Xuất khẩu cá ngừ giảm tốc: Cảnh báo từ thực tế và chính sách

Kinh tế 29/07/2025 10:37 Theo dõi TH&SP trên

Xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam đang giảm tốc rõ rệt, nhất là tại các thị trường lớn như Mỹ, EU. Thực trạng này không chỉ phản ánh biến động từ thị trường mà còn cho thấy những bất cập chính sách cần sớm tháo gỡ.

Xuất khẩu cá ngừ sang Italy gặp khó Xuất khẩu cá ngừ đóng hộp sang EU đối mặt với nhiều thách thức Xuất khẩu cá ngừ đối mặt với nhiều thách thức mới

Thị trường chủ lực sụt giảm rõ nét

Xuất khẩu cá ngừ giảm tốc: Cảnh báo từ thực tế và chính sách

Cá ngừ nguyên liệu được xử lý sơ bộ tại nhà máy trước khi chế biến, phục vụ xuất khẩu sang các thị trường lớn như Mỹ và EU đang có dấu hiệu sụt giảm.

Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), tháng 6/2025, xuất khẩu cá ngừ đạt hơn 67 triệu USD, giảm mạnh 21% so với cùng kỳ năm trước. Mức sụt giảm này diễn ra sau một thời gian tăng trưởng chậm và là dấu hiệu đáng lưu tâm với toàn ngành. Dù lũy kế 6 tháng đầu năm vẫn đạt 473 triệu USD, gần tương đương cùng kỳ 2024 (tăng nhẹ 0,2%), nhưng xu hướng chững lại ngày càng rõ rệt.

Tại thị trường Mỹ – đối tác lớn nhất của cá ngừ Việt Nam – kim ngạch tháng 6 chỉ đạt 18 triệu USD, giảm tới 41% so với cùng kỳ. Nguyên nhân chính đến từ việc nhiều doanh nghiệp chủ động tạm dừng xuất khẩu sang thị trường này do lo ngại bị áp mức thuế đối ứng mới. Trong 6 tháng đầu năm, Mỹ vẫn chiếm gần 39% tổng giá trị xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam với 184 triệu USD, nhưng đà giảm hiện tại cho thấy sức ép đang dần lớn lên.

Cùng với Mỹ, thị trường EU tiếp tục cho thấy những dấu hiệu không mấy khả quan. Xuất khẩu tháng 6 sang khu vực này giảm 17%, chỉ đạt gần 16 triệu USD. Dù tính chung 6 tháng, kim ngạch vẫn tăng nhẹ gần 1%, đạt 109 triệu USD, nhưng nhiều thị trường chủ lực như Hà Lan và Italy lại giảm lần lượt 30% và 32%. Trái lại, Đức ghi nhận tăng trưởng ấn tượng 36% trong tháng 6, sau nhiều tháng sụt giảm – một điểm sáng đơn lẻ trong bức tranh ảm đạm.

Ngược lại với thị trường phương Tây, khu vực CPTPP cho thấy tín hiệu tích cực khi kim ngạch đạt 62 triệu USD trong tháng 6, tăng 11%. Trong đó, Nhật Bản và Canada lần lượt tăng trưởng 24% và 15%, góp phần cân bằng phần nào đà giảm từ các thị trường lớn khác. Tuy nhiên, xuất khẩu sang các thị trường ngách như Israel, Nga, Chile lại sụt giảm mạnh. Với Israel, tình hình leo thang căng thẳng tại Trung Đông khiến thị trường này suy yếu kéo dài suốt 6 tháng đầu năm. Trái lại, Thái Lan nổi bật với mức tăng đột biến 137%, đạt 20 triệu USD, cho thấy vai trò ngày càng quan trọng của quốc gia này như một trung tâm chế biến và tái xuất cá ngừ trong khu vực.

Nút thắt chính sách và xuất xứ nguyên liệu

Công nhân chế biến cá tra tại nhà máy xuất khẩu – đẩy mạnh kiểm soát chất lượng và tối ưu đơn hàng mùa vụ.

