 |
| Nghệ nhân trà đạo Đào Đức Hiếu đã trực tiếp giới thiệu đến Chủ tịch nước và Quốc vương Campuchia bộ sưu tập "Tứ Đại Danh Trà" Shan Tuyết cổ thụ Suối Giàng. |
Hành trình giữ gìn và nâng tầm trà Việt
Nghệ nhân Đào Đức Hiếu sinh ra trong gia đình có truyền thống lâu đời làm trà, nơi trà không chỉ là thức uống mà còn là phần không thể thiếu trong đời sống sinh hoạt hàng ngày. Dù gia đình gắn bó sâu sắc với nghề trà, nhưng con đường ban đầu của anh là học tập, sự nghiệp với vai trò kiến trúc sư, thạc sĩ marketing. Tuy nhiên, anh đã quyết định từ bỏ con đường đó để rẽ sang một trang mới, theo đuổi niềm đam mê lớn lao hơn – trà Việt,
Anh Hiếu bộc bạch “Mình không chỉ làm trà cho cá nhân, cho gia đình mà làm trà cho quốc gia, đất nước”. Quyết định này của anh bắt nguồn từ những chuyến tham gia các festival trà quốc tế, nơi anh nhận ra rằng trà Việt Nam dù chất lượng không hề thua kém bất kỳ loại trà nào khác trên thế giới nhưng lại chưa được định vị đúng tầm và chưa nhận được sự công nhận xứng đáng trên trường quốc tế.
Theo anh Hiếu, trà Shan Tuyết Suối Giàng với sự sinh trưởng tự nhiên, không cần phân bón hay phun thuốc trừ sâu. Cây trà được trồng ở độ cao từ 800 - 1.500m so với mực nước biển, nơi đây có độ ẩm cao và thời tiết mát mẻ quanh năm, tạo điều kiện lý tưởng cho sự phát triển của trà. Cây trà mọc giữa vùng khí hậu mát mẻ, quanh năm mây mù bao phủ. Những búp non trà mang hương vị chát dịu, sau đó chuyển sang vị ngọt đậm đà và hương thơm đặc trưng. Cây cổ thụ nhất ở đây đã tồn tại hơn 500 năm, còn cây non nhất cũng trên 100 năm tuổi.
Chia sẻ về khởi đầu của mình với trà, anh cho biết: “Tôi bắt đầu ‘chạm’ vào trà từ năm 2003. Khi đó, tôi sang Vân Nam, Trung Quốc để trao đổi giảng viên. Đây cũng là nơi tôi bắt đầu tìm hiểu và nghiên cứu về dòng trà cổ thụ. Cũng giống như Suối Giàng, Vân Nam có một vùng trà cổ thụ cao 1.300 mét. Người dân nơi đây làm trà rất đặc biệt, giống với tư duy ‘tôi đang bán trà do ông nội tôi làm’. Điều này giúp tôi nhận ra sự khác biệt rõ rệt với tư duy làm trà của người Việt Nam.”
Chuyến đi ấy như đã mở ra một chân trời mới cho anh Hiếu. Không chỉ hiểu thêm về các đặc sản trà cổ thụ của Trung Quốc, anh còn thấm nhuần tư duy làm trà truyền thống, nơi trà không chỉ là sản phẩm mà còn là một di sản văn hóa, là sợi dây liên kết con người với con người gắn liền với lòng tự hào dân tộc. Đó là nguồn động lực để anh không ngừng gìn giữ và phát triển trà Việt, đặc biệt là trà Shan Tuyết Suối Giàng.
Mối liên kết tâm linh với trà
Vào một đêm trăng sáng trên đỉnh núi Suối Giàng, khi mọi thứ xung quanh chìm trong sự tĩnh lặng và huyền bí của thiên nhiên, nghệ nhân Đào Đức Hiếu đang say sưa nghiên cứu các phẩm trà cổ thụ nổi tiếng của vùng đất này. Cơn mệt mỏi sau một ngày dài lao động đã khiến anh thiếp đi trong giấc ngủ, khi tỉnh dậy, điều khiến anh không khỏi kinh ngạc là những nét vẽ kỳ lạ đã xuất hiện trên xấp giấy trắng mà anh để trên bàn làm việc. Những đường nét uyển chuyển, tinh tế đã phác họa hình ảnh của đạo Mẫu tứ phủ, các thanh đồng trang nghiêm đang dâng trà hiện lên sống động như một bức tranh linh thiêng.
