Bánh tằm Ngan Dừa – Đặc sản dân dã “gây thương nhớ” của xứ Bạc Liêu

Nằm sâu trong vùng xa xôi của Tây Nam Bộ, thị trấn Ngan Dừa (huyện Hồng Dân, tỉnh Bạc Liêu) không chỉ nổi tiếng với phong cảnh hữu tình mà còn là nơi sản sinh ra một món ăn độc đáo, đậm đà hương vị miền Tây là bánh tằm Ngan Dừa.

Bạc Liêu không chỉ nổi tiếng với phong cảnh hữu tình mà còn là nơi sản sinh ra một món ăn độc đáo, trong đó có bánh tằm Ngan Dừa.

Từ nền nông nghiệp lúa nước lâu đời, người dân ba miền đã sáng tạo ra nhiều món ăn từ gạo: miền Bắc có phở, bún; miền Nam có hủ tiếu – và ở Bạc Liêu, bánh tằm Ngan Dừa là đại diện tiêu biểu, một món ăn tưởng chừng dân dã nhưng đã trở thành đặc sản nhờ bàn tay khéo léo của những người phụ nữ vùng quê.

Bánh tằm ở Nam Bộ có hai loại với mùi vị hoàn toàn khác nhau: bánh tằm mặn (làm từ gạo ) và bánh tằm ngọt (làm từ khoai mì). Bánh tằm Ngan Dừa được nói ở đây là bánh tằm mặn. Một thứ bánh ăn chơi, cũng có thể dùng để ăn điểm tâm sáng, đãi khách, hoặc cũng có khi được dùng làm bữa ăn nhẹ trong ngày.

Sợi bánh được làm hoàn toàn thủ công từ bột gạo. Tên gọi “bánh tằm” xuất phát từ hình dáng sợi bánh trắng phau, to ngắn không đều, trông như những con tằm nhỏ. Để có được sợi bánh đạt chuẩn, gạo tẻ lúa mùa – loại gạo thơm ngon nhất vùng – được chọn lựa kỹ càng, ngâm nhiều ngày, xay nhuyễn rồi hồ trên lửa liu riu đến khi bột dẻo mịn. Quá trình này đòi hỏi tay nghề và kinh nghiệm để bột không quá cứng (bánh dễ gãy vụn) hay quá mềm (bánh bị nhão, dính).

Sau khi se bột thành sợi, người làm bánh hấp chín trong xửng, giữ được độ dai và thơm mùi gạo mới. Sợi bánh se tay tuy không đồng đều nhưng lại giòn nhẹ và đặc trưng hơn hẳn các loại bánh ép khuôn.

Điều làm nên “linh hồn” của bánh tằm Ngan Dừa nằm ở phần ăn kèm.

Điều làm nên “linh hồn” của bánh tằm Ngan Dừa nằm ở phần ăn kèm. Món bánh được dọn trên đĩa sâu lòng – đúng chuẩn cách ăn truyền thống – giúp thực khách nhìn rõ từng thành phần: sợi bánh trắng phau, xíu mại kiểu người Hoa, bì heo trộn thịt, rau thơm, giá, dưa leo thái sợi và không thể thiếu nước mắm tỏi ớt chua ngọt cùng nước cốt dừa béo ngậy.

Đặc biệt, viên xíu mại ăn kèm được làm từ gan heo và thịt ba rọi băm nhỏ, trộn với củ sắn vắt ráo nước, hành phi, tiêu, tỏi, đường và chút bột mì – rồi hấp chín. Vị ngọt béo đậm đà hòa quyện cùng nước mắm chua cay và vị mát của rau xanh tạo nên một bản hòa ca hương vị đầy quyến rũ.

Bánh tằm Ngan Dừa không chỉ ngon mà còn là biểu tượng của sự kết tinh giữa nông sản địa phương và kỹ thuật chế biến thủ công. Từ gạo tẻ, rau vườn, thịt heo, nước cốt dừa đến nước mắm – tất cả đều mang đậm dấu ấn của vùng đất Bạc Liêu.

Ngày nay, bánh tằm xuất hiện ở nhiều tỉnh miền Tây nhưng để thưởng thức trọn vẹn hương vị nguyên bản, người ta vẫn phải tìm về đúng nơi khai sinh ra món ăn này – thị trấn Ngan Dừa. Có lẽ cũng vì thế mà cái tên “bánh tằm bì Ngan Dừa” đã trở thành địa danh ẩm thực, không lẫn vào đâu được.

Nem Lai Vung – Từ món ngon dân dã đến di sản quốc gia

Bò leo núi – Món ngon độc lạ níu chân thực khách khi tới An Giang

Cà xỉu Kiên Giang – đặc sản "kỳ lạ" níu chân thực khách