Xét về cơ cấu sản phẩm, nhóm thịt/loin cá ngừ đông lạnh mã HS0304 ghi nhận mức tăng trưởng tốt 10%, phản ánh nhu cầu ổn định từ các nhà máy chế biến thực phẩm và chuỗi siêu thị quốc tế. Tuy nhiên, nhóm cá ngừ chế biến mã HS16 lại giảm 5%, đặc biệt là sản phẩm cá ngừ đóng hộp giảm mạnh tới 14%. Điều này một phần xuất phát từ việc thiếu hụt nguồn nguyên liệu trong nước, khiến nhiều doanh nghiệp không thể đáp ứng đơn hàng, đặc biệt từ thị trường EU – nơi đòi hỏi ổn định và chất lượng cao.

Không chỉ vấn đề thị trường, những rào cản thể chế cũng đang tác động lớn đến khả năng xuất khẩu. VASEP cho biết, việc sửa đổi Nghị định 37/2024/NĐ-CP đang chậm tiến độ, dù đã có chỉ đạo áp dụng trình tự rút gọn. Sự chậm trễ này khiến doanh nghiệp lỡ cơ hội khai thác mùa vụ, thậm chí đối mặt với rủi ro pháp lý và thủ tục hành chính kéo dài.

Ngoài ra, dự thảo mới với phương án quản lý bằng hạn ngạch (quota) khiến nhiều doanh nghiệp lo ngại về nguy cơ phát sinh thêm thủ tục, làm tăng gánh nặng tuân thủ. Một số quy định đi kèm như giới hạn kích cỡ cá khai thác, cấm trộn nguyên liệu nội địa với nguyên liệu nhập khẩu hay yêu cầu hồ sơ chứng từ phức tạp cũng tạo áp lực lớn. Trong thực tế, để đáp ứng đơn hàng, nhiều doanh nghiệp buộc phải nhập nguyên liệu, làm giảm tỷ lệ nội địa – yếu tố quyết định để được hưởng ưu đãi thuế từ EVFTA.

Cần lưu ý rằng hạn ngạch miễn thuế cá ngừ theo EVFTA chỉ ở mức 11.500 tấn/năm và thường hết trong 4 – 5 tháng đầu năm. Sau thời điểm này, doanh nghiệp phải chịu thuế MFN cao, làm giảm sức cạnh tranh của sản phẩm. Đáng chú ý, trong hai năm trở lại đây, tỷ lệ sản phẩm cá ngừ đủ điều kiện ưu đãi đã giảm mạnh, có lúc chỉ còn khoảng 30%, chủ yếu do khó đáp ứng quy tắc xuất xứ của EU.

Trước toàn cảnh nhiều thách thức đan xen, VASEP nhận định xuất khẩu cá ngừ trong nửa cuối năm 2025 sẽ đối mặt với nhiều khó khăn và khó có thể đạt được kết quả như năm trước. Trong bối cảnh đó, việc rà soát chính sách, tăng tính chủ động trong nguồn cung và nâng cao khả năng đáp ứng quy định quốc tế là những bước đi cần thiết để giữ vững thị phần và sức cạnh tranh của cá ngừ Việt Nam trên bản đồ xuất khẩu thế giới.

Đa dạng hóa thị trường và phân khúc: Lối đi chiến lược cho nông thủy sản Việt Nam

Cá tra Việt đang thắng thế tại Brazil

Tái định vị thị trường xuất khẩu: Chìa khóa sinh tồn cho ngành thủy sản

Thủy sản Việt vươn tầm, khẳng định vị thế tại Singapore

Xuất khẩu thủy sản 2025: Cuộc đua chinh phục mốc 10 tỷ USD

Thanh Bình

Tags:

Cùng chuyên mục

Sửa đổi quy định về bảng giá đất: Hai kịch bản nào đang được đề xuất?

