 |
| Mồng tơi là cây dây leo |
Rau mồng tơi còn gọi là mồng tơi đỏ, mồng tơi tía, lạc quỳ… Tên khoa học Basella rubra L. (Basella alba L.). Thuộc họ Mồng tơi Basellaceae.
Mồng tơi là một dây leo, sống hằng năm hay hai năm. Thân mọc cuốn, dài 1,5-2m. Thân có phân nhánh, màu xanh nhạt hoặc tím nhạt.
Lá mọc so le, đơn, có cuống, phiến lá hình trứng, đầu nhọn, phía cuống bằng hay hơi hẹp lại, dài 3-12cm, rộng 2-6cm.
Cụm hoa hình bông mọc ở kẽ lá, nhỏ, màu trắng hay tím đỏ nhạt. Những bông ở phía trên dài và gầy hơn. Quả mọng, nhỏ hình cầu hay hình trứng, dài chừng 5mm, màu tím đen khi chín.
Cây mồng tơi nguồn gốc ở các nước nhiệt đới của châu Á và châu Phi. Tại Việt Nam, mồng tơi mọc hoang và được trồng cho leo hàng rào để lấy rau ăn. Người ta hái thân và lá vào mùa hạ và mùa thu.
Theo Read (1936), trong rau mồng tơi có vitamin A3, vitamin B3, chất saponin, chất nhầy và chất sắt.
Lợi ích của rau mồng tơi
 |
Từ xa xưa, rau mồng tơi không chỉ dùng để ăn mà còn được ứng dụng nhiều để chữa bệnh. Trong Đông y, loại rau này có tính hàn, vị chua giúp lợi tiểu, giải độc, tán nhiệt, làm đẹp da, trị mụn nhọt, rôm sảy cực tốt. Ăn rau mồng tơi vào mùa hè sẽ giúp cơ thể mát mẻ sảng khoái, được xem như "thần dược" giải nhiệt tự nhiên.
Tăng lượng sữa đáng kể cho sản phụ: Nếu sau sinh ít sữa, các bà mẹ có thể ăn rau mồng tơi để tăng cường lượng sữa về. Nguyên nhân là do trong rau mồng tơi có các vitamin A3, B3, chất saponin, sắt nên tốt cho thai phụ...
Thanh nhiệt, giải độc cơ thể và chữa táo bón: Sử dụng rau mồng tơi trong bữa ăn hàng ngày sẽ giúp cơ thể thanh nhiệt, giải độc và cải thiện chứng táo bón.
Hỗ trợ làn da tươi trẻ: Lá mồng tơi có tác dụng dưỡng da, lưu thông khí huyết và giúp da dẻ mịn màng, tươi trẻ.
Rau mồng tơi có tác dụng trị vết thương và cải thiện tình trạng đau nhức xương khớp: Nước cốt từ rau mồng tơi có thể trị vết bỏng, bên cạnh đó, hầm mồng tơi với chân giò để ăn hàng ngày sẽ giúp trị đau nhức xương khớp.
Tốt cho trẻ em: Trẻ đang ăn dặm hoặc trẻ lớn hơn đều có thể ăn mồng tơi, vậy cho bé ăn rau mồng tơi có tốt không? Thì câu trả lời là có trong trường hợp cho bé ăn ở mức độ hợp lý, đúng mục đích. Loại rau này rất lành, hầu như không gây dị ứng ở trẻ nhỏ. Vì vậy, khi bé đến độ tuổi ăn dặm thì có thể cho bé ăn loại rau này. Bên cạnh đó có thể kết hợp rau mồng tơi với cua, nghêu, tôm... để nấu cho bé. Tuy nhiên, nếu trẻ bị cảm lạnh, tiêu chảy thì không nên cho trẻ ăn rau mồng tơi, tránh tình trạng làm bệnh thêm nghiêm trọng.
Cải thiện chức năng sinh lý, chữa mộng tinh: Rau mồng tơi giúp nam giới hỗ trợ điều trị chứng yếu sinh lý, mộng tinh.
Có thể ngăn ngừa loãng xương từ rau mồng tơi: Hàm lượng canxi trong mồng tơi rất cao nên có thể ngăn ngừa nguy cơ loãng xương ở người cao tuổi.
Rau mồng tơi tốt cho phụ nữ mang thai: Axit folic rất quan trọng đối với phụ nữ mang thai vì ngăn ngừa khuyết tật ống thần kinh bẩm sinh ở thai nhi, tăng cường sức khỏe tim mạch và phòng chống ung thư. Sắt cũng là dưỡng chất có lợi cho phụ nữ mang thai. 2 loại chất này rất dồi dào trong rau mồng tơi nên đây là lý do phụ nữ mang thai nên ăn rau mồng tơi.
