Trong thế giới trái cây nhiệt đới, dứa (hay còn gọi là thơm) luôn chiếm một vị trí đặc biệt. Không chỉ chinh phục người dùng bằng vị ngon khó cưỡng, dứa còn được các nhà khoa học và chuyên gia dinh dưỡng đánh giá cao về giá trị y học.
 |
| Không chỉ chinh phục người dùng bằng vị ngon khó cưỡng, dứa còn được các nhà khoa học và chuyên gia dinh dưỡng đánh giá cao về giá trị y học. |
Từ xa xưa, loại quả này đã được sử dụng trong y học cổ truyền để điều trị nhiều loại bệnh. Ngày nay, các nghiên cứu hiện đại đã cung cấp những bằng chứng khoa học vững chắc, giải mã lý do vì sao dứa lại tốt cho sức khỏe đến vậy.
Theo bác sĩ Ngô Thị Bạch Yến, Trưởng đơn vị Điều trị - Chăm sóc da và làm đẹp tại Bệnh viện Y học cổ truyền TP.HCM, dứa là loại trái cây rất giàu vitamin và khoáng chất, đặc biệt là vitamin C, A, K, B6, mangan, thiamine, choline, canxi, phốt pho, kẽm và selen.
Các nghiên cứu gần đây cũng phát hiện ít nhất 30 hợp chất dinh dưỡng và hoạt tính sinh học trong nước dứa, bao gồm các loại đường, polyphenol và axit hữu cơ (chủ yếu là axit xitric và L-malic). Những hợp chất này kết hợp cùng một số hợp chất dễ bay hơi khác đã tạo cho dứa hương vị đặc trưng không thể nhầm lẫn.
Tuy nhiên, "ngôi sao" thực sự làm nên sự khác biệt của dứa chính là bromelain – một loại enzyme phân giải protein với khả năng chống viêm và hỗ trợ tiêu hóa mạnh mẽ.
Những lợi ích toàn diện của dứa đối với sức khỏe
Giá trị của dứa không chỉ dừng lại ở việc cung cấp vitamin và khoáng chất. Các hợp chất hoạt tính sinh học trong dứa mang lại những tác động tích cực sâu rộng đến hầu hết các hệ cơ quan trong cơ thể.
Bảo vệ sức khỏe tim mạch
Bà Simrat Kathuria, nhà sáng lập Trung tâm Dinh dưỡng The Diet Xperts (Ấn Độ), cho biết dứa giàu bromelain, một loại enzyme có tác dụng chống đông máu và chống viêm, giúp cải thiện lưu thông máu và giảm nguy cơ đau tim, đột quỵ.
Cùng với bromelain, hàm lượng kali cao trong dứa hoạt động như một chất giãn mạch, giúp giảm áp lực lên thành mạch máu, từ đó điều hòa huyết áp và giảm nguy cơ xơ vữa động mạch.
Chống viêm và tăng cường miễn dịch
Viêm mãn tính có thể dẫn đến nhiều bệnh lý nguy hiểm. Bromelain trong dứa là một chất chống viêm tự nhiên cực kỳ hiệu quả, giúp giảm sưng, đau và các triệu chứng liên quan đến bệnh viêm khớp.
Bên cạnh đó, với hàm lượng Vitamin C vượt trội, dứa là "vũ khí" đắc lực giúp củng cố hệ miễn dịch. Vitamin C kích thích sản xuất các tế bào bạch cầu và hoạt động như một chất chống oxy hóa để bảo vệ cơ thể khỏi sự tấn công của các gốc tự do gây hại.
Hỗ trợ hệ tiêu hóa khỏe mạnh
Enzyme bromelain có khả năng phân giải các phân tử protein phức tạp, giúp cơ thể dễ dàng hấp thụ hơn. Điều này đặc biệt hữu ích cho những người gặp khó khăn trong việc tiêu hóa đạm.
Song song đó, lượng chất xơ dồi dào trong dứa giúp thúc đẩy nhu động ruột, ngăn ngừa táo bón và duy trì một hệ đường ruột khỏe mạnh.
Tiềm năng phòng chống ung thư
Các nghiên cứu sơ bộ cho thấy bromelain có tiềm năng trong việc ức chế sự phát triển của khối u và tiêu diệt các tế bào ung thư vú, ung thư da và ung thư đại tràng.
Các chất chống oxy hóa khác có trong dứa cũng góp phần bảo vệ tế bào khỏi tổn thương DNA, một trong những nguyên nhân có thể khởi phát ung thư.
Tốt cho xương và mắt
Mangan là khoáng chất thiết yếu cho sự hình thành xương và các mô liên kết. Chỉ một khẩu phần dứa đã cung cấp hơn 70% lượng mangan khuyến nghị hàng ngày.
Ngoài ra, Vitamin C trong dứa còn giúp làm giảm nguy cơ thoái hóa điểm vàng, một bệnh lý về mắt thường gặp ở người lớn tuổi.
 |
| Vitamin C trong dứa còn giúp làm giảm nguy cơ thoái hóa điểm vàng, một bệnh lý về mắt thường gặp ở người lớn tuổi. |
Những lưu ý quan trọng để sử dụng dứa an toàn và hiệu quả
Dù rất tốt cho sức khỏe, việc tiêu thụ dứa cũng cần có chừng mực và đúng cách. "Bạn có thể ăn dứa thường xuyên, nhưng mỗi người không nên ăn quá 2 trái dứa/ngày", bác sĩ Bạch Yến khuyên.
Người bệnh tiểu đường có nên ăn dứa?
Dứa có vị ngọt nhưng lại có chỉ số đường huyết (GI) ở mức trung bình. Nhờ hàm lượng chất xơ cao, dứa giúp làm chậm quá trình hấp thụ đường vào máu, tránh gây tăng đường huyết đột ngột.
Vì vậy, người bệnh tiểu đường hoàn toàn có thể ăn dứa nhưng cần kiểm soát khẩu phần. Các chuyên gia khuyên rằng chỉ nên dùng khoảng 100g dứa mỗi lần và không ăn quá 2-3 lần/tuần. Tốt nhất là ăn dứa tươi thay vì các sản phẩm đóng hộp có ngâm đường.
Đối tượng cần thận trọng:
Người có tiền sử đau dạ dày: Dứa chứa nhiều axit, có thể gây ợ nóng hoặc làm nặng thêm tình trạng viêm loét dạ dày. Những người này nên ăn dứa sau bữa ăn chính, không nên ăn khi bụng đói.
Người có cơ địa dị ứng: Một số người có thể bị dị ứng với dứa (tê môi lưỡi, ngứa, phát ban). Nếu gặp bất kỳ dấu hiệu nào, cần ngưng sử dụng ngay.
Phụ nữ mang thai: Để đảm bảo an toàn, phụ nữ mang thai trong 3 tháng đầu nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi ăn dứa.
Mẹo chọn dứa ngon và bảo quản
Để chọn được quả dứa ngon, bạn nên chọn những quả có màu vàng tươi đều, mắt dứa lớn và thưa. Quả cầm lên phải chắc tay, ngọn dứa còn tươi xanh.
Dứa mua về nên được sử dụng sớm. Nếu chưa dùng ngay, có thể bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh từ 2-3 ngày.
Dứa là một món quà tuyệt vời mà thiên nhiên ban tặng. Bổ sung loại quả này vào chế độ ăn uống hợp lý là một phương pháp tự nhiên và hiệu quả để bảo vệ sức khỏe toàn diện.
