Rau dền có nguồn gốc từ Mexico và Trung Mỹ. Nó là một nhóm gồm hơn 60 loài ngũ cốc khác nhau và đã được trồng phổ biến trong khoảng 8000 năm ở nhiều nền văn minh trên thế giới, chẳng hạn như Maya, Inca và Aztec.
Rau dền được các nhà nghiên cứu phân loại là nhóm giả ngũ cốc (pseudocereal), nói một cách chính xác, đây không phải là một loại hạt ngũ cốc giống như yến mạch hoặc lúa mì, nhưng nó có chung một bộ chất dinh dưỡng và được sử dụng theo những cách tương tự.
Vào mùa hè, rau dền trổ những bông hoa màu đỏ thẫm cực kỳ rực rỡ, tuy nhiên, hoa không phải là điểm thu hút chính của loài thực vật này, mà đó là hạt. Sau khi thu hoạch, hạt rau dền sẽ được sử dụng giống như các loại ngũ cốc khác, ví dụ như yến mạch và gạo. Loại hạt tự nhiên này có chứa rất nhiều chất dinh dưỡng thiết yếu đối với sức khỏe, bao gồm protein, chất xơ, chất chống oxy hóa và một số vi chất khác.
Rau dền thường có vị thơm ngọt dễ chịu và có thể được sử dụng linh hoạt để chế biến thành nhiều món ăn bổ dưỡng khác nhau. Đây cũng là lý do vì sao loài rau này lại trở nên ngày càng phổ biến ở nhiều nơi trên thế giới, trong đó có Việt Nam.
Ở Việt Nam có 3 loại rau dền là rau dền đỏ (rau dền tía), rau dền xanh (rau dền cơm) và rau dền gai. Rau dền đỏ hay còn gọi là dền tía là loại rau có lá nhỏ, nhọn, hình bầu dục thuôn dài, các lá mọc đối từ gốc đến ngọn, toàn cây có màu tím rất đẹp.
Rau dền đỏ chứa nhiều vitamin và chất dinh dưỡng thiết yếu. Lá có màu xanh, vàng, tím hoặc đỏ tùy thuộc vào khu vực rau mọc, do đó, hàm lượng dinh dưỡng của các loại rau dền tương đương nhau. Không chỉ lá, ngay cả hạt của loài cây này cũng là nguồn cung cấp protein không chứa gluten. Phù hợp với vùng khí hậu nhiệt đới, rau dền đỏ có thể được tìm thấy ở tất cả các vùng của nước ta.
Tác dụng của rau dền đỏ
Rau dền đỏ được người Việt Nam sử dụng từ rất lâu. Lá rau dền đỏ cung cấp nguồn dinh dưỡng vượt trội so với hầu hết các loại rau xanh khác. Dưới đây là một số lợi ích sức khỏe khi ăn rau dền đỏ.
Rau dền đỏ là một kho chất dinh dưỡng
Rau dền đỏ là một kho chứa các chất dinh dưỡng thiết yếu và chất chống oxy hóa giúp giảm viêm trong cơ thể, cung cấp thêm dinh dưỡng cho sức khỏe.
Rau dền đỏ rất giàu vitamin A giúp cho bạn có làn da khỏe mạnh và thị lực tốt. Đặc biệt, loại rau này có lượng vitamin K cao nhất. Loại vitamin này cần thiết cho sức khỏe của xương và đóng vai trò quan trọng trong quá trình đông máu. Ngoài ra, nó có lợi cho những người bị bệnh Alzheimer vì giúp kiểm soát các tổn thương thần kinh trong não.
Lá rau dền đỏ chứa nhiều Folate, riboflavin, niacin, thiamin, vitamin B6 giúp ngăn ngừa dị tật bẩm sinh ở trẻ sơ sinh và cần thiết cho sức khỏe tinh thần.
Rau dền đỏ còn chứa đầy kali, cần thiết cho hoạt động của tim mạch. Nó cũng hỗ trợ kiểm soát nhịp tim.
Lá và hạt rau dền đỏ rất giàu protein nên có thể giảm cảm giác ăn. Có một chế độ ăn uống giàu protein giúp kiềm chế cơn đói vì nó làm giảm mức insulin trong máu và tạo cảm giác no.
Ngoài ra, lá rau dền đỏ có lysine, một axit amin thiết yếu cần thiết cho quá trình sản xuất năng lượng và hấp thụ canxi. Nó cũng thúc đẩy sự phát triển của tóc và làn da. Những người bị rụng tóc, bạc tóc sẽ được hưởng lợi đáng kể khi ăn lá rau dền đỏ.
Rau dền đỏ cũng rất giàu canxi và do đó rất có lợi cho những người đang bị loãng xương và các vấn đề về xương khác liên quan đến sự thiếu hụt canxi.
Rau dền đỏ ít calo
100gr rau dền đỏ chứa lượng calo ít không tưởng, chỉ 23 calo. Rau dền đỏ không chứa chất béo và hoàn toàn không có cholesterol. Điều này khiến chúng trở thành một lựa chọn thực phẩm lành mạnh, đặc biệt cho những người muốn giảm cân.
Rau dền đỏ chứa nhiều chất xơ
Rau dền đỏ rất giàu chất xơ hòa tan và không hòa tan. Ăn chất xơ giúp chúng ta giảm cân và ngăn ngừa bệnh tim vì nó làm giảm cholesterol trong máu. Ngoài ra, chất xơ còn có thể giúp giảm cảm giác thèm ăn và tăng hiệu quả giảm cân.
Rau dền đỏ tốt cho chứng thiếu máu
Sắt cần thiết để sản xuất các tế bào hồng cầu và cũng cần thiết cho sự trao đổi chất của tế bào. Rau dền đỏ có thể cung cấp lợi ích tối đa của chất sắt vì nó đồng thời chứa vitamin C - chất giúp hấp thụ tối đa chất sắt trong máu.
Rau dền đỏ giúp tăng khả năng miễn dịch
Đây là một lý do khác tại sao bạn nên bổ sung rau dền đỏ thường xuyên trong chế độ ăn của mình. Rau dền đỏ rất giàu vitamin C. 100gr rau dền sẽ đáp ứng khoảng 70% nhu cầu vitamin C hàng ngày. Vitamin này thuộc loại tan trong nước và cần thiết để chống lại nhiễm trùng, giúp làm lành vết thương nhanh hơn. Nó cũng giúp làm giảm tác động của các gốc tự do gây lão hóa và ung thư.
Giảm cholesterol xấu
Cholesterol là một chất tương tự như chất béo, có mặt khắp cơ thể. Tuy nhiên, tích tụ quá nhiều cholesterol trong máu sẽ khiến cho động mạch của cơ thể bị hẹp lại. Tocotrienols, một loại vitamin E trong rau dền có thể giúp làm giảm cholesterol xấu và ngăn ngừa bệnh tim mạch vành.
Những ai không nên ăn rau dền
Mặc dù rau dền có nhiều công dụng chữa bệnh, không có độc nhưng không phải ai ăn cũng tốt và cũng không nên ăn quá nhiều. Nguyên nhân là rau dền có tính hàn, thanh nhiệt, người đang bị tiêu chảy tốt nhất không nên dùng. Phụ nữ có thai, cơ thể dễ bị nhiễm lạnh cũng được khuyến cáo không nên ăn rau dền để an toàn cho sức khỏe của cả mẹ và con.