Gan nhiễm mỡ hiện phổ biến tại Việt Nam
Đây là nhận định do Ông Sugi Ryotaro - cựu Đại sứ hữu nghị Việt Nam - Nhật Bản, Cố vấn đặc biệt về hành chính y tế của Bộ Y tế, Lao động và Phúc lợi Nhật Bản đưa ra.
Với vai trò là bác sĩ khám chuyên sâu, bác sĩ Eguchi Yuichiro cho hay, qua quá trình thăm khám cho 300 người dân tại Nghĩa Lộ, Yên Bái, có một vấn đề đặt ra với người dân Việt Nam, chính là tỷ lệ gan nhiễm mỡ rất cao, gần gấp đôi so với Nhật Bản.
Khoảng 80% số ca gan nhiễm mỡ không phải do rượu, chủ yếu do thói quen ăn quá nhiều, tiêu thụ quá nhiều đồ ngọt và thiếu vận động. Thêm vào đó, phần lớn người mắc bệnh là phụ nữ.
 |
| Gan nhiễm mỡ phổ biến tại Việt Nam. |
“Qua cuộc trò chuyện với người dân, chúng tôi nhận thấy, phần lớn mọi người đã biết rằng mình bị gan nhiễm mỡ. Họ cũng biết rằng cần phải giảm cân, thay đổi chế độ ăn uống và tăng cường vận động. Tuy nhiên, nhiều người không biết cách giảm cân (cách giảm trọng lượng) hoặc cách duy trì điều đó, và họ đang băn khoăn." - ông Sugi Ryotaro cho biết.
Cũng theo chuyên gia này, về bệnh viêm gan B và C, Việt Nam đang có hướng điều trị phù hợp với phác đồ thế giới. Tuy nhiên, ở các vùng núi (nông thôn), nhiều người vẫn chưa tiến hành xét nghiệm virus viêm gan để sớm phát hiện những nguy cơ tiềm ẩn với bệnh gan. Đây có thể coi là thách thức tiếp theo đối với ngành y tế Việt Nam.
Phó Chủ tịch Hội gan mật Việt Nam PGS.TS Trịnh Thị Ngọc cũng cho biết, gan nhiễm mỡ là tình trạng phổ biến của người Việt Nam. Có hai loại gan nhiễm mỡ do rượu và do lối sống.
"Có khoảng 50-60% dân số Việt Nam (gần 50 triệu người) bị gan nhiễm mỡ. Tỷ lệ người bị gan nhiễm mỡ đang ngày càng tăng do thói quen lối sống", PGS.TS Ngọc nói.
Chế độ ăn của người Việt Nam dễ dẫn đến gan nhiễm mỡ
Theo PGS.TS Ngọc người Việt Nam đang ăn quá nhiều thịt, từ trẻ nhỏ, người trưởng thành, người già đều thích ăn thịt. Không chỉ thích ăn thịt, người Việt dường như sử dụng đồ chiên rán, thức ăn nhanh, thức ăn chế biến sẵn nhiều hơn.
Ăn quá nhiều các thực phẩm trên gây ra tình trạng tích lũy mỡ thừa, dẫn tới thừa cân béo phì. Thừa gân béo phì là nguyên nhân hàng đầu gây ra bệnh gan nhiễm mỡ.
Ăn nhiều thịt, đồ chiên rán cộng thêm thói quen ít vật động khiến cho các chuyển hóa cơ bản trong cơ thể bị thay đổi. Điều này làm lá gan có nguy cơ bị nhiễm mỡ càng cao.
 |
| Ăn nhiều thịt, đồ chiên rán cộng thêm thói quen ít vật động dễ dẫn đến gan nhiễm mỡ. |
Bên cạnh đó, PGS.TS Ngọc cho biết, hệ lụy ăn uống thiếu khoa học lười vận động khiến cho người Việt đối mặt với những căn bệnh rối loạn chuyển hóa tăng, trong đó có tiểu đường.
