Đặc điểm cây lưỡi nhân
Cây lưỡi nhân (cây cam xũng hay cây đơn lưỡi hổ) có tên khoa học là Sauropus Rostratus Miq. Lưỡi nhân thuộc họ thầu dầu, có nguồn gốc ở Malaysia, Ấn Độ, hiện nay đã được trồng ở Việt Nam để sử dụng làm thuốc chữa bệnh.
 |
| Cây lưỡi nhân |
Đặc điểm cây lưỡi nhân: Thuộc loại cây bụi, thân tròn cứng nhỏ. Lá cây có hình mác chóp tròn giống lưỡi người nên được gọi là cây lưỡi nhân, phía mặt trên lá có những viền ngang màu xám, mặt dưới xanh đậm. Hoa lưỡi nhân màu nâu đỏ, kích thước nhỏ thường nở vào khoảng tháng 4 đến tháng 11, hay mọc tập trung thành khóm ở thân cây.
Ngay nay, cây lưỡi nhân được trồng khá nhiều ở Việt Nam, không những dùng làm cảnh mà còn được dùng làm thuốc. Lưỡi nhân chủ yếu được trồng ở các viện nghiên cứu dược liệu hay các viện bảo tàng.
Lá và hoa cây lưỡi nhân có thể được thu hoạch quanh năm. Sau thu hoạch đem dùng tươi hoặc phơi khô dùng dần đều rất tốt.
Tác dụng trị bệnh của cây lưỡi nhân và cách sử dụng
Cây lưỡi nhân là một cây được sử dụng khá nhiều trong dân gian. Tuy nhiên cây lưỡi nhân trị bệnh gì và dùng như thế nào thì không phải ai cũng biết.
Có một số nghiên cứu khoa học cho thấy trong cây lưỡi nhân có chứa n-triacontanol, beta sitosterol, acide linoleic, caroten...
 |
| Hình ảnh hoa lưỡi nhân (hoa cam xũng) |
Theo Đông y, cây lưỡi nhân có vị nhạt, hơi chua, tính bình. Vị thuốc được sử dụng chủ yếu trong điều trị các chứng phù thũng, ho hen phế quản, ho ra máu.
Cách sử dụng cây lưỡi nhân trong điều trị bệnh
Lưỡi nhân điều trị phù thũng: Dùng trực tiếp lá của cây lưỡi nhân sắc uống. Có thể dùng lá tươi (15g) hoặc lá khô (10g) đều được. Đem sắc với 500ml nước đến khi còn 300ml thì lấy dùng.
Lưỡi nhân trị các chứng của đường hô hấp như ho, viêm họng hay ho ra máu: lấy 15g lá lưỡi nhân khô đun với 800ml nước đến khi cạn còn 400ml nước thì chắc ra dùng trong ngày. Nếu bệnh nhân thấy khó uống có thể dùng lá tươi cho vào hầm chung với thịt lợn để ăn cũng cho hiệu quả rất tốt.
Lưỡi nhân trị chứng tiêu chảy, kiết lỵ hay bị sưng đau ở vú: Dùng khoảng 15g lá lưỡi nhân tươi sắc với nước uống trực tiếp mỗi ngày.
 |
| Lá lưỡi nhân khô |
Sử dụng cây lưỡi nhân trị bệnh hở van tim: Theo kinh nghiệm dân gian truyền tai nhau thì cây lưỡi nhân có tác dụng khá tốt trong điều trị bệnh hở van tim.
Khi điều trị, dùng lá của cây lưỡi nhân (nếu bệnh nhân nữ dùng 9 lá, bệnh nhân nam dùng 7 lá) đem rửa sạch rồi nhồi vào bên trong quả tim lợn, hầm chín, sau đó ăn trực tiếp. Lưu ý chỉ ăn tim và nước hầm tim. Dùng mỗi ngày 1 quả liên tục trong khoảng 8 - 10 ngày sẽ thấy bệnh cải thiện.
Ở một số địa phương, người ta sử dụng cả hoa lưỡi nhân hãm với nước sôi uống như trà hoặc cũng có nơi dùng hoa nấu với thịt lợn thành món ăn trong ngày. Món này được dùng để làm giảm triệu chứng ở những người bị ho ra máu, hiệu quả rất tốt.
Có thể nói cây lưỡi nhân là một vị thuốc tốt và dễ sử dụng. Lưỡi nhân không chỉ để làm cảnh mà còn được dùng nhiều trong điều trị một số bệnh như viêm đường hô hấp, viêm họng, tiêu chảy hay điều trị bệnh hở van tim. Tuy lưỡi nhân tốt nhưng không nên sử dụng tùy ý, tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi dùng thuốc để chữa bệnh.
