Bệnh đột quỵ: Thực phẩm nào "rình rập" sinh mạng con người? Phòng ngừa bệnh đột qụy não gia tăng vào mùa lạnh Đột quỵ và nhồi máu cơ tim là hai biến chứng nổi bật của tăng huyết áp |
Theo bác sĩ Huỳnh Thị Ngọc Huyền - Khoa Hồi sức cấp cứu nội tim mạch - Bệnh viện Tim Tâm Đức (TP.HCM), đột quỵ còn được gọi là tai biến mạch máu não. Bệnh xảy ra do mạch máu nuôi não bị tắc nghẽn đột ngột gây nhồi máu não hoặc bị phá vỡ gây xuất huyết não, hậu quả làm tế bào não bị thiếu máu nuôi, thiếu oxy cấp tính. Nếu không được tái tưới máu kịp thời thì các tế bào não sẽ dần chết đi gây nên tàn tật vĩnh viễn, thậm chí là tử vong.
Mặc dù trước đây đột quỵ thường được xem là bệnh lý của người cao tuổi nhưng những năm gần đây tần suất mắc bệnh ở người trẻ từ 18-45 tuổi tăng lên đáng kể, đây là nguyên nhân thứ 5 gây tàn tật cho người trẻ.
Theo thống kê của Hội Đột quỵ thế giới (WSO) năm 2022 có đến 16% người bị đột quỵ trong độ tuổi từ 15-49 và theo đó trong 6,5 triệu trường hợp tử vong do đột quỵ thì người trẻ chiếm đến 6%.
Yếu tố nguy cơ hàng đầu của bệnh lý đột quỵ nói chung là tăng huyết áp, tiểu đường, rối loạn lipid máu, xơ vữa mạch máu. Những nguyên nhân này có thể xuất hiện ở nhiều lứa tuổi khác nhau nhưng chiếm đa số vẫn là người cao tuổi.
Theo các thống kê của Bộ Y tế tại Việt Nam, tỷ lệ người đột quỵ là người trẻ và trung niên chiếm 1/3 trong tổng số các trường hợp đột quỵ
Tuy nhiên, hiện nay có khoảng 25% các ca đột quỵ xảy ra ở những người trẻ tuổi và đang có xu hướng gia tăng, đặc biệt đối với những người lạm dụng bia, rượu hay thường xuyên hút thuốc lá, sử dụng các chất kích thích, chỉ số cân nặng quá mức,...
Ngoài ra, các yếu tố nguy cơ kể trên thì các bất thường bẩm sinh về tim mạch, đặc biệt là rung nhĩ, bệnh lý huyết học gây tăng đông máu hoặc dị dạng mạch máu não mà không được khám và phát hiện sớm cũng là những nguyên nhân khiến tỷ lệ đột quỵ ở người trẻ gia tăng.
Sự phát triển bất thường mạch máu não như phình mạch máu não ban đầu thường không biểu hiện rõ về triệu chứng, đôi khi chỉ là một cơn đau đầu, nặng ngực thoáng qua khiến người trẻ chủ quan về sức khỏe. Về lâu dài, khối phình mạch máu phát triển lớn dần và vỡ gây xuất huyết não hoặc huyết khối hình thành từ rung nhĩ ở tim trôi lên mạch máu não gây thuyên tắc dẫn đến nhồi máu não.
Để phòng ngừa đột quỵ cần tuyên truyền, giáo dục giới trẻ sớm hình thành các thói quen sống tích cực như:
Cân đối giữa các thành phần thức ăn, giảm thiểu mỡ, protein, đạm động vật và tăng cường ăn nhiều rau xanh hoa quả chính, có thể ăn cá và thịt gà trong bữa ăn của mình.
Hạn chế thức khuya, cố gắng ngủ đủ giấc, tránh tình trạng ngủ ít, thiếu ngủ; Nghỉ ngơi hợp lý, tránh căng thẳng kéo dài. Tốt nhất không nên sử dụng các chất kích thích; duy trì chế độ thể dục thể thao hợp lí.
Cần đi khám định kỳ để theo dõi tình trạng cơ thể, sớm phát hiện và kiểm soát hiệu quả các bệnh lý liên quan như tăng huyết áp, bệnh tim mạch, tiểu đường… Từ đó tầm soát đột quỵ định kỳ giúp phòng ngừa đột quỵ ở người trẻ hiệu quả.
Đột quỵ khi tập thể thao, nguy cơ và cách phòng tránh |
Cảnh báo sốc nhiệt và đột quỵ do nắng nóng |
Nguyên nhân gây đột quỵ khi ngủ và cách phòng tránh |