Thuế đối ứng từ Mỹ: Nông sản Việt trước sức ép cạnh tranh ngày càng lớn

Việc Mỹ áp dụng mức thuế đối ứng 20% đang tác động trực tiếp đến nhiều ngành hàng xuất khẩu chủ lực của Việt Nam như cá tra, hạt điều, hồ tiêu…

Doanh nghiệp chủ động thích ứng: Tăng tốc đa dạng hóa thị trường

Trao đổi với phóng viên ngày 2-8, ông Nguyễn Văn Đạo – Tổng Giám đốc Công ty CP Gò Đàng (Tiền Giang), chuyên ngành cá tra – cho biết mức thuế đối ứng 20% của Mỹ không gây bất ngờ và cũng không quá chênh lệch so với các nước trong khu vực như Thái Lan hay Indonesia (19%).

Theo ông Đạo, hiện tại mức thuế này chưa tạo ra ảnh hưởng lớn đến hoạt động kinh doanh thực tế. Trong 7 tháng đầu năm, kết quả kinh doanh của Gò Đàng vẫn tăng trưởng ổn định với mức tăng 20%.

Tuy nhiên, ông cũng thừa nhận rằng sự thay đổi chính sách liên tục từ phía Mỹ buộc doanh nghiệp phải nhanh chóng đa dạng hóa cả thị trường lẫn sản phẩm. Ngoài Mỹ, công ty đang mở rộng xuất khẩu sang các khu vực như châu Á, châu Âu, Trung Đông và Nam Mỹ.

Đồng thời, Gò Đàng đã tập trung phát triển hàng chục sản phẩm chế biến sâu nhằm gia tăng giá trị và cải thiện năng lực cạnh tranh trên thị trường quốc tế.

Trái với sự chủ động của doanh nghiệp cá tra, một số ngành hàng lại đang lo ngại về khả năng mất thị phần tại Mỹ. Ông Phùng Văn Sâm – Chủ tịch HĐQT Công ty CP Tập đoàn Hanfimex Việt Nam (chuyên xuất khẩu hồ tiêu, cà phê, hạt điều) – cho rằng dù thuế đối ứng đã được công bố nhưng các bên vẫn đang tiếp tục đàm phán.

Dù vậy, chắc chắn chính sách này sẽ ảnh hưởng đến doanh nghiệp do Mỹ là một trong những thị trường chính.

Ngành điều lo bị Bờ Biển Ngà vượt mặt, gánh thêm khó thuế GTGT

Đặc biệt, ngành hạt điều Việt Nam đang đối mặt với nguy cơ mất lợi thế cạnh tranh so với Bờ Biển Ngà – quốc gia cũng xuất khẩu điều vào Mỹ. Theo công bố mới, mức thuế đối ứng mà Mỹ áp cho điều từ Bờ Biển Ngà chỉ là 15%, thấp hơn mức 20% của Việt Nam.

Không chỉ có mức thuế ưu đãi hơn, Bờ Biển Ngà còn sở hữu nhiều lợi thế khác như vị trí địa lý gần Mỹ, chi phí vận chuyển thấp, và được chính phủ hỗ trợ mạnh mẽ cho ngành chế biến nội địa thông qua chính sách áp thuế xuất khẩu điều thô ở mức chỉ 5%.

Điều này khiến doanh nghiệp điều Việt Nam phải mua nguyên liệu với giá cao hơn, tốn chi phí logistics nhiều hơn và còn phải chịu mức thuế cao hơn khi đưa hàng vào Mỹ – tạo ra thế bất lợi kép trong cạnh tranh.

Ông Bạch Khánh Nhựt – Phó Chủ tịch Thường trực Hiệp hội Điều Việt Nam (Vinacas) – cho rằng việc Mỹ công bố thuế đối ứng một cách chính thức giúp doanh nghiệp và các nhà nhập khẩu tại Mỹ có cơ sở để thỏa thuận giá bán và hoạch định chiến lược kinh doanh.

Tuy nhiên, điều đáng lo hơn vẫn là sự vươn lên mạnh mẽ của Bờ Biển Ngà với lợi thế nguyên liệu nội địa, chất lượng tốt, giá thành cạnh tranh.

Ông Nhựt cũng chỉ ra một yếu tố bất lợi nội tại khác: chính sách cho phép nhập khẩu điều còn vỏ lụa từ châu Phi để gia công tại Việt Nam đã vô tình tiếp tay giúp các nhà máy châu Phi mở rộng sản xuất và nâng cao khả năng xuất khẩu – từ đó cạnh tranh ngược lại với doanh nghiệp Việt.

Không chỉ chịu sức ép từ chính sách thuế của Mỹ, các doanh nghiệp nông sản còn phải đối mặt với quy định tạm dừng hoàn thuế GTGT 5% có hiệu lực từ ngày 1-7.

Theo phản ánh từ cộng đồng doanh nghiệp, việc không được hoàn thuế sẽ làm giảm khả năng cạnh tranh vì doanh nghiệp bị “chôn vốn”, trong khi biên lợi nhuận ngành nông sản vốn rất mỏng, chỉ khoảng 1%-2%. Nếu không được hoàn lại 5% GTGT, đây sẽ là tổn thất rất khó bù đắp.

Bên cạnh đó, sự thiếu rõ ràng trong chính sách thuế từ phía Mỹ cũng khiến các đối tác nhập khẩu dè dặt hơn trong việc ký kết đơn hàng, hạn chế lượng hàng tồn kho và làm gián đoạn hoạt động giao thương, gây khó khăn cho chuỗi cung ứng nông sản của Việt Nam.

15 mặt hàng xuất khẩu gặp khó vì thuế đối ứng, Cục Thống kê khuyến nghị giải pháp ứng phó

Điều gì xảy ra với giá cà phê khi Mỹ áp thuế đối ứng?