Thủ tướng chỉ đạo gỡ khó cho xuất khẩu cá ngừ

Xuất khẩu cá ngừ Việt Nam đang chững lại khi kim ngạch tháng 7 giảm 20% so với cùng kỳ, kéo lũy kế 7 tháng xuống còn gần 542 triệu USD, thấp hơn 3% so với năm trước.

Xuất khẩu cá ngừ giảm mạnh do thuế và thị trường khó lường

Ngành xuất khẩu cá ngừ Việt Nam chịu áp lực lớn khi kim ngạch tháng 7/2025 giảm 20% so với cùng kỳ, kéo lũy kế 7 tháng đầu năm còn gần 542 triệu USD, thấp hơn 3% so với cùng kỳ năm 2024. Đây là tín hiệu đáng báo động, phản ánh tác động sâu sắc từ nhiều yếu tố cả bên ngoài lẫn trong nước.

Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản (VASEP), nguyên nhân chính là chính sách thuế đối ứng của Mỹ áp dụng từ ngày 7/8/2025. Mức thuế áp dụng cho các sản phẩm cá ngừ Việt Nam chênh lệch đáng kể so với các đối thủ cạnh tranh như Thái Lan, Indonesia và Ecuador, khiến sản phẩm Việt Nam giảm sức cạnh tranh trên thị trường quan trọng nhất thế giới.

Bên cạnh đó, bất ổn địa chính trị, gián đoạn logistics và biến động nhu cầu tại một số thị trường trọng điểm như Nga, Israel và Chile đã làm phức tạp chuỗi cung ứng, ảnh hưởng trực tiếp đến tiêu thụ. Trong nước, các nút thắt về quy định đánh bắt, chế biến và xuất khẩu cá ngừ vẫn chưa được tháo gỡ, khiến doanh nghiệp đối mặt với nhiều thách thức trong duy trì sản xuất ổn định và thực hiện các hợp đồng xuất khẩu.

VASEP dự báo năm 2025, ngành cá ngừ khó bứt phá và giữ vững thị phần, nếu các khó khăn trên không được xử lý kịp thời. Điều này đặt ra yêu cầu cấp bách cho cơ quan quản lý nhằm bảo vệ nguồn lợi quốc gia và lợi ích doanh nghiệp.

Chính phủ vào cuộc để khơi thông “nút thắt” xuất khẩu

Sự vào cuộc quyết liệt của Chính phủ, đặc biệt là chỉ đạo trực tiếp từ Thủ tướng, kỳ vọng sẽ khơi thông các nút thắt, giúp doanh nghiệp vượt qua khó khăn.

Trước tình hình cấp bách, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã chỉ đạo các bộ, ngành vào cuộc ngay lập tức. Văn phòng Chính phủ đã phát hành Văn bản số 8640/VPCP-NN, giao quyền Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành liên quan đánh giá toàn diện tình hình xuất khẩu cá ngừ 2025, xác định nguyên nhân sụt giảm và triển khai giải pháp tháo gỡ khó khăn theo thẩm quyền và quy định pháp luật.

Dù đối mặt với thách thức, ngành cá ngừ vẫn sở hữu nguồn lợi lớn, với trữ lượng ước đạt hơn 600.000 tấn, sản lượng khai thác hàng năm đạt hơn 200.000 tấn, đảm bảo nguồn cung ổn định cho xuất khẩu. Các sản phẩm cá ngừ đã có mặt tại hơn 100 thị trường, chủ lực là Mỹ, EU, Trung Đông và các nước CPTPP, chiếm 82–86% tổng kim ngạch xuất khẩu.

Cụ thể, cá ngừ vây vàng và mắt to có trữ lượng trung bình trên 45.000 tấn, sản lượng khai thác 17.000–21.000 tấn/năm, khai thác từ tháng 12 đến tháng 6. Cá ngừ vằn có thể khai thác quanh năm. Việt Nam cũng đã áp dụng các tiêu chuẩn quốc tế về khai thác bền vững, như IUU của EU và nhãn EII, đảm bảo uy tín sản phẩm và tuân thủ các cam kết quốc tế.

Sự vào cuộc quyết liệt của Chính phủ, đặc biệt là chỉ đạo trực tiếp từ Thủ tướng, kỳ vọng sẽ khơi thông các nút thắt, giúp doanh nghiệp vượt qua khó khăn, củng cố vị thế Việt Nam trên bản đồ xuất khẩu thủy sản toàn cầu. Các giải pháp này không chỉ giúp duy trì sản xuất, ổn định thị trường, mà còn tạo tiền đề cho sự tăng trưởng mạnh mẽ trong những tháng cuối năm 2025.

Bên cạnh đó, việc chú trọng phát triển bền vững và áp dụng tiêu chuẩn quốc tế còn giúp nâng cao giá trị xuất khẩu và uy tín sản phẩm cá ngừ Việt Nam, đồng thời bảo vệ nguồn lợi lâu dài cho ngành, đảm bảo lợi ích của ngư dân và cộng đồng. Thị trường quốc tế đang đánh giá cao những cam kết về khai thác bền vững, do đó việc thực hiện nghiêm ngặt các tiêu chuẩn này sẽ mở ra cơ hội mở rộng thị trường, tăng giá trị xuất khẩu và nâng cao sức cạnh tranh cho ngành trong tương lai.

Từ xuất khẩu tỷ đô đến bữa ăn gia đình: Bước đi chiến lược cho cá tra

Đưa tôm Việt về quê nhà: Thị trường nội địa “mỏ vàng” bị bỏ quên

Nông sản Việt giữ vững đà tăng, tiến gần mục tiêu 65 tỷ USD

Xuất khẩu nông lâm thủy sản khởi sắc, thủy sản đối diện thách thức

Ngành thủy sản tái cơ cấu theo hướng xanh và bền vững