| Những loại cá giàu DHA tốt cho sức khỏe của trẻ Bí quyết "đánh bay" đau nhức xương khớp với những loại cá "vàng" Loại cá "vàng trắng" Việt Nam chinh phục siêu thị Mỹ, Trung |
 |
| Cá chim vây vàng là 1 loài thuỷ sản phổ biến tại Việt Nam. |
Vị thế đệ nhất ngư và sức hút mạnh mẽ từ thị trường
Trong văn hóa ẩm thực biển, cá chim vàng anh, hay còn gọi đơn giản là cá chim, luôn giữ vị trí trang trọng khi đứng đầu trong danh sách "tứ quý ngư" bao gồm: chim, thu, nụ, đé. Đây là bốn loại cá biển ngon nhất, được giới sành ăn đánh giá cao cả về hương vị lẫn giá trị dinh dưỡng. Trong nhóm này, cá chim vàng anh được xem là "đệ nhất ngư" và luôn được các tín đồ ẩm thực săn đón nhiệt tình. Về đặc điểm nhận dạng, cá chim vàng anh có thân dẹp hình bầu dục, hai bên màu ánh bạc, lưng hơi xanh nhạt và vảy sáng bóng.
Điểm nhấn tạo nên cái tên "vàng anh" chính là vây lưng và vây đuôi có màu vàng nhẹ đặc trưng. Cá trưởng thành thường có chiều dài từ 25 đến 40cm, trọng lượng dao động khoảng 400 đến 800 gram mỗi con. Thịt cá săn chắc, trắng tinh, vị ngọt tự nhiên, ít xương dăm và mùi tanh rất nhẹ. Nhờ những ưu điểm này, cá dễ dàng chế biến thành nhiều món ngon như chiên, hấp, nướng hay kho mà vẫn giữ được độ mềm, không bị bở. Không chỉ ngon miệng, loại cá này còn được đánh giá vượt trội về mặt dinh dưỡng. Thịt cá giàu protein chất lượng cao (lên tới 43%), chứa nhiều axit béo omega-3 tốt cho tim mạch và não bộ.
Đáng chú ý, so với cá hồi, cá chim vàng anh có hàm lượng chất béo bão hòa thấp hơn, trở thành lựa chọn lý tưởng cho sức khỏe. Trên thị trường hiện nay, giá bán của loại cá này được phân loại rõ rệt theo nguồn gốc. Cá tươi đánh bắt tự nhiên là loại đắt nhất, dao động từ 250.000 đến 350.000 đồng/kg nhờ thịt chắc và vị ngọt thanh. Cá nuôi lồng có giá mềm hơn, khoảng 150.000 đến 220.000 đồng/kg, trong khi cá đông lạnh nhập khẩu có giá từ 180.000 đến 280.000 đồng/kg. Với nhu cầu lớn từ thị trường nội địa lẫn xuất khẩu, mô hình nuôi cá chim vây vàng đang được triển khai mạnh mẽ tại các tỉnh ven biển.
Loài cá này sở hữu những đặc tính sinh học lý tưởng cho việc nuôi thương phẩm như khả năng thích nghi với độ mặn rộng từ 10 đến 20% và chịu được nhiệt độ từ 26-32°C. Hiện nay, mô hình nuôi trong ao đất với diện tích 2.000 - 5.000 m² đang rất phổ biến. Quy trình kỹ thuật đòi hỏi sự khắt khe từ việc cải tạo ao, dùng vôi bột khử trùng đến duy trì độ pH ổn định từ 7,5 đến 8,5. Chế độ ăn cho cá cũng được tính toán kỹ lưỡng với thức ăn công nghiệp có hàm lượng đạm cao từ 40-45%. Sự thành công của ngành nuôi cá chim vây vàng đã được chứng minh qua thực tế tại nhiều địa phương.
Tại Hà Tĩnh, các mô hình VietGAP mang lại thu nhập ổn định lên tới 600 triệu đồng mỗi vụ. Tại Quảng Ninh, ứng dụng lồng HDPE giúp cá đạt trọng lượng 0,7-1 kg/con chỉ sau 10 tháng với tỷ lệ sống trên 72%. Đặc biệt tại Khánh Hòa, cá đạt tốc độ tăng trưởng ấn tượng tại Vịnh Vân Phong. Với biên lợi nhuận ròng từ 40.000-80.000 đồng/kg, đây thực sự là một đối tượng nuôi trồng chiến lược. Tuy nhiên, ngành này vẫn đối mặt với thách thức về dịch bệnh ký sinh trùng và sự phụ thuộc 45% vào nguồn giống nhập khẩu, đòi hỏi những giải pháp công nghệ mang tính đột phá hơn.
