| Từ ổ dịch liên cầu lợn Hưng Yên: Lời cảnh báo từ các chuyên gia về 'tử thần' trên bàn nhậu Bộ Y tế yêu cầu thu hồi khẩn cấp Dầu mù u Thái Dương Phát hiện lô thuốc hen suyễn giả |
An toàn thực phẩm luôn là một trong những vấn đề nóng, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe cộng đồng và sự phát triển bền vững của xã hội. Trong những năm qua, dù đã có nhiều nỗ lực quản lý, tình trạng vi phạm vẫn diễn ra phức tạp, đặc biệt là các hành vi sản xuất thực phẩm bẩn, kinh doanh hàng không rõ nguồn gốc và quảng cáo sai sự thật, “thổi phồng” công dụng của thực phẩm chức năng.
 |
| An toàn thực phẩm luôn là một trong những vấn đề nóng, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe cộng đồng. |
Nhận thấy sự cần thiết phải có một khung pháp lý đủ mạnh, Bộ Y tế đã chủ trì soạn thảo dự thảo Luật An toàn thực phẩm (sửa đổi) với cách tiếp cận toàn diện hơn. Dự thảo không chỉ tập trung vào việc tăng nặng chế tài xử phạt mà còn bổ sung nhiều quy định mới nhằm lấp đầy các “lỗ hổng” pháp lý trong quản lý quảng cáo, kinh doanh online và các loại hình kinh doanh thực phẩm nhỏ lẻ. Đây được xem là một bước đi quan trọng, thể hiện quyết tâm của cơ quan quản lý trong việc thiết lập lại trật tự trên thị trường thực phẩm.
Chế tài xử phạt tăng gấp nhiều lần
Một trong những điểm nhấn quan trọng nhất và nhận được nhiều sự quan tâm nhất trong dự thảo lần này chính là việc đề xuất tăng mạnh mức phạt đối với các hành vi vi phạm pháp luật về an toàn thực phẩm. Đây được coi là biện pháp cốt lõi nhằm nâng cao tính răn đe, khiến các cá nhân và tổ chức phải cân nhắc kỹ lưỡng trước khi thực hiện hành vi sai trái.
Cụ thể, dự thảo luật đề xuất mức phạt tiền tối đa cho một hành vi vi phạm hành chính về an toàn thực phẩm là 200 triệu đồng đối với cá nhân và 400 triệu đồng đối với tổ chức. Mức phạt này cao hơn gấp nhiều lần so với quy định hiện hành, cho thấy một sự thay đổi lớn trong quan điểm xử lý vi phạm – chuyển từ răn đe sang trừng phạt nghiêm khắc để ngăn chặn tái diễn. Cần lưu ý rằng, mức phạt đối với tổ chức luôn được áp dụng gấp đôi so với cá nhân cho cùng một hành vi vi phạm.
Không chỉ dừng lại ở phạt tiền, tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh thực phẩm vi phạm pháp luật về an toàn thực phẩm thì tùy theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử lý vi phạm hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự, nếu gây thiệt hại thì phải bồi thường và khắc phục hậu quả theo quy định của pháp luật.
Việc tăng nặng chế tài được kỳ vọng sẽ tác động mạnh mẽ đến ý thức tuân thủ pháp luật của các doanh nghiệp. Khi cái giá phải trả cho việc vi phạm trở nên quá đắt, các cơ sở sản xuất, kinh doanh sẽ có động lực lớn hơn để đầu tư vào quy trình sản xuất an toàn, minh bạch hóa nguồn gốc sản phẩm và tuân thủ các quy định của nhà nước, thay vì chạy theo lợi nhuận trước mắt mà bỏ qua sức khỏe của người tiêu dùng.
 |
| Việc tăng nặng chế tài được kỳ vọng sẽ tác động mạnh mẽ đến ý thức tuân thủ pháp luật của các doanh nghiệp. |
Siết chặt “ma trận” quảng cáo và kinh doanh
Bên cạnh việc tăng mức phạt, dự thảo luật sửa đổi còn dành một sự quan tâm đặc biệt đến việc siết chặt quản lý trong hai lĩnh vực vốn được xem là “vùng xám” và gây nhiều bức xúc trong dư luận: quảng cáo thực phẩm và kinh doanh thực phẩm trực tuyến.