Giảm chất béo, cholesterol: Chất nhầy có trong rau mồng tơi có tác dụng hấp thu cholesterol. Vì vậy, chất béo trong thực phẩm không ngấm được qua màng ruột nên sẽ bị thải ra ngoài qua đường phân.
Rau mồng tơi có tác dụng chống oxy hóa, ung thư và bảo vệ mắt: Rau mồng tơi chứa nhiều sắc tố carotenoid chống oxy hóa, những chất chống oxy hóa này có tác dụng trung hòa những gốc tự do nguy hại nên có thể phòng ngừa ung thư. Bên cạnh đó, rau mồng tơi rất giàu vitamin A, giúp bảo vệ cơ thể khỏi các nguy cơ ung thư phổi và ung thư vòm họng, đặc biệt là phòng chống đục thủy tinh thể hoặc suy giảm thị lực.
Nâng cao hệ miễn dịch: 100g lá mồng tơi có chứa 102mg vitamin C. Với lượng vitamin C có trong rau mồng tơi sẽ giúp cơ thể nâng cao sức khỏe hệ miễn dịch, phòng chống bệnh và giảm thời gian mắc bệnh.
Ăn rau mồng tơi nhiều có tốt không?
 |
Bất kỳ một loại thực phẩm nào cũng vậy, không nên ăn quá nhiều, chỉ nên ăn ở mức độ vừa phải để phát huy tối đa công dụng của loại thực phẩm đó, tránh gây ra phản ứng ngược khi ăn quá nhiều.
Việc ăn rau mồng tơi nhiều có tốt không còn phụ thuộc vào liều lượng, mức độ và tần suất ăn. Bởi mặc dù mồng tơi có nhiều chất dinh dưỡng nhưng không nên lạm dụng, nếu lạm dụng quá nhiều loại rau này sẽ khiến cho cơ thể hấp thụ kém vì nó có chứa một hàm lượng axit oxalic cao. Chất hóa học này có thể liên kết với sắt và canxi khiến cho cơ thể khó hấp thụ các dinh dưỡng quan trọng khác, từ đó cơ thể sẽ thiếu chất và suy yếu.
Khi nào rau mồng tơi sẽ có tác hại?
 |
“Ăn rau mồng tơi có tác hại gì?” sẽ phụ thuộc vào cách sử dụng cũng như liều lượng ăn, cách thức chọn rau cũng như bảo quản rau. Vì vậy khi sử dụng rau mồng tơi, cần lưu ý một số điều sau để tránh gây tác hại cho cơ thể:
Rau mồng tơi có tác hại đối với người bị sỏi thận: Rau mồng tơi chứa nhiều purin, sau khi ăn sẽ biến thành axit uric, tăng nguy cơ phát triển của sỏi thận. Vì vậy những người sỏi thận ăn vào sẽ có tác hại.
Rau mồng tơi có tác hại đối với người mới lấy cao răng: Rau mồng tơi dễ tạo mảng ố bám trên răng, vì vậy những người mới lấy cao răng không nên ăn mồng tơi trong 1-2 tuần đầu.
Có tác hại đối với người bị đau dạ dày, bị tiêu chảy hoặc đại tiện lỏng: Chất xơ lớn trong rau mồng tơi có thể khiến dạ dày khó chịu khi ăn nhiều. Bên cạnh đó những người bị tiêu chảy, đại tiện lỏng cũng không nên ăn, bởi rau mồng tơi có tính hàn, nếu ăn phải sẽ khiến triệu chứng càng thêm nặng.
Rau mồng tơi có hại nếu rau bị phun thuốc tăng trưởng: Rau mồng tơi an toàn thường có màu xanh hơi vàng, phiến lá ngắn và dày, phát triển cân đối, thân rau giòn, rắn chắc. Còn rau được phun thuốc tăng trưởng sẽ xanh mướt, xanh đậm, bóng mượt. Ăn phải rau được phun thuốc sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe con người.
Không nên ăn rau mồng tơi với thịt bò: Khi ăn rau mồng tơi với thịt bò thì tính nhuận tràng sẽ mất đi và tiêu hóa kém hơn. Đặc biệt với những người bị táo bón thì sẽ khiến bệnh thêm trầm trọng. Vì vậy, tốt nhất khi ăn rau mồng tơi nên ăn kèm các loại thực phẩm chứa vitamin C.
Ăn rau mồng tơi sống hoặc để qua đêm: Rau mồng tơi khi ăn sống sẽ gây đầy bụng, khó tiêu. Còn nếu để qua đêm sẽ khiến hàm lượng nitrat trong rau xanh chuyển thành nitrit, đây là chất gây ung thư. Do đó, không nên ăn rau mồng tơi sống hoặc để qua đêm để bảo vệ sức khỏe cho cả gia đình.
