 |
| Bổ sung Canxi đúng cách cho người cao tuổi để phòng tránh loãng xương |
Vai trò của canxi đối với sự chắc khỏe của bộ xương
Các yếu tố nguy cơ gây loãng xương bao gồm: tuổi tác, cân nặng, chiều cao, hormon, mức độ vận động, lối sống, dinh dưỡng… trong đó canxi là một yếu tố liên quan mật thiết đến độ chắc khoẻ của xương.
Canxi là một khoáng chất quan trọng giúp cho quá trình phát triển của xương. Trong cơ thể, canxi chiếm 1/3 khối lượng chất khoáng, 98% lượng canxi nằm ở xương và răng. Do đó, canxi rất cần thiết đối với việc hình thành một khung xương vững chắc, phát triển tốt.
Đối với phụ nữ, cơ thể mất đi một lượng canxi đáng kể trong thời kỳ mang thai và cho con bú. Thời kỳ này, nhu cầu canxi cao hơn bình thường.
Vì vậy nếu khẩu phần ăn thiếu canxi, cơ thể phải cân bằng canxi trong máu bằng cách huy động canxi từ xương. Nếu không được bổ sung đầy đủ lượng canxi trong thời kỳ này, người mẹ sẽ tăng nguy cơ loãng xương.
Trong thời kỳ mãn kinh và sau mãn kinh, khi mức hormon nữ estrogen giảm (hormon này có tác dụng giúp xương hấp thụ canxi), phụ nữ bị mất canxi trong xương nhanh hơn, hiện tượng loãng xương càng trở nên rõ rệt.
Vì sao cần bổ sung canxi cho người cao tuổi?
Ở người cao tuổi có nhiều lý do khiến cho việc hấp thụ canxi giảm, sự bài tiết canxi tăng lên làm cho tổng lượng canxi của cơ thể giảm. Thiếu canxi cộng với sự lão hóa ở tuổi già khiến mật độ xương giảm dần, dẫn tới tình trạng loãng xương.
Loãng xương là một bệnh không có triệu chứng dẫn đến tăng nguy cơ gãy xương do chấn thương nhẹ, các vị trí gãy phổ biến bao gồm cổ tay, cột sống và hông. Gãy xương xảy ra ở những khu vực này do ngã từ độ cao đứng hoặc thấp hơn được gọi là gãy xương do yếu và là bằng chứng của bệnh loãng xương.
 |
Gãy xương hông do loãng xương là một vấn đề nghiêm trọng đối với người cao tuổi. Tỷ lệ tử vong tăng lên đáng kể sau khi bị gãy xương hông, nhiều người bị tàn tật vĩnh viễn và dưới 50% người bị chấn thương này có thể phục hồi chức năng. Khoảng 25% bệnh nhân phải chăm sóc dài hạn trong 1 năm hoặc hơn sau khi bị gãy xương hông.
Nhu cầu canxi ở từng độ tuổi
Ở mỗi độ tuổi, nhu cầu canxi của xương và cơ thể cũng khác nhau. Nhu cầu canxi thay đổi phụ thuộc vào tuổi và giới tính. Bảng dưới đây thể hiện nhu cầu canxi cho người trưởng thành:
 |
Người cao tuổi bổ sung quá nhiều canxi - lợi bất cập hại
Ở độ tuổi trung niên trở ra đến cao tuổi, việc bổ sung canxi và vitamin D3 quá nhiều sẽ gây hại nhiều hơn lợi. Sau khi bước sang tuổi trung niên, sự thoái hóa xương luôn mạnh hơn sự tổng hợp xương
Thêm vào đó, đối với người cao tuổi hoặc bệnh nhân bị suy giảm chức năng gan thận thì việc sản xuất các chất kích thích tăng trưởng và hormon tăng trưởng bị suy giảm. Các chất kích thích tăng trưởng này bị thiếu hụt sẽ dẫn tới thiếu hụt protein vận chuyển canxi vào máu, dẫn tới hạn chế khả năng hấp thu canxi.
Như vậy, đối với các đối tượng này, cho dù có bổ sung nhiều canxi và vitamin D3 thì cũng khó hấp thu vào máu mà còn dẫn đến dư thừa canxi trong máu. Nồng độ canxi trong máu dư thừa có thể gây hại cho cơ thể, ví dụ: gây vôi hóa thận, sỏi thận, làm suy giảm chức năng thận, gây rối loạn canxi máu và rối loạn nhịp tim.
 |
Tiến sĩ Samir Kapadia, Giám đốc Khoa tim mạch của Phòng khám đa khoa Cleveland, Ohio (Hoa Kỳ) cho biết: Đối với người lớn tuổi, việc bổ sung canxi không những không hữu ích mà thậm chí có thể gây hại. Quá nhiều canxi trong máu có thể làm yếu xương, tạo sỏi thận và cản trở hoạt động của tim và não. Đã có một số bằng chứng cho thấy lượng canxi hấp thụ cao có liên quan đến tổn thương não.
Ngoài ra, lượng canxi lớn giải phóng nhiều hormone khác nhau gây ra những cơn đau tim, ảnh hưởng đến sự phát triển của tim mạch… giảm hấp thu các chất khoáng khác như sắt, kẽm, magie, phospho....
Hướng dẫn bổ sung canxi đúng cách cho người cao tuổi
Nhu cầu canxi ở mỗi độ tuổi là khác nhau: từ 19 – 50 tuổi cần 1.000mg/ngày, từ 51 tuổi trở nên cần 1.200mg/ ngày; phụ nữ đang mang thai 1.200mg/ngày và thời kỳ cho con bú là 1.000mg/ ngày.
Để cung cấp đầy đủ canxi cho cơ thể mọi người cần lựa chọn các thực phẩm giàu canxi trong khẩu phần ăn mỗi ngày. Những thực phẩm giàu canxi có thể kể đến như: Sữa và các chế phẩm từ sữa, thủy hải sản (cua, tôm, trai, hến), các loại thực phẩm họ đậu (vừng, lạc), các loại rau xanh (rau muống, bắp cải, hành…)
 |
Trong đó đậu phụ là thực phẩm có chứa nhiều canxi và phytoestrogen rất tốt cho phụ nữ tiền mãn kinh và mãn kinh. Bên cạnh đó cần bổ sung các thực phẩm giàu đạm như thịt, cá, trứng, sữa, đậu để việc hấp thu canxi được tốt hơn. Tuy nhiên, quá nhiều chất đạm sẽ dẫn đến hiện tượng đào thải canxi.
Ngoài ra, người cao tuổi cần tập thể dục buổi sáng để cơ thể được tổng hợp nhiều vitamin D bởi ánh nắng mặt trời.
Đối với những trường hợp bổ sung canxi và vitamin D không cải thiện được, có thể dùng thuốc tuy nhiên cần uống theo liều lượng mà bác sĩ chỉ định. Tuyệt đối không tự ý sử dụng để tránh dư thừa canxi và mắc phải những bệnh lý như sỏi thận, sỏi bàng quang…
