| Dinh dưỡng hỗ trợ cho người cận thị Ai không nên thực hiện mổ cận thị và những rủi ro cần biết trước khi quyết định Trẻ cận thị gia tăng vì lối sống hiện đại |
Những con số biết nói và thực trạng tại các thành phố lớn
Tật khúc xạ học đường đã và đang trở thành một vấn đề sức khỏe cộng đồng nghiêm trọng. Trong số các tật khúc xạ, cận thị chiếm tỷ lệ lớn nhất và có xu hướng gia tăng nhanh chóng. Đáng lo ngại hơn, tỷ lệ này ở các đô thị lớn như Hà Nội và TP.HCM còn cao hơn mức trung bình cả nước, có nơi vượt ngưỡng 50%.
 |
| Cả nước có khoảng 5 triệu trẻ em trong độ tuổi đến trường (chiếm 30-40%) mắc các tật khúc xạ như cận thị, viễn thị, loạn thị. |
Một khảo sát của Bệnh viện Mắt Trung ương tại một số trường học đã cho thấy những con số cụ thể đáng giật mình:
Tại Hà Nội, một lớp học ghi nhận có tới 51% học sinh mắc tật khúc xạ, trong đó cận thị chiếm 37,5%.
Tại TP. Hồ Chí Minh, con số này ở một lớp học khác lên đến 75,6%, riêng cận thị đã chiếm 52,7%.
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cũng đã đưa ra dự báo ảm đạm rằng đến năm 2050, một nửa dân số toàn cầu có nguy cơ bị cận thị. Điều này cho thấy đây không chỉ là vấn đề của riêng Việt Nam mà là một thách thức y tế toàn cầu.
Nguyên nhân và những hệ lụy nguy hiểm
Bên cạnh yếu tố di truyền, các chuyên gia chỉ ra rằng nguyên nhân chính dẫn đến sự gia tăng đột biến của tật khúc xạ ở trẻ em là do các yếu tố về lối sống và môi trường:
Thói quen học tập không đúng cách: Sai tư thế ngồi học, học trong điều kiện thiếu sáng.
Lạm dụng thiết bị điện tử: Việc tiếp xúc quá nhiều và liên tục với màn hình điện thoại, máy tính bảng, tivi.
Không gian sống và học tập không đảm bảo.
Nếu không được phát hiện và điều trị đúng cách, tật khúc xạ có thể dẫn đến nhược thị (hay còn gọi là "mắt lười"). Đây là tình trạng suy giảm thị lực nghiêm trọng, hiện chiếm tỷ lệ 1-5% ở trẻ dưới 6 tuổi. Một khi đã bị nhược thị, khả năng phục hồi thị lực hoàn toàn là rất khó khăn.
 |
| Nếu không được phát hiện và điều trị đúng cách, tật khúc xạ có thể dẫn đến nhược thị. |
Ngoài ra, trẻ em Việt Nam còn phải đối mặt với nhiều bệnh lý về mắt khác như:
Lác mắt (lé mắt): Ảnh hưởng đến khoảng 2-4% trẻ em, có thể dẫn đến nhược thị.
Các bệnh lý nghiêm trọng khác: Tăng nhãn áp bẩm sinh, đục thủy tinh thể bẩm sinh, viêm kết mạc (đau mắt đỏ) hay rung giật nhãn cầu – tình trạng mắt di chuyển không kiểm soát có thể gây tổn thương thị lực không thể phục hồi.
Trong quá trình công tác, Thạc sĩ Đinh Thị Phương Thủy, Giám đốc điều hành Bệnh viện Mắt Đông Đô, đã chứng kiến nhiều trường hợp thương tâm như bé Đỗ Minh Quân mới 2 tháng tuổi bị đục thủy tinh thể bẩm sinh trong khi cả cha mẹ đều khiếm thị, hay bé Vũ Hà Quang, 8 tuổi, bị bại não và mất đi ánh sáng sau một trận ốm nặng.
Nỗ lực từ giới chuyên môn và lời khuyên cho phụ huynh
Trước thực trạng đáng lo ngại này, giới chuyên môn trong và ngoài nước đã có những hành động thiết thực. Mới đây, Bộ môn Mắt - Khúc xạ nhãn khoa (Trường Đại học Y Hà Nội) phối hợp với Bệnh viện Mắt Đông Đô đã tổ chức hội thảo khoa học “Chăm sóc mắt trẻ em từ lý thuyết đến thực hành”.
Sự kiện quy tụ các chuyên gia hàng đầu thế giới như Giáo sư Bruce D. Moore (Hoa Kỳ) và Tiến sĩ Timothy Robert Fricke (Australia), nhằm cập nhật những tiến bộ mới nhất trong chẩn đoán và điều trị, hướng tới nâng cao chất lượng chăm sóc mắt cho trẻ em Việt Nam theo chuẩn quốc tế.
Giáo sư Bruce D. Moore nhấn mạnh, một quy trình khám mắt lý tưởng không chỉ dựa vào máy móc mà cần kết hợp giữa khoa học và kinh nghiệm lâm sàng. "Đôi mắt và bộ não của người khám" chính là công cụ quan trọng nhất để quan sát hành vi tự nhiên của trẻ và đưa ra chẩn đoán chính xác. Việc điều chỉnh kính cần hết sức thận trọng, tuân thủ ba nguyên tắc: cải thiện thị lực, thị giác hai mắt và chức năng thị giác.
Để bảo vệ "cửa sổ tâm hồn" cho con, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP.HCM (HCDC) và các chuyên gia nhãn khoa khuyến cáo các bậc phụ huynh cần hành động ngay hôm nay:
Quan sát các dấu hiệu bất thường ở trẻ:
Trẻ hay nheo mắt, nghiêng đầu khi nhìn các vật ở xa.
Phải tiến lại gần tivi, bảng đen mới nhìn rõ.
Thường xuyên cúi sát mặt vào sách vở khi đọc, viết.
Than phiền bị mỏi mắt, nhức đầu, hoặc kết quả học tập sa sút.
Viết sai chữ, thiếu nét.
Chủ động đưa trẻ đi khám mắt định kỳ: Ngay cả khi trẻ không có biểu hiện rõ ràng, việc khám mắt định kỳ 6 tháng/lần là vô cùng cần thiết để tầm soát sớm các vấn đề về thị giác.
Tuân thủ phác đồ điều trị: Khi trẻ được chẩn đoán mắc các bệnh về mắt, phụ huynh cần tuân thủ nghiêm ngặt chỉ định của bác sĩ chuyên khoa.
Năm học mới đang đến gần, đây là thời điểm vàng để các bậc cha mẹ quan tâm hơn đến sức khỏe đôi mắt của con. Một đôi mắt sáng khỏe không chỉ giúp trẻ học tập tốt hơn mà còn là nền tảng để các em tự tin khám phá thế giới và nuôi dưỡng những ước mơ trong tương lai.
 Top các loại trái cây tốt nhất cho mắt, người bị cận thị nên ăn mỗi ngày |
 Hơn 46% học sinh mắc tật khúc xạ ở TP.HCM, chuyên gia khuyến cáo gì? |
 Bảo vệ đôi mắt trước hội chứng thị giác màn hình |
