14 mặt hàng mà EU cam kết dành TRQ cho Việt Nam
Trong khuôn khổ Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam-EU (EVFTA), EU cam kết dành hạn ngạch thuế quan (TRQ) cho Việt Nam đối với 14 mặt hàng.
Để hỗ trợ doanh nghiệp Việt thực thi các cam kết này, Bộ Công Thương đã cung cấp thông tin cụ thể về cơ chế phân bổ và quản lý TRQ của EU đối với từng mặt hàng.
Cơ chế phân bổ và quản lý hạn ngạch thuế quan trong EVFTA
Theo đó, 14 mặt hàng mà EU cam kết dành TRQ cho Việt Nam bao gồm: Trứng và lòng đỏ trứng gia cầm; tỏi; ngô ngọt; gạo đã xát; gạo đã xay; gạo đã xay thuộc một số loại gạo thơm nhất định; tinh bột sắn; cá ngừ; surimi; đường và các sản phẩm khác chứa hàm lượng đường cao; đường đặc biệt; nấm; ethanol; mannitol, sorbitol, dextrin và các dạng tinh bột biến tính khác.
Đối với mặt hàng gạo, cơ chế TRQ được thực hiện với đầu mối phía EU là đơn vị G.4 (cây trồng và dầu ôliu) thuộc Tổng cục Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.
Theo Vụ Chính sách Thương mại Đa biên (Bộ Công Thương), các lô hàng gạo thơm khi xuất khẩu vào thị trường EU phải tuân thủ theo quy định thực thi của EU về việc mở và tiếp nhận TRQ nhập khẩu cho gạo có xuất xứ từ Việt Nam.
Doanh nghiệp sẽ cần xin cấp giấy phép nhập khẩu tại cơ quan có thẩm quyền của nước thành viên và phải nộp một số tiền bảo đảm là 30 Euro/tấn tại thời điểm nộp đơn xin cấp giấy phép. Trong trường hợp số lượng đăng ký vượt quá số lượng có sẵn theo TRQ cho giai đoạn, EU sẽ cố định một hệ số phân bổ.
Các lô hàng gạo thơm thuộc diện TRQ khi xuất khẩu vào thị trường EU, để được hưởng thuế suất 0% theo hạn ngạch, phải có giấy chứng nhận đúng chủng loại (authenticity certificate) được cấp bởi cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam nêu rõ gạo thuộc một trong các chủng loại gạo được hưởng ưu đãi theo TRQ của hiệp định.
Hiện nay, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và Bộ Công Thương đang phối hợp xây dựng văn bản hướng dẫn quy trình đăng ký giấy chứng nhận này để ban hành ngay khi Hiệp định EVFTA có hiệu lực.
Còn với các mặt hàng còn lại, cơ chế TRQ trong Hiệp định, với đầu mới phía EU là Tổng cục Thuế và Hải quan.
Vụ Chính sách Thương mại Đa biên cho biết, TRQ sẽ được phân bổ và quản lý theo quy định tại Điều 49 đến 54 của Quy định thực thi (EU) 2015/2447.
Theo đó, hàng hóa nhập khẩu vào EU theo cơ chế TRQ sẽ được phân bổ theo cơ chế “doanh nghiệp đăng ký trước thì được cấp hạn ngạch trước”, dựa vào ngày mà đơn xin cấp phép nhập khẩu được cơ quan hải quan của EU chấp thuận. Hiện, EU đang trong quá trình xây dựng văn bản hướng dẫn thực thi các cam kết về TRQ trong Hiệp định EVFTA.
Quy trình đăng ký chứng nhận chủng loại gạo xuất khẩu
Để được hưởng ưu đãi, doanh nghiệp (các tổ chức, cá nhân) bán gạo vào thị trường liên minh châu Âu (EU) phải đăng ký chứng nhận chủng loại gạo xuất khẩu vào thị trường này với Cục Trồng trọt thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn.
Hiện, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đang lấy ý kiến dự thảo Nghị định hướng dẫn quy trình đăng ký chứng nhận chủng loại gạo xuất khẩu vào EU để hưởng ưu đãi hạn ngạch nhằm trình Chính phủ thông qua.
Bộ NN&PTNT đang lấy ý kiến dự thảo Nghị định hướng dẫn quy trình đăng ký chứng nhận chủng loại gạo xuất khẩu vào EU
Theo đó, dự thảo Nghị định nêu trên quy định về chứng nhận chủng loại gạo được hưởng ưu đãi về thuế quan, phi thuế quan khi xuất khẩu vào EU theo Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam và Liên minh châu Âu (EVFTA).
Tiêu chí để được cấp giấy chứng nhận chủng loại gạo, dự thảo Nghị định nêu trên quy định: Gạo được sản xuất từ giống lúa có chất lượng hạt phù hợp theo Quy chuẩn kỹ thuật Quốc gia; được gieo trồng trên diện tích đất có địa chỉ rõ ràng (tỉnh/thành phố, quận/huyện, phường/xã, tổ/thôn).
Ngoài ra, tiêu chí cấp giấy chứng nhận chủng loại gạo cũng quy định: Đơn vị xuất khẩu có nhu cầu cấp giấy chứng nhận phải thực hiện thông báo với tổ chức cấp giấy chứng nhận chủng loại gạo trước khi sản xuất theo mẫu ban hành tại phụ lục kèm theo nghị định này.
Tiêu chí cũng yêu cầu trong quá trình sản xuất phải có sự kiểm tra 1 lần kèm theo tổ chức khảo nghiệm được chỉ định ở giai đoạn trước thu hoạch trong vòng 20 ngày theo nội dung quy định tại phụ lục kèm theo nghị định này.
Bên cạnh đó, lúa sau khi thu hoạch phải được phơi, sấy, bảo quản, xay xát, chế biến đóng gói tại cơ sở đảm bảo tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật do cơ quan nhà nước có thẩm quyền ban hành.
Về việc xin cấp chứng nhận chủng loại gạo, dự thảo Nghị định quy định: Các tổ chức, cá nhân - tức đối tượng được áp dụng - có nhu cầu, thực hiện nộp hồ sơ trực tiếp hoặc gửi qua dịch vụ bưu chính hay qua môi trường mạng đến bộ phận một cửa Cục trồng trọt thuộc Bộ Nông nghiêp và Phát triển nông thôn.
Đối với việc nộp phí, lệ phí thực hiện thủ tục hành chính, các tổ chức, cá nhân nộp theo quy định hiện hành trực tiếp tại cơ quan giải quyết thủ tục hành chính hoặc bằng hình thức chuyển khoản hay qua dịch vụ khác theo quy định.
Ngoài ra, dự thảo Nghị định cũng quy định việc cấp lại, thu hồi giấy chứng nhận chủng loại gạo.
Trên website Hiệp định Thương mại tự do giữa Việt Nam và Liên minh châu Âu (EVFTA) thuộc Bộ Công Thương "quy định của EU về quản lý và phân bổ hạn ngạch thuế quan đối với mặt hàng gạo trong khuôn khổ EVFTA" ở phần quy định khác cho biết, các lô hàng gạo thơm khi xuất khẩu vào thị trường EU, để được hưởng thuế suất 0% theo hạn ngạch, phải có giấy chứng nhận đúng chủng loại (authenticity certificate) được cấp bởi cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam.
Minh Kiệt
