi dụng sự tiện lợi của mua sắm online, nhiều cá nhân tung ra thị trường các loại thực phẩm gắn mác "nhà làm" (homemade) nhưng không có giấy chứng nhận đủ điều kiện an toàn, không nhãn mác và không thể truy xuất nguồn gốc.
Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) đã phải triển khai 8 đoàn thanh tra chuyên đề, tập trung hậu kiểm hoạt động quảng cáo thực phẩm bảo vệ sức khỏe trên internet. Nhiều trường hợp quảng cáo sai sự thật, thổi phồng công dụng sản phẩm đã bị phát hiện, cảnh báo công khai và gỡ bỏ.
Bên cạnh đó, nỗi lo về bếp ăn tập thể vẫn hiện hữu. Vụ ngộ độc bánh mì tại TP.HCM vào tháng 11/2025 khiến hơn 300 người nhập viện là minh chứng rõ nhất cho lỗ hổng trong việc giám sát nguồn nguyên liệu đầu vào tại các khu công nghiệp và trường học.
 |
| Vụ ngộ độc rượu nghiêm trọng xảy ra tại P.Tứ Minh (Hải Phòng) khiến 7 người bị ngộ độc methanol, trong đó 1 người tử vong. |
Cao điểm Tết Bính Ngọ 2026: Không có "vùng cấm"
Tết Nguyên đán là "thời điểm vàng" của sức mua, nhưng cũng là lúc các loại thực phẩm kém chất lượng, hàng lậu tìm cách len lỏi vào thị trường. Trước tình hình đó, Ban Chỉ đạo liên ngành Trung ương về ATTP đã ban hành kế hoạch hành động quyết liệt xuyên suốt từ ngày 30/12/2025 đến hết 25/3/2026.
Chiến dịch này tập trung vào các mũi nhọn:
Kiểm soát biên giới: Các tỉnh như Lào Cai, Lạng Sơn, Quảng Ninh tăng cường trực chiến 24/7 để ngăn chặn thực phẩm đông lạnh, nội tạng, bánh kẹo nhập lậu, tẩm ướp hóa chất.
Siết chặt làng nghề: Các cơ sở sản xuất giò chả, bánh mứt kẹo và rượu thủ công sẽ chịu sự giám sát đặc biệt. Hành vi sử dụng phụ gia cấm (hàn the, phẩm màu công nghiệp) hay cồn methanol trong pha chế rượu sẽ bị xem xét xử lý hình sự để tăng tính răn đe.
Làm sạch "chợ mạng": Bộ Y tế phối hợp cùng Bộ Công Thương và Bộ Công an rà soát các sàn thương mại điện tử. Các gian hàng thực phẩm online không công khai giấy phép, không có mã số thuế sẽ bị xử lý nghiêm.
Đạo đức kinh doanh và sự thông thái của người tiêu dùng
Cuộc chiến chống thực phẩm bẩn không chỉ là nhiệm vụ của cơ quan quản lý nhà nước mà cần sự chung tay của toàn xã hội. Đối với các doanh nghiệp, đây là lúc khẳng định uy tín thương hiệu bằng việc tuân thủ nghiêm ngặt quy trình sản xuất và đạo đức kinh doanh.
Về phía người tiêu dùng, các chuyên gia khuyến cáo cần trở thành "mắt xích" giám sát cuối cùng:
Chỉ mua sắm tại các địa chỉ uy tín, ưu tiên sản phẩm có tem truy xuất nguồn gốc (QR code).
Thận trọng với các "giỏ quà Tết online" giá rẻ bất thường.
Tuyệt đối không sử dụng sản phẩm trôi nổi, không nhãn mác hoặc có dấu hiệu tẩy xóa hạn sử dụng.
Một cái Tết Bính Ngọ đầm ấm, an toàn chỉ có được khi mỗi bữa ăn gia đình đều được bảo vệ bởi sự thượng tôn pháp luật của người kinh doanh và sự lựa chọn thông thái của người tiêu dùng.
