 |
Đăng tâm thảo có tên khoa học là Juncus ehusus L. var. decipiens Buch. tên gọi khác: hổ tu thảo, bích ngọc thảo, đăng thảo, tịch thảo, cổ ất tâm, đăng thị, thần đăng nhị, bấc, cây bấc, cỏ bấc, cỏ bấc đèn, tâm bấc, tim bấc, bấc đèn dầu lạc thuộc họ bấc Juncaceae.
Đăng tâm thảo là cây dược thảo sống lâu năm với độ cao trong khoảng từ 35 đến 100 cm với đường kính thân từ 1 đến 2mm có thân tròn, màu xanh nhạt, rễ nằm ngang hay nghiêng, mọc thành cụm dày. Bên trong phần ruột có các tế bào hình sao được để hở nhiều lỗ khuyết. Phần lá rất hạn chế chỉ có bẹ ở phần thân. Hoa thường mọc đều thành vòng, khi hoa khô thì chỉ có phần xác hoa, cây ra hoa vào mùa hạ. Bầu có vòi rất ngắn, đầu nhụy to. Quả nang, hạt nhỏ.
Đăng tâm thảo tập trung nhiều ở những vùng có khí hậu ẩm ướt như Hà Nam, Nam Định. Cây mọc hoang dại nơi kín ướt, bãi lầy.
 |
Để sử dụng loại cây này, vào khoảng tháng 9-10 người dân sẽ cắt toàn cây về, rạch dọc thân để lấy lõi riêng ra, bó thành từng bó, phơi hay sấy khô tới độ ẩm dưới 11%.
Cây đăng tâm thảo được thu hoạch chủ yếu là phần lõi thân, sau khi thu hoạch thì sẽ được phơi khô. Khi thu hoạch cây đăng tâm thảo, người thu hoạch sẽ cắt toàn cây và rạch dọc phần thân để tách riêng lõi.
Sau khi lõi của cây đăng tâm thảo phơi khô thì sẽ được bảo quản ở nơi kín, khô ráo, tránh ánh nắng mặt trời. Trừ trường hợp thu hoạch cây đăng tâm thảo để làm đăng tâm thán thì sẽ làm sạch và cho vào nồi, nấu với lửa nhỏ sau đó để nguội và lấy ra.
Thảo dược được đựng ở nơi kín, khô ráo, tránh ánh nắng mặt trời.
Đăng tâm thảo có thành phần chủ yếu là carbohydrat. Theo y học cổ truyền, đăng tâm thảo có vị ngọt là loại dược liệu có tính hàn. Cây đăng tâm thảo có tác dụng giáng tâm hỏa, lợi tiểu và thanh phế nhiệt. Đăng tâm thảo dùng để điều trị sốt, chữa bệnh bí tiểu (dùng lợi tiểu), đặc biệt công dụng tuyệt vời nhất của loài cây này đó chính là giúp an thần, chữa ho.
Những bài thuốc sử dụng đăng tâm thảo
Cầm máu
Dùng đăng tâm thảo nhai nhỏ rồi đắp lên vết thương giúp cầm máu nhanh chóng.
Trị khó ngủ
Đăng tâm thảo 2g sắc uống thay trà.
Trường hợp mất ngủ, bức rức, miệng khát: Đăng tâm thảo 3g, Đạm trúc diệp 9g, hãm với nước như trà.
Điều trị nghẹt họng do viêm
Người bệnh cần chuẩn bị 1 nắm đăng tâm thảo, 2 tấm ngói và muối. Dùng ngói đốt đăng tâm thảo và muối, sau đó thổi vào miệng nhiều lần.
Chảy máu cam không cầm được
Chuẩn bị 40g đăng tâm thảo và 4g đơn sa, tất cả uống chung với nước cơm, mỗi lần dùng khoảng 8g là vừa đủ.
 |
Trị bí tiểu
Đăng tâm thảo 3g, mộc tử, cam thảo, mộc thông, đông quy tử,mỗi loại 9g, kèm với 12g hoạt thạch. Sắc hết nguyên liệu với nước sau đó chia ra uống hết trong ngày.
Chứng đậu sang làm cho người mệt mỏi
Đăng tâm thảo một nắm, 80g miết giáp, nấu chung 2 nguyên liệu với 1 thăng rưỡi nước cho đến khi còn 6 chén, uống 2 lần trong ngày.
Lậu, đái đục, đái ra máu và đái buốt
Đăng tâm thảo, rễ cỏ tranh mỗi loại 8g tất cả bỏ vào ấm, sắc nước và dùng trong ngày.
Chữa tâm phiền, khô miệng
Chuẩn bị nguyên liệu: 4g đăng tâm thảo, mạch môn và lá tre mỗi loại 12g, tất cả nguyên liệu nấu lên rồi uống hết trong ngày.
Chứng nhiệt lâm
9g đăng tâm thảo, phượng vĩ thảo, 30g xa tiền thảo mỗi loại 30g tất cả sắc với nước vo gạo rồi uống hết trong ngày.
Lưu ý khi sử dụng đăng tâm thảo
Người trúng hàn, không kiềm được khi đi tiểu tiện.
Người bị dị ứng với các bài thuốc y học cổ truyền.
Không dùng đăng tâm thảo cho phụ nữ đang cho con bú.
Không dùng đăng tâm thảo cho bệnh nhân là trẻ em.
Những thông tin trên về đăng tâm thảo chỉ mang tính chất tham khảo. Trước khi dùng hãy tham khảo thật kỹ ý kiến của bác sĩ cũng như những người có chuyên môn.