Quá trình điều trị tiểu đường khiến cho gan của bệnh nhân dễ bị thoái hóa mỡ. Người bị tiểu đường là đối tượng rất dễ mắc gan nhiễm mỡ. Vì vậy, bệnh tiểu đường cần chú ý, giữ gìn trong ăn uống.
Nguyên nhân thứ 3 khiến cho tỷ lệ gan nhiễm mỡ tại Việt Nam ngày một tăng cao là do dùng thuốc tây bừa bãi, không theo đúng chỉ định. Đặc biệt, các loại thuốc có chứa thành phần corticoid gây ra tình trạng gan nhiễm mỡ.
PGS.TS Ngọc lưu ý: " Gan nhiễm mỡ không chỉ gặp ở người ăn nhiều thịt, đồ chiên rán, thừa cân béo phì mà còn gặp cả ở người gầy. Người ăn thiếu chất, khiến cho cơ thể thiếu các chất chuyển hóa gây ra tình trạng gan nhiễm mỡ. Trẻ nhỏ suy dinh dưỡng, thấp còi có thể cũng bị gan nhiễm mỡ".
Biểu hiện của gan nhiễm mỡ rất tiềm tàng, bệnh nhân có thể bị đau tức hạ sườn phải và sẽ tăng nhiều khi vận động, ăn hay đầy bụng khó tiêu.
Chủ động phòng ngừa nguy cơ mắc gan nhiễm mỡ
Thường người bệnh gan nhiễm mỡ hay phát hiện tình cờ qua đi khám sức khỏe, siêu âm, làm xét nghiệm máu sẽ thấy tình trạng rối loạn mỡ máu hoặc rối loạn đường máu kèm theo. Khi đó bác sĩ kiểm tra lại mọi yếu tố về di truyền, béo phì, rối loạn chuyển hóa.
Tuy nhiên, khi người bệnh có tình trạng mệt mỏi, vàng da, vàng mắt thì đã có tình trạng viêm gan rất rõ.
 |
| Nên ăn tăng cường rau, ít thịt, ăn các loại hạt và tăng cường hoạt động thể chất để giảm nguy cơ gan nhiễm mỡ. |
Theo PGS, TS Đào Việt Hằng, Trường Đại học Y Hà Nội, với người đã mắc gan nhiễm mỡ bắt buộc phải thực hiện chế độ giảm cân, thay đổi chế độ ăn uống sinh hoạt. "Người có bệnh lý gan nhiễm mỡ chỉ cần giảm 5-10% trọng lượng cơ thể sẽ giúp cải thiện tình trạng viêm gan, phục hồi mô bệnh học của gan", bác sĩ Hằng cho hay.
Hiện tại thuốc điều trị còn hạn chế, chủ yếu sử dụng các thuốc hạ men gan, hạ mỡ máu, hạ huyết áp.
Biện pháp kiểm soát cơ bản và quan trọng nhất dành cho người bị gan nhiễm mỡ liên quan đến các bệnh lý chuyển hóa là giảm cân thông qua sự kết hợp giữa việc tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ, xây dựng chế độ ăn uống và tập luyện hợp lý và khoa học.
Để điều trị gan nhiễm mỡ, bệnh nhân nên ăn nhiều rau, hạn chế thịt, cá, đồ ăn rán, chế nước ngọt, đồ uống cồn (rượu, bia). Nên ăn tăng cường rau, ít thịt, ăn các loại hạt và tăng cường hoạt động thể chất.
Để giảm nguy cơ mắc gan nhiễm mỡ, mỗi người cần phải có chế độ ăn uống sinh hoạt lành mạnh, hạn chế đồ chiên xào, tập thể dục thường xuyên (120-150 phút/tuần) mới giảm được cân nặng mong muốn. Đặc biệt lưu ý khi điều trị gan nhiễm mỡ cần tuyệt đối không uống rượu, bia để việc điều trị đạt hiệu quả.