 |
| Anh Đào Đức Hiếu bên cây trà shan tuyết cổ thụ Suối Giàng. |
Đặc biệt, những nét vẽ phác họa ấy hoàn toàn khác biệt so với phong cách vẽ thường ngày của anh – chúng mượt mà, linh hoạt và đầy sức sống như có một nguồn năng lượng kỳ diệu đang chảy qua. Điều kỳ lạ nhất là trước đó anh chưa từng nghiên cứu hay tìm hiểu về tín ngưỡng đạo Mẫu.
“Nhìn những nét vẽ đó tôi cảm thấy ngỡ ngàng sâu sắc. Giống như có một sợi dây vô hình nào đó dẫn dắt tôi, khiến tôi tin rằng đây là một thông điệp đặc biệt, một sứ mệnh thiêng liêng mà tôi phải làm” - anh Hiếu chia sẻ.
Từ khoảnh khắc ấy, anh Hiếu tin rằng mình đã có một mối liên kết đặc biệt với trà, mối liên kết mà bề trên đã dành riêng cho anh. Điều đó càng thôi thúc anh phải gắn bó sâu sắc hơn với trà, lan tỏa văn hóa trà và gìn giữ những giá trị tâm linh mà trà mang lại. Đồng thời đưa chúng ra thế giới với giá trị đúng đắn.
.Khát vọng đưa trà Việt vươn tầm thế giới
Tại Việt Nam, việc trà được chế biến và tiêu thụ ngay sau khi hoàn thành là điều rất phổ biến. Người làm trà chưa có thói quen sản xuất trà lâu năm hay trà lên men, điều này dẫn đến việc giá trị của trà không thể gia tăng theo thời gian.
Nghệ nhân Đào Đức Hiếu cho biết, mặc dù Việt Nam đứng thứ năm trên thế giới về sản lượng trà xuất khẩu, nhưng phần lớn sản phẩm trà xuất khẩu lại thiếu thương hiệu riêng biệt khiến trà Việt chưa được nhận diện đúng mức trên thị trường quốc tế. Trăn trở trước thực tế này, anh càng khao khát mang trà Việt ra thế giới, một tài nguyên quý giá của đất nước vốn vẫn thường được xuất khẩu dưới dạng nguyên liệu thô, giá trị thấp.
 |
| Sản phẩm trà Shan Tuyết Suối Giàng. |
Với trà Shan Tuyết cổ thụ là sản phẩm chủ lực, anh Hiếu quyết tâm hiện thực hóa hành trình nâng tầm trà Việt đưa sản phẩm này ra thế giới. Một bước ngoặt quan trọng diễn ra vào năm 2000, khi anh đến khách sạn Metropole – một trong những khách sạn lâu đời nhất ở Hà Nội nhưng không tìm thấy trà Việt trong menu. Khi dò hỏi, anh được biết trà Việt không đủ tiêu chuẩn để phục vụ khách hàng quốc tế.
Mang theo bằng chứng chứng minh trà Shan Tuyết Suối Giàng đạt tiêu chuẩn quốc tế, anh Hiếu thuyết phục ban lãnh đạo Metropole: "Tôi muốn giúp khách hàng của Metropole trải nghiệm tinh hoa trà Việt – một phẩm trà có thể chăm sóc sức khỏe và là niềm tự hào của dân tộc." Anh còn đưa ra ba yêu cầu rõ ràng: "Trà của tôi phải nằm ở trang đầu tiên trong menu trà, giữ nguyên tên Suối Giàng; Giá trà phải cao nhất vì đây là trà cổ thụ, dòng Shan Tuyết, được đánh giá cao nhất trên thế giới; Và trong menu, phải có câu chuyện về vùng trà Suối Giàng."
Bảy tháng sau, Metropole đã đồng ý, và từ đó trong suốt bốn năm qua, trà Shan Tuyết Suối Giàng luôn chiếm vị trí đầu trang trong menu trà của khách sạn.
