 |
| Cây bầu đất là một cây thuốc nam quý |
Rau bầu đất còn có tên gọi khác như kim thất, rau lúi, thiên hắc địa hồng, dây chua lè,…Trong Hán Việt có tên gọi là xà tiếp cốt, thụ tam thất, kiến trũng tiêu, ô phong thất, bình ngoại thổ tam thất. Tên khoa học là Gynura procumbens (Lour) Merr. (G. sarmentosa DC), thuộc cây họ Cúc.
Bầu đất phổ biến ở nhiều quốc gia như Ấn Độ, Indonesia, Thái Lan, Philippin và Việt Nam. Ở nước ta, rau bầu đất thường mọc hoang, nhưng cũng được người dân trồng dùng làm rau chế biến thức và làm thuốc chữa bệnh.
Cây bầu đất là một cây thuốc nam quý. Cây thuộc thân thảo, mọc bò hơi leo, cao trung bình khoảng 1m. Thân cây mọng nước, thường phân nhiều cành.
Lá của cây khá dày, giòn, màu xanh đậm ở mặt trên, màu xanh nhạt ở mặt dưới, và các gân cũng đều màu xanh, lá có chiều dài từ 3 – 8cm, chiều rộng từ 1.5 – 3.5cm, hình răng ở mép, cuống dài tầm khoảng 1cm.
Hoa thường nở ở ngọn cây, đầu hoa có dạng hình ống, màu vàng da cam. Quả có ba cạnh, có một mào lông trắng ở đỉnh. Cây thường ra hoa kết quả vào mùa xuân và mùa hè.
Bài thuốc từ rau bầu đất
 |
| Ăn bầu đất thường xuyên làm cho bạn có giấc ngủ tốt |
Bài thuốc chữa đau mắt: Lá bầu đất bạn rửa sạch, cho thêm một ít muối hạt rồi giã nhỏ và nhuyễn để đắp lên mắt đau.
Bài thuốc chữa phụ nữ viêm bàng quang, khí hư, bạch đới: Bạn dùng rau bầu đất sắc nước uống cùng với bột thổ tam thất và ý dĩ sao với liều lượng mỗi loại bằng nhau, mỗi lần sử dụng 10 – 15gr mỗi loại, uống 2 lần/ngày.
Bài thuốc chữa bầm tím phần mềm do chấn thương: Bạn sử dụng rau bầu đất tươi, cho thêm một vài hạt tiêu, sau đó giã nát đắp vào nơi bị bầm tím. Đắp 1 lần/ngày.
Bài thuốc chữa trẻ em tiểu dầm: Rau bầu đất bạn sử dụng nấu canh ăn hằng ngày, để đạt hiệu quả thì bạn nên ăn vào buổi trưa.
Bài thuốc hỗ trợ điều trị đái tháo đường: Bạn dùng rau bầu đất nhai nuốt mỗi lần 7 – 9 lá, 2 lần/ngày vào buổi sáng và buổi chiều hoặc bạn có thể kết hợp với các vị thuốc khác về trị đái tháo đường.
Bài thuốc trị viêm họng, ho gió, ho khan hoặc có đờm: Bạn chỉ cần nhai vài lá rau bầu đất, sau đó ngậm nước nuốt dần.
Bài thuốc trị viêm phế quản mạn: Bạn dùng rau bầu đất nấu canh với thịt heo nạc hoặc tôm tươi ăn với cơm hằng ngày.
Bài thuốc chữa vết thương chảy máu: Rau bầu đất bạn rửa sạch rồi đắp, buộc chặt vào vết thương chảy máu, viêm sưng hoặc đau nhức.
Bài thuốc trị đái dắt, đái buốt: Bạn sử dụng 80gr rau bầu đất, rửa sạch, cho 700ml nước rồi sắc với lửa nhỏ cho đến khi còn 200ml, chia làm 2 lần uống trong ngày. Bạn dùng liên tục trong 10 – 15 ngày.
Bài thuốc trị mất ngủ: Bạn nên thường xuyên ăn tươi, xào hoặc nấu canh rau bầu đất sẽ có tác dụng cơ thể an thần, điều hòa máu huyết, làm cho bạn có giấc ngủ tốt.
Bài thuốc hỗ trợ điều trị ung thư: Bạn sử dụng 30gr rau bầu đất khô (hoặc 100gr rau bầu đất tươi), 1 bình giữ nhiệt, 1 lít nước sôi. Bạn rửa sạch rau bầu đất, ngâm với 800ml nước sôi cho vào bình giữ nhiệt trong thời gian 20 phút, sau đó bạn chắt nước uống mỗi ngày.