Lời giải từ chiến lược nuôi biển sinh học đạt chuẩn quốc tế
 |
| Cá chim vây vàng có tiềm năng xuất khẩu lớn. |
Để giải quyết bài toán về chất lượng và xuất khẩu sang các thị trường khó tính, việc thay đổi tư duy sản xuất là yếu tố sống còn. Điển hình cho sự chuyển dịch này là câu chuyện của Hợp tác xã (HTX) Nuôi trồng thủy sản Vạn Ninh tại tỉnh Khánh Hòa. Nhờ áp dụng quy trình nuôi biển không kháng sinh và sử dụng hoàn toàn công nghệ vi sinh, HTX đã xuất khẩu thành công đơn hàng đầu tiên sang Mỹ và được đối tác đánh giá rất cao.
Ông Nguyễn Xuân Hòa, Giám đốc HTX Nuôi trồng thủy sản Vạn Ninh chia sẻ về hành trình đầy gian nan nhưng quả ngọt này. Ngay từ khi thành lập cuối năm 2024, HTX đã kiên định với mục tiêu nuôi cá chim vây vàng và cá mú xuất khẩu đi Mỹ. Ông Hòa cho biết: “Chúng tôi đang thực hiện nuôi cá chim vây vàng, cá mú theo công nghệ vi sinh, không sử dụng kháng sinh theo quy trình kỹ thuật của Mỹ chuyển giao từ công ty Syaqua-ADN. Bước đầu chúng tôi gặp rất nhiều khó khăn, thứ nhất là môi trường, thứ 2 là vùng nuôi và nguồn vốn để đầu tư xây dựng cơ bản. Tuy nhiên đến nay chúng tôi đã đạt được mục tiêu đề ra, cá của HTX đã được xuất khẩu và đối tác Mỹ đánh giá rất cao về chất lượng”.
Để đạt được tiêu chuẩn khắt khe này, các thành viên HTX phải tuân thủ quy trình kiểm soát chặt chẽ từ cá bố mẹ, trứng, con giống đến quá trình nuôi. Anh Lê Tiến Luận, một thành viên có hơn 10 năm kinh nghiệm, cho biết lợi ích lớn nhất khi tham gia mô hình này là khả năng truy xuất nguồn gốc. "Con cá của mình có thể truy xuất được nguồn gốc con giống, khi lớn cũng được chứng nhận rõ ràng để xuất khẩu giá cao chứ không phải bán chợ như trước nữa", anh Luận khẳng định. Hiện tại, HTX có 100 thành viên với sản lượng 1.500 tấn/năm. Đơn vị đã ký hợp đồng bao tiêu 300 tấn cá chim thương phẩm trong năm 2025 với trị giá khoảng 36 tỷ đồng, đồng thời chuyển đổi mạnh mẽ sang mô hình lồng nuôi vật liệu HDPE bền vững.
Đánh giá về tiềm năng hợp tác, ông Sam, đại diện công ty AFFCO Trading (Mỹ), sau khi thăm và lấy mẫu tại Vạn Ninh đã nhận định: “Chúng tôi thấy mô hình HTX đang áp dụng rất sạch sẽ. Chúng tôi đến Việt Nam để tìm kiếm nguồn cá chim biển và cá mú đen, vì vậy cả hai đều đã thấy cơ hội tốt để hợp tác. Chúng tôi có thị trường cho nó và đó là cơ hội tốt cho chúng ta”.
Đồng hành cùng người dân, bà Nguyễn Thị Phỉ, Chủ tịch công ty Syaqua-ADN, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc giảm chi phí và loại bỏ kháng sinh. Bà cho rằng cách nuôi truyền thống lạm dụng kháng sinh không chỉ tạo dư lượng trong thịt cá mà còn làm hỏng niêm mạc, khiến cá bị tuột nhớt và dễ chết hơn. Thay vào đó, công ty hướng dẫn bà con sử dụng chế phẩm vi sinh từ thảo dược để diệt ký sinh trùng và tạo lớp nhớt bảo vệ cá. “Khi sử dụng các chế phẩm này sẽ giúp tạo ra chất nhờn bảo vệ con cá, làm ký sinh rơi rớt ra bên ngoài vì vậy cá không phải tiếp xúc với kháng sinh mới đủ điều kiện xuất khẩu”, bà Phỉ chia sẻ. Ngoài ra, việc thử nghiệm thức ăn giảm đạm nhưng vẫn đảm bảo chất lượng đang giúp người nuôi giảm chi phí từ 10-15%.
Nhìn về tương lai, ngành nuôi cá chim vây vàng đang hướng tới việc làm chủ hoàn toàn công nghệ sản xuất giống để ổn định nguồn cung. Sự kết hợp giữa các mô hình nuôi công nghệ cao như lồng HDPE, quy trình VietGAP và công nghệ vi sinh không chỉ giúp nâng cao năng suất mà còn bảo vệ môi trường. Đây chính là nền tảng vững chắc để cá chim vây vàng khẳng định vị thế của thủy sản Việt Nam trên trường quốc tế, đóng góp quan trọng vào sự thịnh vượng của cộng đồng cư dân ven biển.