Thành lập Liên minh KOL/KOC: Bước ngoặt trong nỗ lực kiến tạo niềm tin số

Tin khác

Livestream bán hàng: Những quy định mới mà người bán và KOL cần biết

Dự thảo Luật Thương mại điện tử mới đang nhận được sự quan tâm đặc biệt khi đề xuất hàng loạt quy định siết chặt hoạt động bán hàng trên mạng xã hội và livestream. Theo đó, không chỉ các nền tảng như Facebook, Shopee mà cả người bán và người livestream cũng sẽ có thêm nhiều ràng buộc pháp lý nhằm minh bạch hóa thị trường.

Cục diện thị trường TMĐT thay đổi: Shopee và TikTok Shop chiếm 97% thị phần

Tổng giá trị giao dịch trên 4 sàn thương mại điện tử lớn nhất Việt Nam đạt 222.100 tỉ đồng trong 6 tháng đầu năm 2025. Đáng chú ý, thị trường không chỉ chứng kiến cuộc đua song mã quyết liệt giữa Shopee và TikTok Shop mà còn diễn ra một cuộc sàng lọc mạnh mẽ đối với các nhà bán hàng.

Từ bàn đàm phán đến bàn ăn: Gạo Việt mở rộng “con đường xuất khẩu”

Tận dụng lợi thế từ đàm phán cấp cao, Việt Nam đang từng bước định hình lại bản đồ xuất khẩu gạo với hàng loạt thỏa thuận thương mại quan trọng. Trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt và nhu cầu toàn cầu nhiều biến động, chiến lược mở rộng “con đường gạo” không chỉ giúp đa dạng hóa thị trường mà còn nâng tầm thương hiệu quốc gia.

Đề xuất thuế bất động sản mới: Chuyên gia phân tích cơ hội và thách thức

Dự thảo luật Thuế thu nhập cá nhân (TNCN) đang thu hút sự quan tâm lớn khi Bộ Tài chính đề xuất phương án thu thuế 20% trên lợi nhuận chuyển nhượng bất động sản (BĐS). Đây được xem là bước tiến quan trọng nhằm "trả lại đúng tên" cho thuế TNCN, tập trung vào thu nhập thực tế thay vì chỉ dựa vào giá bán. Tuy nhiên, liệu đề xuất này có thực sự khả thi và giải quyết triệt để tình trạng né thuế, đầu cơ BĐS như kỳ vọng?

EU siết giám sát phế liệu, doanh nghiệp Việt cần cảnh giác

Việc Ủy ban châu Âu chính thức giám sát phế liệu kim loại từ cuối tháng 7/2025 là động thái cho thấy EU đang siết kiểm soát nguồn nguyên liệu tái chế. Diễn biến này đặt ra yêu cầu cảnh giác và chủ động ứng phó cho doanh nghiệp Việt có liên quan đến thương mại hoặc tái chế kim loại.

Bộ Công Thương gỡ vướng xuất xứ nông sản không hóa đơn

Trong bối cảnh nhiều doanh nghiệp nông sản gặp khó khi hoàn thiện hồ sơ xuất khẩu do thiếu hóa đơn mua nguyên liệu, Bộ Công Thương đã ban hành hướng dẫn mới nhằm tháo gỡ vướng mắc về xuất xứ hàng hóa. Động thái này được kỳ vọng sẽ giảm gánh nặng thủ tục hành chính, hỗ trợ ngành hàng chủ lực duy trì đà tăng trưởng xuất khẩu.

Ngành gạo, cà phê kiến nghị điều chỉnh chính sách thuế

Trước áp lực chi phí gia tăng và nhu cầu mở rộng thị trường, hiệp hội ngành hàng cà phê, gạo đang đồng loạt kiến nghị điều chỉnh chính sách thuế, phí để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp. Đây là giải pháp cấp thiết nhằm nâng cao sức cạnh tranh và giữ vững vị thế xuất khẩu nông sản Việt Nam trong bối cảnh quốc tế biến động.