Khát vọng đưa trà Việt vươn tầm thế giới giờ đây đã trở thành mục tiêu không ngừng thôi thúc anh. Với sự nhạy bén của một Thạc sĩ Thương hiệu và Truyền thông Marketing, anh nhanh chóng đưa sản phẩm trà Suối Giàng ra thị trường quốc tế, chia thành bốn dòng trà chuẩn quốc tế: Diệp trà (trà xanh), Hoàng trà (trà vàng), Hồng trà (trà đen), và Bạch trà (trà trắng). Tài liệu hướng dẫn sử dụng sản phẩm được in bằng bốn ngôn ngữ: Việt, Anh, Nhật, và Trung Quốc, phục vụ cho các thị trường và khách hàng quốc tế.
Đặc biệt, trên mỗi hộp trà Suối Giàng đều có hình ảnh lá cờ đỏ sao vàng cùng dòng chữ nhỏ “Tea Brand in Vietnam” thể hiện rõ ràng thông điệp về thương hiệu trà Việt.
Bằng những cống hiến không ngừng nghỉ, anh Đào Đức Hiếu đã được phong tặng danh hiệu cao quý Nghệ nhân làng nghề Việt Nam trong ngành nghề Văn hóa trà Việt.
Năm 2006, chè Shan tuyết Suối Giàng được Hiệp hội Chè Việt Nam vinh danh “Thương hiệu chè Việt”. Năm 2012, Cục Sở hữu trí tuệ đã cấp giấy chứng nhận nhãn hiệu “Chè Suối Giàng - Yên Bái”. Tiếp đó là chứng nhận nguồn gốc hữu cơ quốc tế OCOP 4 sao đối với 4 loại chè đặc biệt gồm: Đại lão Vương trà - Hoàng trà Suối Giàng, Đại lão Vương trà - Hồng trà Suối Giàng, Đại lão Vương trà - Bạch trà Suối Giàng, Đại lão Vương trà - Diệp trà Suối Giàng.
Vào ngày 11/12/2024 vừa qua, phẩm Trà Shan Tuyết cổ thụ Suối Giàng - Đại Lão Vương Trà của Hợp tác xã Hệ sinh thái Du lịch Suối Giàng còn vinh dự được trao tặng giải thưởng Mai An Tiêm năm 2024.
Hiện, trà Shan tuyết Suối Giàng đã có mặt ở các thị trường khó tính như: Nhật Bản, Đài Loan, Hà Lan, Đức,...
Đặc biệt hơn, các phẩm trà Shan tuyết cổ thụ Suối Giàng còn vinh dự xuất hiện trong nhiều sự kiện quan trọng của Chính phủ.
 |
| Chủ tịch nước Lương Cường và Quốc vương Campuchia thưởng trà Shan Tuyết Suối Giàng ở Văn Miếu. |
Gần đây, trong khuôn khổ chuyến thăm cấp Nhà nước tới Việt Nam, sáng 29/11, Chủ tịch nước Lương Cường và Quốc vương Campuchia Preah Bat Samdech Preah Boromneat Norodom Sihamoni đã đến thăm Văn Miếu - Quốc Tử Giám và thưởng thức phẩm trà quý của Việt Nam.
Tại buổi tiếp đón này, nghệ nhân trà đạo Đào Đức Hiếu đã trực tiếp giới thiệu đến Chủ tịch nước và Quốc vương Campuchia bộ sưu tập "Tứ Đại Danh Trà" Shan Tuyết cổ thụ Suối Giàng – những phẩm trà tinh túy được thu hái và chế biến từ những cây chè cổ thụ hàng trăm năm tuổi trên đỉnh Suối Giàng, huyện Văn Chấn, tỉnh Yên Bái. Phẩm trà này không chỉ là niềm tự hào của vùng đất Suối Giàng mà còn là biểu tượng cho giá trị văn hóa và tinh thần của trà Việt trên trường quốc tế.
 Hà Nội: Nâng cao giá trị sản phẩm OCOP làng nghề |
 Phúc Long có CEO mới, là cựu lãnh đạo Starbucks |
 Đến lượt Tiệm trà tháng Tư thông báo đóng cửa: Ngành F&B đang gặp khó? |
