Thời gian vừa qua, liên tiếp xảy ra nhiều trường hợp nhập viện, thậm chí tử vong do ngộ độc nấm tự nhiên. Nguyên nhân chủ yếu dẫn đến ngộ độc nấm đó chính là người dân ăn phải nấm có chất độc, một số ít là do quá trình chế biến chưa đảm bảo vệ sinh.
Trao đổi với phóng viên, TS.BS Nguyễn Trung Nguyên - Giám đốc Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai cho biết: "Tất cả các loại nấm tự nhiên đều không thể nhận dạng bằng mắt thường là có độc hay không có độc, trừ mộc nhĩ. Một số nấm trông rất đẹp mắt nhưng lại chứa chất độc như amatoxin khiến rất nhiều bệnh nhân tử vong khi ăn phải những loại nấm này.”
TS.BS Nguyễn Trung Nguyên - Giám đốc Trung tâm Chống độc, Bệnh viện Bạch Mai. |
Nhiều dấu hiệu ngộ độc nấm khác nhau
Triệu chứng của các trường hợp ngộ độc nấm xảy ra rất khác nhau, thường gặp nhất là liên quan đến tiêu hóa như đau bụng, buồn nôn hay tiêu chảy.
"Mỗi một loại nấm độc khi ăn phải sẽ có những dấu hiệu riêng. Có những loại nấm khi ngộ độc chỉ gây đau bụng, tiêu chảy. Một số loại nấm lại gây ảnh hưởng đến thần kinh như hoang tưởng, ảo giác, sảng, kích thích, co giật... Hay có một số loại nấm lại có biểu hiện ngộ độc như tụt huyết áp, tim mạch. Có loại nấm khi kết hợp với một số thành phần khác lại gây ngộ độc chẳng hạn như kết hợp với uống rượu", BS. Nguyên chia sẻ.
Thông thường có 2 nhóm biểu hiện nhiễm độc khi ăn nấm. Nhóm biểu hiện sớm, thường có biểu hiện trong vòng 6 tiếng sau ăn. Nhóm biểu hiện muộn, có biểu hiện 6 tiếng sau ăn, thậm chí sau 12 tiếng và lâu hơn, khi đó độc tố đã ngấm vào cơ thể, những biện pháp sơ cứu sẽ không còn tác dụng.
Đặc biệt, BS. Nguyên nhấn mạnh ở nhóm biểu hiện muộn, nhóm này rất nguy hiểm có thể "bẫy" bệnh nhân. Cụ thể, khi bị ngộ độc nấm, những dấu hiện ban đầu xuất hiện thuộc nhóm biểu hiện sớm sau đó lại tự đỡ rồi mới tiếp tục phát tác. Lúc này gan đã bị tổn thương, rối loạn cơ quan bên trong và phải xét nghiệm mới thấy. Khi phát hiện thì bệnh nhân đã trong tình trạng suy gan, hôn mê, suy thận thậm chí có thể tử vong.
Bằng mắt thường rất khó để phân biệt nấm không có độc hay có độc (Ảnh bác sĩ cung cấp). |
Cách xử lý khi có biểu hiện ngộ độc nấm
Trong vòng 6 tiếng đầu, người cơ biểu hiện ngộ độc như đau bụng, tiêu chảy, nôn nhiều... cần bù nước lọc, uống oresol, hay nước canh, nước hoa quả để duy trì chức năng thận, duy trì chức năng tim mạch và giúp thải độc tố ra. Đồng thời người bị ngộ độc có thể tự gây nôn để giảm thiểu độc tố tích trong cơ thể và lập tức đến cơ sở y tế gần nhất thăm khám.
Lưu ý toàn bộ mẫu nấm, chất nôn khi có biểu hiện ngộ độc phải được giữ lại để kiểm nghiệm. Điều này rất quan trọng giúp các bác sĩ có thể chẩn đoán và tìm ra nguyên nhân cũng như chất độc nào để tiến hành điều trị nhanh chóng.
Để phòng tránh ngộ độc nấm, TS.BS Nguyễn Trung Nguyên khuyến cáo người dân không ăn những loại nấm mọc dại chưa có sự kiểm nghiệm. Đối với những trường hợp tự ý bán sản phẩm nấm dại, cơ quan chức năng cũng cần có những biện pháp xử lý tránh để người dân mua phải và sử dụng.