Món nem Lai Vung là đặc sản nức tiếng của vùng đất Sen hồng, ra đời vào khoảng năm 1960. Người khởi nguồn là bà Nguyễn Thị Mặn (tức Tư Mặn), ngụ ấp Tân Khánh, xã Tân Thành, huyện Lai Vung, tỉnh Đồng Tháp.
 |
| Món nem Lai Vung là đặc sản nức tiếng của vùng đất Sen hồng, ra đời vào khoảng năm 1960. |
Ban đầu, nem được bà Tư làm để cúng giỗ, Tết. Nhờ hương vị lạ miệng, thơm ngon và có thể bảo quản dùng dần cả tuần, nhiều người trong vùng đã học nghề, mang ra chợ Lai Vung bán. Từ đó, cái tên "nem Lai Vung" ra đời, gắn với tên chợ thời ấy.
Thoạt tiên chỉ là mặt hàng bán lẻ ở chợ quê, nhờ giao thông thuận tiện, nem Lai Vung dần vươn xa, hiện diện khắp các tỉnh, thành cả nước. Đặc biệt, thành phẩm có thể bảo quản lạnh đến một tháng, thuận tiện cho sử dụng và biếu tặng.
Điểm hấp dẫn nhất của nem Lai Vung nằm ở hương vị hài hòa: chua chua, ngọt ngọt, cay cay, mặn mặn; thịt dai, bì giòn sần sật, hòa quyện cùng mùi thơm đặc trưng từ tỏi, ớt xanh và lá gói như lá chùm ruột hoặc lá vông. Hình thức đẹp mắt với sắc đỏ hồng của thịt, xanh tươi của ớt và lá cũng khiến món ăn này trở thành lựa chọn lý tưởng cho các dịp cưới hỏi, tân gia hay quà tặng.
Để làm ra những chiếc nem tròn vị, khâu chọn nguyên liệu là yếu tố then chốt. Thịt nạc đùi hoặc mông tươi, nóng mới ra lò được lọc sạch gân mỡ, xay nhuyễn rồi ướp gia vị. Bì heo phải là phần da trên thân để đảm bảo độ giòn, sau đó luộc chín, xắt sợi mỏng.
 |
| Để làm ra những chiếc nem tròn vị, khâu chọn nguyên liệu là yếu tố then chốt. |
Thịt và bì được trộn đều cùng tiêu, ớt khô, tỏi phi tạo hương thơm đặc trưng. Khi gói, người thợ khéo léo đặt một miếng tỏi, một trái ớt xanh và lá chùm ruột hoặc lá vông vào giữa, sau đó gói kín bằng nhiều lớp lá chuối. Các lớp gói này vừa giúp lên men tự nhiên, vừa giữ mùi thơm đặc trưng cho nem chua.
Chỉ sau 3–4 ngày lên men, nem đạt độ chín vừa ăn, giữ được hương vị truyền thống. Để tăng tuổi thọ bảo quản, nem còn được bọc thêm lớp giấy bóng trong.
Nhờ hương vị độc đáo và giá trị kinh tế cao, nghề làm nem Lai Vung không chỉ tạo dựng thương hiệu địa phương, mà còn là “cần câu cơm” của nhiều hộ dân, góp phần hình thành làng nghề tại Đồng Tháp.
Năm 2012, nem Lai Vung được ghi danh trong Top 10 đặc sản nem chả nổi tiếng Việt Nam do Sách Kỷ lục Việt Nam công nhận. Năm 2013, tiếp tục được vinh danh trong Top 50 đặc sản quà tặng Việt Nam. Nhiều cơ sở sản xuất hiện đã đạt chứng nhận OCOP 3 sao, 4 sao.
Ghi nhận những giá trị lịch sử, văn hóa và kinh tế to lớn của làng nghề, ngày 10/11/2023, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã chính thức đưa Nghề làm nem Lai Vung vào Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
 Ốc gạo Tân Phong – Đặc sản "trời ban" giữa lòng sông Tiền |
 Top 5 quán cơm chay ngon, hấp dẫn tại Ninh Bình |
 Bến Tre – Ngọt ngào hương kẹo dừa, đậm đà hồn quê |