Thủ tướng chỉ đạo gỡ vướng cho hồ tiêu, thanh long xuất khẩu sang EU

Trước tình trạng nhiều lô hàng nông sản bị ách tắc do thiếu giấy chứng nhận xuất khẩu, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã chỉ đạo các bộ, ngành và địa phương khẩn trương vào cuộc, tháo gỡ vướng mắc cho hồ tiêu, thanh long và một số nông sản khác khi tiếp cận thị trường Liên minh châu Âu (EU).

Đề xuất thuế mới cho bất động sản: Người bán lỗ có phải nộp thuế?

Một trong những điểm đáng chú ý nhất trong đề xuất thay đổi cách tính thuế thu nhập cá nhân từ chuyển nhượng bất động sản của Bộ Tài chính là việc tính thuế dựa trên lợi nhuận. Điều này mở ra khả năng người bán không có lãi, thậm chí thua lỗ, sẽ không phải nộp loại thuế này.

Xuất khẩu sầu riêng phục hồi: Bài học từ kiểm soát chất lượng tận gốc

Sau thời gian bị thanh long và chuối vượt mặt, sầu riêng đã giành lại ngôi vương trong xuất khẩu rau quả nhờ kiểm soát chất lượng từ gốc. Việc nâng chuẩn vùng trồng, cải thiện kỹ thuật và logistics đã giúp mặt hàng này phục hồi mạnh mẽ, mở rộng thị phần quốc tế.

Thương mại điện tử xuyên biên giới: Đòn bẩy cho xuất khẩu bền vững

Thương mại điện tử xuyên biên giới đang mở ra hướng đi mới cho nông sản Việt. Muốn tận dụng cơ hội này, doanh nghiệp và nông dân cần bắt nhịp công nghệ, làm chủ dữ liệu, logistics và tư duy thị trường để vươn ra toàn cầu một cách chủ động, bền vững.

Tăng mức giảm trừ gia cảnh: Người nộp thuế có thể được trừ đến 15,5 triệu đồng/tháng

Trước bối cảnh giá cả tiêu dùng tăng hơn 21% trong 5 năm, Bộ Tài chính đề xuất nâng mức giảm trừ gia cảnh trong thuế thu nhập cá nhân lên tối đa 15,5 triệu đồng/tháng cho người nộp thuế và 6,2 triệu đồng với mỗi người phụ thuộc. Chính sách mới dự kiến áp dụng từ kỳ tính thuế năm 2026.

Đề xuất đánh thuế 20% trên chênh lệch chuyển nhượng bất động sản: Hướng đến minh bạch và chống thất thu

Bộ Tài chính vừa đề xuất phương án tính thuế thu nhập cá nhân theo cách mới: áp thuế 20% trên phần chênh lệch giữa giá bán và giá mua bất động sản trong từng lần chuyển nhượng. Cách tính này kỳ vọng sẽ phản ánh đúng thu nhập, tăng minh bạch và chống thất thu thuế.

Đề xuất lộ trình 5 năm chuyển đổi thuế hộ kinh doanh từ thuế khoán sang tự kê khai

Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam (VASS) vừa đề xuất lộ trình 3 giai đoạn nhằm chuyển đổi hộ kinh doanh từ hình thức thuế khoán hiện nay sang cơ chế tự kê khai, phù hợp với yêu cầu xóa bỏ thuế khoán theo Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị vào năm 2026. Đây là bước đi quan trọng nhằm nâng cao tính minh bạch, công bằng và hiện đại hóa quản lý tài chính đối với khu vực kinh tế tư nhân.

Chanh dây Việt Nam hướng đến mục tiêu tỷ đô

Từng khởi đầu từ con số 0, chanh dây Việt Nam đã vươn lên mạnh mẽ với năng suất cao và kim ngạch xuất khẩu tăng nhanh. Nếu được đầu tư đồng bộ từ giống, vùng trồng đến chế biến sâu, ngành hàng này hoàn toàn có thể chạm mốc tỷ USD trong tương lai gần.

