Đột quỵ và nhồi máu cơ tim là hai biến chứng nổi bật của tăng huyết áp

Việt Nam trong nhóm nước có tỷ lệ đột quỵ do biến chứng của tăng huyết áp ở mức cao.

Ngày 20/4, tại TP.HCM, Bệnh viện FV đã tổ chức buổi hội nghị Tim Mạch thường niên lần 2 với chủ đề “Điều trị Bệnh Tim Mạch: Hiện tại và tương lai” với nhiều chuyên gia đầu ngành trong nước và quốc tế tham dự nhằm chia sẻ những tiến bộ mới nhất trong chẩn đoán, điều trị.

Đột quỵ do tăng huyết áp ở Việt Nam cao hàng đầu thế giới

Việt Nam trong nhóm nước có tỷ lệ đột quỵ do biến chứng của tăng huyết áp ở mức cao. Hai biến chứng nổi bật của tăng huyết áp là đột quỵ và nhồi máu cơ tim. "Việt Nam nằm trong khu vực có tỷ lệ biến chứng đột quỵ cao, chỉ thấp hơn Trung Quốc một chút", GS.TS.BS Huỳnh Văn Minh, Chủ tịch Hội Tim mạch Việt Nam, nói tại hội thảo khoa học của Bệnh viện FV, ngày 20/4. Trong khi đó, tại nhiều nước, biến chứng nhồi máu cơ tim của tăng huyết áp chiếm tỷ lệ cao.

Theo giáo sư Minh, việc kiểm soát bệnh tăng huyết áp phần lớn vẫn chưa đạt yêu cầu trên toàn thế giới. Ở Việt Nam, các thống kê ghi nhận 25% nam và 21,6% nữ mắc bệnh, song không phải ai cũng đạt được và duy trì huyết áp mục tiêu.

Yếu tố gây khó khăn trong kiểm soát huyết áp là nhiều bệnh nhân còn nghèo, chưa có bảo hiểm y tế, thiếu kiến thức về bệnh. Tăng huyết áp thường diễn tiến thầm lặng, nhiều người không biết mình bị bệnh. Người đã được chẩn đoán bệnh thường không tuân thủ điều trị, sử dụng thuốc không đủ liều lượng, chưa tích cực thay đổi lối sống theo khuyến cáo.

Thời gian qua, các bệnh viện lớn tại TP HCM tiếp nhận khá nhiều người 20-30 tuổi đột quỵ xuất huyết não, dẫn đến tử vong hoặc tàn phế, nguyên nhân là không biết bản thân bị tăng huyết áp hoặc chủ quan với bệnh này. Đây được xem là kẻ giết người thầm lặng, bởi nhiều người mắc bệnh vẫn khỏe mạnh, đến lúc đo chỉ số huyết áp mới biết là rất cao.

Tăng huyết áp lâu ngày không kiểm soát tốt có thể biến chứng ở tim, dẫn đến nhồi máu cơ tim, suy tim, rối loạn nhịp tim. Ở thận, tăng huyết áp làm tổn thương thận cấp, bệnh thận mạn và cuối cùng dẫn đến suy thận mạn giai đoạn cuối phải lọc máu định kỳ. Bệnh cũng có thể gây giảm thị lực, mù lòa, xơ vữa mạch máu dẫn đến đau chân khi đi lại, thậm chí loét, hoại tử phải đoạn chi gây tàn phế. Tăng huyết áp cũng có thể là nguyên nhân gây rối loạn cương dương, đặc biệt nếu kèm đái tháo đường, hút thuốc lá.

Giáo sư Minh khuyến cáo người tăng huyết áp tuân thủ điều trị, tự theo dõi huyết áp tại nhà. Thực hiện chế độ ăn uống lành mạnh, giảm muối, hạn chế ăn mặn. Tăng lượng kali, ăn nhiều trái cây, rau, ngũ cốc nguyên hạt, các sản phẩm từ sữa ít béo, giảm hàm lượng chất béo bão hòa và tổng chất béo.

