Cây rau ngót còn được gọi là bồ ngót, bù ngó |
Cây rau ngót còn được gọi là bồ ngót, bù ngó, rau tuốt hay hắc diện thần...; tên tiếng Anh là Katuk, Star gooseberry hoặc Sweet leaf, là một loài cây bụi mọc hoang ở vùng nhiệt đới Á châu nhưng cũng được trồng làm một loại rau ăn ở một số nước, như Ấn Độ, Sri Lanka, Trung Quốc, Việt Nam,Thái Lan, Lào, Campuchia, Malaysia và Indonesia.
Cây rau ngót có tên khoa học là Sauropus androgynus thuộc họ thầu dầu Euphorbiaceae. Là cây nhỏ nhẵn, có thể cao 1,5-2 m, cành mọc thẳng, vỏ cây màu xanh lục, lá mọc so le.
Cây rau ngót thực sự là một loài thực vật kỳ diệu, với lá và hạt vượt trội hơn bánh mì nướng về cả hương vị và kết cấu, khi chúng chứa đầy dinh dưỡng, vi chất dinh dưỡng, vitamin và khoáng chất để giúp bạn mạnh mẽ hơn trong ngày.
Sự khác biệt giữa cây rau ngót và các loại rau khác rất rõ ràng. Rau ngót có thể bổ sung dinh dưỡng cho cơ thể nhiều hơn so với các loại rau thông thường mà nhiều người quen dùng tại các cửa hàng tạp hóa địa phương.
Cây rau ngót có thể phát triển trong vườn và rừng tự nhiên một cách mạnh mẽ và thuận lợi. Cây rau ngót cũng được xem là loại thực vật nên được bổ sung trong chế độ ăn uống và trong trang trại nuôi trồng thủy sản. Cây cũng có thể phát triển tốt trong chậu nhỏ hoặc ở những nơi không đủ chất dinh dưỡng.
Ông Lại Văn Luyến, ngụ ấp Tân Bình 2, xã Lang Minh, thu hoạch rau ngót |
Ông Lại Văn Luyến (ngụ ấp Tân Bình 2, xã Lang Minh) là người trồng rau ngót nổi tiếng ở H.Xuân Lộc (tỉnh Đồng Nai).
Được triển khai từ năm 2016 với diện tích 4 sào, mô hình trồng rau ngót chỉ sử dụng phân, nước giếng khoan và thuốc sinh học của gia đình ông Lại Văn Luyến đã mang lại hiệu quả kinh tế cao, được gia đình ông và một số hộ ở địa phương nhân rộng.
Ông Luyến chia sẻ, thời điểm đó cây hồ tiêu lớp thì chết, lớp mất giá khiến gia đình mất niềm tin vào “vàng đen”. Loay hoay mãi, ông quyết định trồng cam và mít siêu sớm trên diện tích khoảng 4 sào đất. Thấy đất trống nhiều, ông Luyến lấy ít cành rau ngót dặm vào để có rau ăn, bớt cỏ dại. Không ngờ loại rau này phát triển tốt dù không chăm bón nhiều, nên ông đã trồng thêm.
“Lúc đầu, tôi nghĩ đơn giản tận dụng đất trống trồng rau. Cây phát triển tốt làm tôi ham, mỗi ngày dặm thêm một ít cho đến khi phủ hết vườn. Từ loại cây “lấy ngắn nuôi dài” đã trở thành cây cho thu nhập chính” - ông Luyến chia sẻ.
Hiện tại, gia đình ông Luyến phát triển được 4ha rau ngót, năng suất rau đạt 20 tấn/ha/vụ, giá bán bình quân 10 ngàn đồng/kg, sau khi trừ các chi phí lợi nhuận khoảng 1,8 tỷ đồng. Nếu cộng cả thu nhập từ cây ăn trái và cây gỗ sưa, lợi nhuận còn cao hơn nhiều.
Rau ngót khá dễ trồng, có thể trồng xen với các loại cây khác, cây phát triển tốt khi đất ẩm. Từ khi trồng đến thu hoạch khoảng 4 tháng, sau đó cứ 2-3 tháng cắt bán một lần. Ông Luyến “bật mí”, sau mỗi lần cắt bán, cho cây “ăn” tí phân lân để ra chồi mới nhanh và khỏe hơn. Ông ủ lá cây, quả bưởi rụng, rác thải sinh hoạt bón thêm cho cây, nhưng không nhiều. Khi nào thấy lá có rệp, sâu cuốn thì dùng thuốc sinh học tự chế xịt.
Từ chỗ làm ăn có lãi, ông Luyến đầu tư xe tải chở rau đến chợ đầu mối Tân Biên bỏ sỉ giá cao hơn tại vườn, bình quân 12 ngàn đồng/kg. Rau của gia đình không đủ, ông Luyến còn mua thêm rau của các hộ trong ấp cung cấp cho thương lái. Ông đầu tư hệ thống tưới nước tự động để tiết kiệm nhân công, nước và tiền điện.
Từ hiệu quả kinh tế của mô hình và sự hỗ trợ về giống, đầu ra cho nhiều hộ khác, năm 2022, ông Luyến được UBND huyện tặng giấy khen nông dân sản xuất, kinh doanh giỏi và tích cực trong phong trào xây dựng nông thôn mới.
Hiện vườn rau của ông Luyến tạo việc làm thường xuyên cho 4 lao động địa phương. Ngoài ra, ông cũng chia sẻ kinh nghiệm, hướng dẫn quy trình trồng và chăm sóc thành công cho nhiều hộ nên tổng số lao động có việc làm và thu nhập ổn định từ rau ngót lên đến 30 người.
Ông Luyến cho rằng, rau của ông trồng được nhiều thương lái thích mua vì lá dày, màu xanh đậm, để 1-2 ngày không bị rụng lá, khác hẳn với rau trong nhà màng, nhà lưới. Rau cắt buổi chiều đến chập tối chở đi bán nên rất tươi. Mỗi bó rau 5kg ông đều cân 5,5kg phòng trừ hao hụt. Thêm nữa, rau nhà, xe nhà, không qua trung gian nên bao giờ giá cũng “mềm” và ổn định hơn.