Từ chiến lược đến thị trường: Gạo Việt vươn tầm toàn cầu

Việt Nam đã vượt Thái Lan, vươn lên vị trí thứ hai thế giới về xuất khẩu gạo. Thành quả này phản ánh chiến lược linh hoạt, chất lượng sản phẩm không ngừng cải thiện và nỗ lực mở rộng thị trường của doanh nghiệp Việt trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt toàn cầu.

Rau quả Việt loay hoay trong bài toán đầu ra

Xuất khẩu rau quả bật tăng trong tháng 6/2025 sau chuỗi giảm sâu. Tuy nhiên, sự thiếu ổn định về thị trường, năng lực chế biến yếu và logistics hạn chế đang khiến ngành hàng này loay hoay với bài toán đầu ra, khó tạo dựng lợi thế cạnh tranh bền vững trong dài hạn.

Ngành gỗ Việt Nam 2025: Kiên cường vượt sóng, bền bỉ vươn xa

Dù còn nhiều thách thức từ thị trường và quy định toàn cầu, ngành gỗ Việt Nam đang chứng tỏ sức bật mạnh mẽ với tinh thần kiên cường, chủ động đổi mới và hướng tới một tương lai phát triển bền vững, có bản sắc riêng.

Doanh nghiệp rau quả sắp được tháo gỡ vướng mắc xuất khẩu sang châu Âu

Sau hơn 2 tuần gặp khó khăn vì thủ tục hành chính, các doanh nghiệp xuất khẩu rau quả – đặc biệt là thanh long – đang chuẩn bị hoàn tất hồ sơ để tiếp tục xuất khẩu sang thị trường châu Âu.

Tăng trưởng GDP lập đỉnh, vì sao người dân vẫn “thắt lưng buộc bụng”?

Nền kinh tế Việt Nam trong nửa đầu năm 2025 đạt được nhiều thành tựu tích cực: GDP tăng trưởng cao nhất trong vòng 15 năm, tín dụng tăng gần 10% - mức kỷ lục nhiều năm trở lại đây. Tuy nhiên, đằng sau các con số ấn tượng đó vẫn tồn tại không ít băn khoăn: tiêu dùng trong nước tăng chậm, doanh nghiệp vẫn gặp khó trong tiếp cận vốn, và nhiều lo ngại xoay quanh rủi ro thuế quan trong thời gian tới.

Cục Thuế khẳng định không yêu cầu hộ kinh doanh nộp căn cước để cập nhật thông tin

Trước những thông tin lan truyền về việc hộ kinh doanh bị yêu cầu nộp căn cước công dân để cập nhật địa chỉ sau sáp nhập hành chính, cơ quan thuế tại nhiều địa phương đã chính thức lên tiếng khẳng định: Không có chuyện yêu cầu người nộp thuế cung cấp giấy tờ tùy thân để điều chỉnh thông tin thuế.

Cà phê Việt Nam nửa năm thu về 5,4 tỷ USD: Đà tăng mạnh chưa dừng lại

Chỉ trong nửa đầu năm 2025, xuất khẩu cà phê Việt Nam đã đạt 5,4 tỷ USD – gần vượt mốc cả năm 2024. Trong bối cảnh thị trường quốc tế có nhiều biến động, thành tích này không chỉ phản ánh sức bật của ngành mà còn mở ra kỳ vọng bứt phá trong giai đoạn còn lại của năm.

Quản lý số sê-ri vàng miếng: Bước đi cần thiết để minh bạch hóa thị trường vàng

Việc bắt buộc ghi nhận số sê-ri vàng miếng trên chứng từ giao dịch được đánh giá là một biện pháp đột phá nhằm tăng cường minh bạch, ngăn chặn rủi ro và tiến tới một thị trường vàng an toàn, hiện đại và bền vững. Tuy nhiên, để chính sách đi vào thực tiễn, cần có giải pháp kỹ thuật đồng bộ và lộ trình phù hợp.