Giảm cân, duy trọng lượng hợp lý, bởi dự kiến huyết áp tâm thu sẽ giảm khoảng một mmHg cho mỗi lần giảm cân một kg. Tích cực hoạt động thể chất, trong đó ưu tiên tập thể dục nhịp điệu, đi bộ nhanh 5-7 lần mỗi tuần, 30-60 phút mỗi buổi. Giảm tiêu thụ rượu, nam không quá 2 ly, nữ không quá một ly nhỏ mỗi ngày.

GS.TS.BS Huỳnh Văn Minh, Chủ tịch Hội Tim mạch Việt Nam, phát biểu tại hội thảo ngày 20/4.

Nhiều kiến thức mới để điều trị bệnh tim

Các báo cáo khoa học trong hội nghị xoay quanh hai phần chính: Tim mạch tổng quát và can thiệp; Bệnh cơ tim và cấu trúc tim.

Trong phần Tim mạch tổng quát và can thiệp, các diễn giả cập nhật nhiều kiến thức mới trong chẩn đoán, quản lý và điều trị bệnh tim mạch như: Tiếp cận toàn diện trong kiểm soát huyết áp (GS. TS. BS.Huỳnh Văn Minh trình bày), Quản lý bệnh tim mạch ở người có đái tháo đường: khi nào và như thế nào? Góc nhìn từ bác sĩ nội tiết (PGS.TS.BS Nguyễn Thị Bích Đào trình bày), Điều trị và phòng ngừa xuất huyết tiêu hóa ở bệnh nhân sử dụng kháng đông (PGS. TS. BS. Trần Thị Khánh Tường trình bày), Khi nào sử dụng OCT hoặc IVUS trong can thiệp mạch vành (TS.BS. Hồ Minh Tuấn trình bày), Tái tưới máu bệnh động mạch ngoại biên (PGS. TS. BS. Edward T C Choke trình bày).

Trong bài báo cáo của mình, PGS.TS.BS Nguyễn Thị Bích Đào cho biết, theo theo thống kê từ bệnh nhân đái tháo đường điều trị bằng bảo hiểm y tế tại VN, tim mạch là một trong những biến chứng hàng đầu (chiếm tới 34%). Do vậy, việc quản lý biến chứng tim mạch cho bệnh nhân đái tháo đường từ sớm là vô cùng quan trọng. Tại các cơ sở y tế của Việt Nam đã bắt đầu đưa ra chiến lược tiếp cận toàn diện cho bệnh nhân, như sử dụng các thuốc được chứng minh có lợi trên tim mạch và thận bên cạnh kiểm soát các yếu tố nguy cơ (ổn định huyết áp, kiểm soát đường huyết, quản lý mỡ máu, giữ cân nặng ở mức hợp lý….). BS Đào cũng đề cập tới một số thuốc SGLT2i như empagliflozin cho thấy lợi ích trên chuyển hóa gồm giảm HbA1C, cân nặng, ổn định huyết áp và hiệu quả giảm các biến cố tim mạch-thận.

Hình ảnh học trong lòng mạch cũng đóng một vai trò quan trọng trong việc điều trị tim mạch. Thời gian qua, FV đã ứng dụng thành công hai kỹ thuật IVUS (siêu âm trong lòng mạch), OCT (hình ảnh quang học trong lồng mạch). Hai kỹ thuật kể trên hiện phổ biến ở các bệnh viện lớn trên thế giới, hỗ trợ rất tốt cho bác sĩ thực hiện các can thiệp trong lòng mạch, tuy vậy còn khá hiếm hoi ở Việt Nam. TS.BS. Hồ Minh Tuấn đã trình bày trong hội nghị về ứng dụng hai phương pháp này, dựa trên kinh nghiệm điều trị tại FV cùng các dữ liệu mới nhất của thế giới. Đây được xem là kinh nghiệm thiết thực để các đồng nghiệp trong nước triển khai hai kỹ thuật này trong thời gian tới, nhằm mang đến kết quả điều trị tốt hơn cho bệnh nhân.

Mách bạn Top thực phẩm quen thuộc trong nhà bếp tốt cho tim mạch

Đột quỵ khi tập thể thao, nguy cơ và cách phòng tránh

"3 điều không, 4 điều cần" trong mùa lạnh để tránh đột quỵ