Cây giọt băng hay cây băng (M. crystallinum) ở Nhật Bản |
Cây giọt băng có tên khoa học là Mesembryanthemum crystallinum L., một loài thực vật mọng nước có nguồn gốc từ châu Phi, bán đảo Sinai và Nam Âu, về sau được trồng ở nhiều nơi khác trên thế giới. Trong tiếng Anh, cây này được gọi là Ice plant hoặc Crystalline ice plant; người Trung Quốc gọi là Băng diệp Nhật Trung Hoa (冰叶日中花), Băng hoa (冰花) và Thủy tinh băng thái (水晶冰菜)…
Sở dĩ người ta đặt tên chúng như thế là vì bên ngoài cây bao phủ các tế bào bàng quang hoặc túi nước lớn, sáng lấp lánh giống như băng tuyết, nước đá hoặc các tinh thể nước đá.
Tên khoa học của cây giọt băng có 2 phần: Mesembryanthemum là tên chi (genus), có nghĩa là "hoa có nhụy hoa ở trung tâm", Crystallinum là "tinh thể" hoặc "pha lê".
Cây giọt băng nở hoa rất đẹp |
Cây giọt băng có thân bò, dài 20 - 60 cm; lá dài 2–10 cm. Loài cây này ra hoa từ tháng 3 đến tháng 10. Hoa có nhiều cánh, rộng 2,5 cm, nở vào buổi sáng và khép lại vào ban đêm, việc thụ phấn nhờ côn trùng. Lá và thân non có thể ăn được, tương tự rau bina.
Ở Pháp, người ta gọi nó là Ficoïde glaciale, sử dụng như một thành phần trong ẩm thực Pháp. Ở châu Phi, cây này được dùng như một loại thuốc dân gian và xà phòng. Vì nó có vị nhẹ và mùi thơm nên nó thích hợp với các món như salad, tempura và các món xào. Ở miền Nam châu Phi, người ta thu lá và thân của cây này từ tự nhiên rồi ngâm chua.
Cây có thể sống một, hai năm hoặc hơn nữa, song vòng đời của nó cũng có thể kết thúc trong vòng vài tháng, tùy thuộc vào điều kiện môi trường.
Trường Đại học An Giang là nơi đầu tiên trồng thành công
Lần đầu tiên Trường đại học An Giang trồng thành công cây "giọt băng" có nguồn gốc từ Nhật Bản - Ảnh: Võ Văn Thắng |
Sau rất nhiều lần thất bại, tới nay, khu thực nghiệm của Trường Đại học An Giang đã đầy ắp những chậu cây giọt băng xanh mơn mởn. Những chậu cây tươi tốt, phát triển đánh dấu nỗ lực kiên trì không mệt mỏi của đội ngũ nhà trường và các chuyên gia Nhật Bản hỗ trợ trong suốt 10 năm qua.
Ông Võ Văn Thắng - hiệu trưởng Trường đại học An Giang - cho biết sau rất nhiều lần thất bại, trường vừa trồng thành công cây giọt băng có nguồn gốc từ Nhật Bản. Cây phát triển tốt trong điều kiện nhà lưới của trường.
Theo ông Thắng, trong dự án nghiên cứu giữa trường và Đại học Saga, phía trường đại học Nhật Bản đã chuyển giao giống để Trường đại học An Giang nghiên cứu, trồng thực nghiệm.
"Cây này rất có lợi trong điều kiện biến đổi khí hậu tại vùng Đồng bằng sông Cửu Long. Nó có hàm lượng dinh dưỡng cao, có thể dùng làm thực phẩm vì dễ ăn, có vị chua chua ngọt ngọt hoặc làm mỹ phẩm.
Ngoài ra, khả năng chịu mặn và hút mặn trong đất của cây rất phù hợp trong điều kiện biến đổi khí hậu, xâm nhập mặn của Đồng bằng sông Cửu Long. Đó là lý do chúng tôi chọn loại cây này để nghiên cứu trồng thực nghiệm" - ông Thắng nói.
Giá bán tại Nhật Bản từ 1 đến 7 triệu đồng
Mức giá bán tại Nhật Bản dao động từ khoảng 1 đến 7 triệu đồng/kg tươi |
Tại Nhật Bản, giọt băng được bán với nhiều mức giá khác nhau. Tại một số đơn vị cung cấp ở Nhật Bản cho thấy, giá bán dao động tại đất nước này dao động từ khoảng hơn 1 triệu đồng tới hơn 7 triệu đồng/kg rau tươi. Có mức giá chênh lệch cao như vậy là do mỗi một nơi nuôi trồng trong điều kiện khác nhau, chất lượng cũng có sự khác biệt.
Tại Việt Nam, một số cửa hàng cũng xếp giọt băng vào thứ hàng cao cấp, nhập khẩu ở nước ngoài về, tuy nhiên, kén người mua do giá cả về đến nước ta khá cao.
Cùng với giá trị dinh dưỡng và đặc biệt là tính chịu mặn cao nên từ một loài thực vật ít được chú ý, giọt băng đã dần trở thành cây trồng mang lại giá trị kinh tế và được yêu thích ở nhiều quốc gia.