Sản phẩm thiên nhiên lên ngôi giữa làn sóng tiêu dùng xanh tại Việt Nam Chính thức khởi động Diễn đàn Ứng dụng khoa học, công nghệ phát triển các sản phẩm thiên nhiên vì sức khoẻ cộng đồng |
Theo y học cổ truyền, trong vòng tuần hoàn bốn mùa, mùa thu là giai đoạn “âm thịnh, dương suy”, khí trời mát nhưng mang theo khô hanh, dễ ảnh hưởng đến hệ hô hấp và da. Cơ thể thường xuất hiện những triệu chứng như khô họng, ho khan, khát nước, da nứt nẻ, dễ cảm lạnh.
Nguyên tắc dưỡng sinh trong mùa thu nhấn mạnh vào việc bồi bổ phế, dưỡng âm, giữ ấm vừa phải. Ăn uống đúng cách sẽ giúp cơ thể thích nghi với sự thay đổi khí hậu, đồng thời tạo nền tảng vững chắc để bước vào mùa đông.
Trái cây và thực phẩm dưỡng phế
Một trong những loại quả quen thuộc và hữu ích nhất trong mùa thu chính là lê. Với vị ngọt, tính mát, lê có khả năng làm dịu cơn ho khan, giảm khô cổ họng và nhuận phế. Người ta có thể ăn lê tươi để tận hưởng hương vị thanh mát, nấu chè để dễ ăn hơn, hoặc hấp cùng mật ong để tăng cường tác dụng làm dịu đường hô hấp.
Củ cải trắng cũng là lựa chọn tốt trong thực đơn mùa thu. Với tính mát và khả năng giải độc, tiêu viêm, củ cải hỗ trợ hô hấp và đặc biệt hiệu quả trong việc giảm ho. Người xưa thường ép nước củ cải pha cùng mật ong, coi đây như một bài thuốc dân gian đơn giản mà hiệu quả để dưỡng phổi.
Ngoài ra, khoai mỡ cũng được y học cổ truyền đánh giá cao. Loại củ này có tác dụng kiện tỳ, ích khí, đồng thời dưỡng âm, rất phù hợp để nấu cháo, hầm cùng xương hoặc chế biến thành các món ăn ấm nóng. Trong những ngày se lạnh đầu thu, một bát cháo khoai mỡ không chỉ giúp làm ấm bụng mà còn bổ dưỡng và dễ tiêu hóa.
![]() |
Với tính mát và khả năng giải độc, tiêu viêm, củ cải hỗ trợ hô hấp và đặc biệt hiệu quả trong việc giảm ho. |
Cuối mùa hạ sang đầu thu, cơ thể vẫn còn mang dư âm nóng ẩm. Chính vì vậy, việc bổ sung thực phẩm có tính thanh nhiệt để điều hòa cơ thể là rất cần thiết. Đậu xanh là lựa chọn phổ biến, vừa giúp giải độc, vừa dưỡng âm. Một bát chè đậu xanh thanh mát có thể làm dịu cơn nóng trong người, đồng thời hỗ trợ hệ tiêu hóa và phòng táo bón.
Rau mồng tơi cũng là một loại rau dân dã nhưng mang lại lợi ích đáng kể trong việc giữ ẩm cơ thể. Với tính hàn, rau mồng tơi có tác dụng nhuận tràng, thanh nhiệt, rất thích hợp để nấu canh trong những ngày thu hanh khô. Món canh mồng tơi vừa dễ ăn vừa có khả năng cân bằng lại sự khô táo do khí hậu mang lại.
Song song đó, mật ong được coi như một vị thuốc tự nhiên, giúp nhuận phế, giảm khô rát cổ họng và tăng sức đề kháng. Một cốc nước ấm pha mật ong vào buổi sáng không chỉ làm ẩm phổi mà còn giúp cơ thể khởi đầu ngày mới với nguồn năng lượng nhẹ nhàng, dễ chịu.
Bên cạnh việc bổ sung những thực phẩm mát lành, người dân cũng được khuyến cáo nên hạn chế các món chiên rán, cay nóng. Những thực phẩm này dễ làm hao tổn tân dịch, khiến cơ thể thêm khô và sinh nhiệt, từ đó làm tăng nguy cơ mắc các chứng bệnh về hô hấp và da.
Gia vị và thảo mộc giữ ấm
Mùa thu là thời điểm dễ phát sinh các bệnh cảm cúm, viêm họng, viêm phế quản. Để phòng ngừa, nhiều loại gia vị quen thuộc trong gian bếp lại chính là “vị thuốc” hữu hiệu. Gừng là ví dụ điển hình. Với vị cay, tính ấm, gừng giúp giữ ấm cơ thể, kích thích tiêu hóa và chống viêm. Một tách trà gừng mật ong vào buổi sáng hoặc trước khi đi ngủ vừa làm ấm bụng, vừa hạn chế nguy cơ cảm lạnh.
Bên cạnh gừng, tỏi cũng được biết đến như “kháng sinh tự nhiên”. Tỏi có khả năng diệt khuẩn, kháng viêm và tăng cường sức đề kháng. Người ta có thể ăn tỏi sống, ngâm tỏi mật ong hoặc đơn giản là chế biến cùng các món ăn hằng ngày. Chỉ một vài tép tỏi nhỏ cũng mang lại lợi ích lớn trong việc bảo vệ sức khỏe mùa thu.
![]() |
Gừng và tỏi được biết đến như “kháng sinh tự nhiên” |
Ngoài ra, hành tây cũng là loại gia vị cần chú ý. Với tính ấm và khả năng hỗ trợ tiêu hóa, hành tây giúp cơ thể chống viêm, giữ ấm từ bên trong. Hành tây có thể được dùng để nấu canh, xào hoặc ăn sống kèm salad, vừa tăng hương vị món ăn vừa phòng bệnh hiệu quả.
Trong tiết trời hanh khô, cơ thể rất dễ mất nước. Ngoài việc uống đủ nước lọc, y học cổ truyền khuyên nên ưu tiên nước ấm thay vì nước lạnh để bảo vệ dương khí. Uống nước ấm còn giúp hệ hô hấp và tiêu hóa hoạt động tốt hơn.
Bên cạnh đó, các loại trà thảo mộc cũng rất phù hợp trong mùa thu. Trà hoa cúc giúp thanh nhiệt, sáng mắt và an thần, thích hợp cho những ai thường xuyên căng thẳng. Trà táo đỏ và kỷ tử lại nổi bật với công dụng bồi bổ khí huyết, dưỡng phổi, giúp ngủ ngon hơn. Trong khi đó, trà nhài mật ong vừa nhuận phế vừa mang lại cảm giác thư giãn, giảm căng thẳng sau một ngày làm việc.
Sự kết hợp giữa nước ấm, trà thảo mộc và chế độ ăn giàu rau quả sẽ giúp cơ thể luôn trong trạng thái cân bằng, khỏe mạnh, chống chọi tốt với tiết trời khắc nghiệt.
Ngoài dinh dưỡng, y học cổ truyền còn nhấn mạnh tầm quan trọng của chế độ sinh hoạt. Người xưa khuyên rằng, vào mùa thu nên ngủ sớm, dậy sớm, giữ tinh thần thư thái, tránh lo âu quá mức để điều hòa khí huyết. Một lối sống hài hòa, kết hợp cùng chế độ ăn uống phù hợp, chính là nền tảng để dưỡng sinh hiệu quả.
![]() |
![]() |
![]() |