Xuất khẩu khởi sắc: Hàng Việt vươn tầm thế giới

6 tháng đầu năm 2025, xuất khẩu Việt Nam đạt gần 220 tỷ USD, tăng 14,4% so với cùng kỳ. Đây là tín hiệu phục hồi mạnh mẽ, khẳng định nỗ lực của doanh nghiệp, nông dân và công nhân trong chuỗi cung ứng toàn cầu, đưa hàng Việt vươn xa hơn trên bản đồ thế giới.

Cá tra Việt đang thắng thế tại Brazil

Với lợi thế giá thành và chất lượng ổn định, cá tra Việt Nam đang mở rộng thị phần tại Brazil – thị trường đầy tiềm năng ở Nam Mỹ, mở ra cơ hội lớn cho ngành thủy sản trong bối cảnh nhiều thị trường truyền thống đang chững lại.

Ách tắc thanh long, ớt, đậu bắp: Khi giấy phép trở thành “nút thắt” xuất khẩu

Từ đầu tháng 7 đến nay, hàng loạt lô hàng thanh long, ớt, đậu bắp xuất khẩu sang châu Âu bị ách tắc tại TP.HCM do vướng thủ tục cấp giấy chứng nhận an toàn thực phẩm. Nguyên nhân xuất phát từ sự thay đổi trong phân cấp quản lý theo Thông tư mới, khiến doanh nghiệp thấp thỏm vì nguy cơ chậm giao hàng, ảnh hưởng đến uy tín và hợp đồng.

Từ 1/8, tự động thu thuế VAT với hàng nhập khẩu dưới 1 triệu đồng qua chuyển phát nhanh

Bắt đầu từ ngày 1/8, cơ quan hải quan sẽ triển khai quy trình tự động thu thuế giá trị gia tăng (VAT) với hàng hóa nhập khẩu có giá trị dưới 1 triệu đồng qua dịch vụ chuyển phát nhanh. Động thái này nhằm hiện đại hóa quản lý thuế, khắc phục bất cập trong phương thức thu thủ công sau khi chính sách miễn thuế bị bãi bỏ.

Tăng trưởng nội địa từ tiêu dùng số thông minh

Ngành hàng tiêu dùng nhanh đang giữ vai trò ngày càng quan trọng trong ổn định xã hội và thúc đẩy tiêu dùng nội địa. Để phát triển bền vững, các doanh nghiệp phải chuyển đổi theo hướng công nghệ và tích hợp đa nền tảng nhằm thích ứng thị trường số.

Biến thử thách thành cơ hội: Gỗ Việt vượt sóng lớn, vươn xa

Dù chịu áp lực từ chính sách thuế mới của Hoa Kỳ và hàng loạt rào cản kỹ thuật, ngành gỗ Việt Nam vẫn duy trì thặng dư thương mại 6,69 tỷ USD trong 6 tháng đầu năm 2025, tăng 6,7% so với cùng kỳ năm trước. Xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ tiếp tục là điểm sáng của ngành nông nghiệp Việt Nam, nhờ chủ động ứng phó, đa dạng hóa thị trường và đẩy mạnh xây dựng hệ sinh thái nội địa bền vững.

Đề xuất giảm thuế xăng dầu đến hết 2026: Cơ hội và thách thức

Bộ Tài chính đề xuất tiếp tục giảm một nửa thuế bảo vệ môi trường với xăng dầu đến hết năm 2026 nhằm góp phần bình ổn giá nhiên liệu trong nước, hỗ trợ tăng trưởng và doanh nghiệp vận tải. Tuy nhiên, chính sách này cũng đặt ra thách thức không nhỏ với ngân sách, khi mức giảm thu dự kiến lên tới hàng chục nghìn tỷ đồng mỗi năm.

Xem thêm