Thứ nhất, đặt dấu chấm hết cho quảng cáo “thần thánh hóa” công dụng sản phẩm. Dự thảo đã bổ sung một loạt các quy định cấm hoàn toàn mới, nhắm thẳng vào vấn nạn quảng cáo sai sự thật, đặc biệt là với các sản phẩm thực phẩm chức năng, thực phẩm bảo vệ sức khỏe. Các hành vi bị cấm bao gồm:
Quảng cáo thực phẩm có nội dung gây hiểu nhầm sản phẩm đó là thuốc hoặc có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh.
Sử dụng hình ảnh, trang phục, tên, thư tín, bài viết của các đơn vị y tế, y bác sĩ, dược sĩ, nhân viên y tế để quảng cáo, khuyên dùng sản phẩm.
Sử dụng hình ảnh, lời nói hoặc lời cảm ơn của bệnh nhân để mô tả hiệu quả của sản phẩm.
Tiết lộ thông tin người mua hoặc không cung cấp đầy đủ thông tin để truy xuất hàng hóa theo quy định khi thực hiện kinh doanh theo phương thức thương mại điện tử.
Đặc biệt, người có ảnh hưởng tham gia quảng bá thực phẩm chức năng, thực phẩm dùng cho chế độ ăn đặc biệt và sản phẩm dinh dưỡng dành cho trẻ dưới 36 tháng tuổi sẽ phải công khai mối quan hệ tài trợ. Những trường hợp không công khai sẽ bị xem là vi phạm nếu không thuộc các đối tượng được phép quảng cáo theo Điều 7 Luật Quảng cáo hiện hành.
Thứ hai, minh bạch hóa hoạt động kinh doanh thực phẩm online và quản lý kinh doanh nhỏ lẻ. Trước sự bùng nổ của thương mại điện tử, dự thảo luật yêu cầu các tổ chức, cá nhân kinh doanh thực phẩm trên môi trường mạng phải cung cấp đầy đủ thông tin về tên, địa chỉ, mã số doanh nghiệp hoặc giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh. Điều này giúp cơ quan chức năng dễ dàng truy xuất nguồn gốc và xử lý khi có vi phạm, đồng thời bảo vệ người tiêu dùng khỏi các gian hàng ảo, không rõ danh tính.
Đối với các cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm nhỏ lẻ như quán ăn đường phố, hộ gia đình, dự thảo giao trách nhiệm quản lý trực tiếp cho Ủy ban nhân dân các cấp. Cách tiếp cận này được cho là phù hợp hơn với thực tiễn, giúp việc quản lý đi vào chiều sâu và hiệu quả hơn thay vì áp dụng các quy chuẩn cứng nhắc như đối với doanh nghiệp lớn.
Song song với việc siết chặt quản lý, dự thảo cũng hướng tới việc đơn giản hóa một số thủ tục hành chính, giảm tiền kiểm, tăng hậu kiểm, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp làm ăn chân chính phát triển. Với những thay đổi mạnh mẽ và toàn diện này, dự thảo Luật An toàn thực phẩm (sửa đổi) hứa hẹn sẽ tạo ra một hành lang pháp lý đủ mạnh để bảo vệ sức khỏe người dân và xây dựng một thị trường thực phẩm an toàn, minh bạch và cạnh tranh lành mạnh.
 Bộ Y tế yêu cầu hỏa tốc kiểm tra sản phẩm "Thấp Truyền Kỳ" nghi kém chất lượng |
 Thuốc trị thiếu máu Femancia bị cấm lưu hành |
 Bộ Y tế yêu cầu thu hồi toàn quốc 2 sản phẩm kem chống nắng giả |
