Việc triển khai bảo hiểm nông nghiệp ở nước ta chưa rộng rãi, còn nhiều lung túng
Nếu bảo hiểm nông nghiệp được thực hiện rộng rãi sẽ có hiệu quả tốt với nền nông nghiệp trong nước
Thực tế cho thấ hiện nay thiên tai, dịch bệnh diễn biến ngày càng phức tạp, ảnh hưởng không nhỏ tới năng suất cây trồng và vật nuôi. Đặc biệt, thời gian gần đây ngành chăn nuôi luôn phải chịu thiệt hại nặng nề do nhiều dịch bệnh hoành hành, trong khi đó vốn đầu tư lại quá lớn.
Chủ trương bảo hiểm nông nghiệp là đúng nhưng làm thế nào, bắt đầu từ đâu đang là bài toán khó. Chúng ta phải xây dựng các điều kiện quy mô sản xuất thế nào. Áp dụng với loại từ sản phẩm gì? Quy trình sản xuất ra sao?Hệ thống nào để giảm sát quá trình sản xuất cơ bản? Hệ thống nào để đánh giá nhanh, khách quan khi xảy ra rủi ro? Doanh nghiệp làm bảo hiểm phải có vốn, đội ngũ cán bộ ra sao mới được làm? Khi có vi phạm chế tài xử phạt như thế nào?
Do vậy, vai trò của Nhà nước hết sức quan trọng trong việc xây dựng hành lang pháp lý, hỗ trợ doanh nghiệp và người dân tham gia bảo hiểm trong thời gian đầu, có tính chất đón đầu nhưng nhà nước không thể bao cấp lĩnh vực này. Về hình thức, bảo hiểm nông nghiệp có thể áp dụng: Bảo hiểm toàn phần, bảo hiểm từng phần bao gồm cả loại bắt buộc lẫn tự nguyện.
Thực tế, Bảo hiểm nông nghiệp là một trong những lĩnh vực mới, phức tạp người dân chưa nhận thức được đầy đủ về quyền lợi và lợi ích của mình khi được tham gia.
Mặt khác, trong những năm gần đây do giá bán sản phẩm đầu ra xuống thấp, nhiều hộ chăn nuôi thua lỗ nhưng mức đóng bảo hiểm lại quá cao, cùng với đó, phạm vi các loại dịch bệnh được hưởng bảo hiểm còn hạn chế. Bởi vậy những hộ nông dân, không thuộc đối tượng hộ nghèo, cận nghèo không mấy “mạn mà” đối với loại bảo hiểm này.
Theo một số chuyên gia từ kinh nghiệm thực tế trong nước cũng như kinh nghiệm của các nước trên Thế giới, bảo hiểm nông nghiệp chỉ có thể thực hiện thành công khi nó trở thành một chính sách của Nhà nước.
Giải pháp áp dụng đưa bảo hiểm nông nghiệp đến gần với người nông dân
Để giải bài toán bảo hiểm nông nghiệp cần phải có những giải pháp xây dựng cơ chế riêng
Thứ nhất, cần thiết lập các chính sách pháp lý rõ ràng cho bảo hiểm nông nghiệp. Cụ thể, môi trường pháp lý và các quy định để thực thi các hợp đồng bảo hiểm mà cả người mua và người bán đều có thể tự tin là điều kiện tiên quyết cho sự phát triển của bảo hiểm nông nghiệp.
Khi có được một môi trường pháp lý rõ ràng thì cả công ty bảo hiểm và người nông dân có thể yên tâm khi cung cấp cũng như tham gia bảo hiểm. Luật pháp và các quy định liên quan cũng cần phải phù hợp với các chuẩn mực quốc tế, có như vậy thì mới cải thiện được cơ hội để các công ty bảo hiểm nông nghiệp trong nước tiếp cận thị trường quốc tế nhằm thực hiện tái bảo hiểm cũng như để chuyển rủi ro.
Hiện nay, ở Việt Nam, các quy định còn chưa phù hợp để phát triển và sử dụng các sản phẩm bảo hiểm nông nghiệp. Một trong những việc cần làm để chuẩn bị cho một môi trường pháp lý và các quy định điều chỉnh bảo hiểm nông nghiệp đó là xây dựng năng lực con người và hỗ trợ kỹ thuật.
Thứ hai, cần xây dựng hệ thống hạ tầng và hệ thống dữ liệu. Bảo hiểm nông nghiệp đòi hỏi một cơ sở hạ tầng đáng tin cậy, đặc biệt là đối với bảo hiểm chỉ số thời tiết.
Cần phải thu thập, duy trì, lưu trữ và cung cấp dữ liệu kịp thời liên quan đến các sự kiện được bảo hiểm. Những dữ liệu này nên được đặt trong phạm vi công cộng vì chúng có nhiều mục đích sử dụng, được cung cấp cho tất cả mọi người, kể cả những người có lợi ích thương mại muốn phát triển các sản phẩm bảo hiểm thời tiết sáng tạo hoặc dự báo thời tiết theo mùa.
Thứ ba, giáo dục nông dân về tầm quan trọng của bảo hiểm nông nghiệp. Thực tế cho thấy, ở nhiều quốc gia trong đó có Việt Nam, một trong những nguyên nhân của việc bảo hiểm nông nghiệp kém phát triển là do người nông dân chưa hiểu biết đầy đủ về cơ chế của bảo hiểm nông nghiệp cũng như tầm quan trọng của bảo hiểm nông nghiệp. Vì vậy, việc cung cấp thông tin cũng như giáo dục toàn diện cho người nông dân về bảo hiểm nông nghiệp là rất cần thiết. Mặc dù các công ty bảo hiểm tư nhân cũng sẽ dành các khoản đầu tư vào tiếp thị sản phẩm của họ, nhưng chắc chắn rằng họ không có khả năng đầu tư ở mức tối ưu xã hội trong việc giáo dục nông dân nói chung về vai trò thích hợp của bảo hiểm.
Bên cạnh đó, các thông tin của công ty bảo hiểm sẽ mang tính chất chủ quan hơn và không đầy đủ và cơ bản và cơ chế của bảo hiểm. Chính vì vậy, để tăng khả năng thông tin được trình bày một cách cân bằng, khách quan, giáo dục người nông dân về bản chất và cơ chế của bảo hiểm nông nghiệp, từ đó giúp họ hiểu được tầm quan trọng của bảo hiểm đối với hoạt động nông nghiệp của họ, cần phải có sự đầu tư đầy đủ và bài bản. Để thực hiện được nỗ lực giáo dục rộng hơn cho các sản phẩm bảo hiểm như vậy, cần phải có nguồn lực từ chính phủ và các nhà tài trợ và chuyên gia.
Lê Thoa (Theo HHTH)
Bảo hiểm nông nghiệp là một sản phẩm bảo hiểm truyền thống nằm trong số hơn 500 sản phẩm bảo hiểm phi nhân thọ hiện hành trên thị trường bảo hiểm thế giới (bao gồm trên 250 sản phẩm bảo hiểm tài sản, gần 200 sản phẩm bảo hiểm con người và xấp xỉ 100 sản phẩm bảo hiểm trách nhiệm). Việt Nam là một nước nông nghiệp, nhưng hàng năm thiên tai, dịch bệnh đã cướp đi của người nông dân khối tài sản ước tính 1,5% GDP. Vì vậy, người nông dân cần một sự bảo đảm cho thành quả và công sức lao động của mình và bảo hiểm nông nghiệp chính là hi vọng chuẩn xác nhất.