Cách trồng, chăm sóc rau bầu đất
 |
| Bầu đất dễ trồng, dễ chăm |
Cách trồng rau bầu đất
Chuẩn bị
Đất trồng: Bầu đất thích hợp với nhiều loại đất khác nhau, nhưng tốt nhất bạn nên sử dụng đất thịt nhẹ hoặc cát pha, nhiều mùn, giàu chất dinh dưỡng, có độ thoát nước tốt.
Bạn nên xử lý đất bằng cách cày cuốc sẵn trong khoảng 15-30 ngày trước khi trồng. Sau đó bạn đánh nhỏ, bón phân và lên luống để chuẩn bị trồng.
Phương pháp trồng: Trồng từ cây hom cành hoặc thân.
- Chọn hom: Hom bạn nên lấy từ thân cây mẹ từ 3 tháng tuổi trở lên, lấy từ phần gốc đến phần bánh tẻ của thân. Bạn không nên lấy phần ngọn quá non có thể xảy ra hiện tượng thối gốc hom.
- Cắt hom: Bạn dùng dao hoặc kéo sắt để cắt hom, tránh việc hom bị dập hoặc trầy xước. Hom bạn nên cắt từ thân với chiều dài từ 10-20cm và trên mỗi hom có khoảng 3-5 mắt lá, tỉa bớt lá, bạn chỉ nên chừa khoảng 1/3 lá. Hom bạn cắt vào buổi nào thì đem trồng hoặc giâm vào luống ươm của buổi đó.
Cách trồng
Sau khi giâm cành đã ra rễ tốt và thành cây, bạn dùng bay tạo hố trồng hoặc dùng que nhọn chọc lỗ cắm hom vào luống. Bạn trồng thẳng theo hàng ngang, hàng dọc với khoảng cách giữa các cây từ 15-25cm.
Sau khi trồng xong bạn lên đất luống rồi tưới nước ướt đẫm cho chặt gốc. Đối với những nơi có điều kiện thì bạn có thể trồng thưa hơn và làm giàn cho rau bầu đất hoặc bạn có thể áp dụng phương pháp thủy canh.
Cách chăm sóc rau bầu đất
Bón phân
Bạn nên thường xuyên bón phân chuồng và phân super lân cho cây. Nhưng khi trồng khoảng 2 tuần, bạn nên bổ sung phân Ure cho cây bằng cách hòa tan phân với nước rồi tưới bằng bình sen trên mặt luống rau, tưới phân xong bạn phải tưới lại một lần với nước sạch để rửa sạch lượng phân bám trên lá rau.
Tưới nước
Bạn nên thường xuyên tưới nước để cung cấp độ ẩm cho cây với tần suất 2 lần/ngày vào buổi sáng và buổi chiều mát và tăng tần suất tưới nước vào mùa nắng hạn.
Phòng bệnh
Bạn nên thường xuyên nhổ cỏ dại và phòng trừ sâu bệnh hại và ốc sên ăn lá và chồi non.
Cách chế biến rau bầu đất thơm ngon lạ
Rau bầu đất xào tỏi hàu
 |
Để làm sạch và khử mùi tanh của hàu sữa mua loại đã tách sẵn vỏ, bạn rửa sạch hàu bằng nước muối pha loãng cùng 1 muỗng canh nước cốt chanh (hoặc giấm), sau đó vớt ra để ráo.
Rau bầu đất đem nhặt bỏ lá sâu, héo, nhặt lá, bỏ cọng. Sau đó rửa sạch, để ráo.
Bắc chảo lên bếp mở lửa vừa, đun nóng chảo, cho vào chảo 2 muỗng canh dầu ăn, sau đó cho thêm tỏi băm rồi phi thơm.
Tỏi phi đã thơm, bạn cho hàu vào đảo đều tay, sau đó nêm hàu với 1/2 muỗng cà phê muối, 1 muỗng cà phê đường, 1 muỗng cà phê hạt nêm.
Đảo đều rồi cho tiếp rau bầu đất vào xào nhanh tay khoảng 2 phút là rau chín.
Cuối cùng bạn cho thêm hành ngò vào, nêm nếm lại cho vừa ăn, đảo đều lần nữa rồi tắt bếp.
Bạn múc rau bầu đất xào ra dĩa, rắc thêm chút tiêu lên trên nữa là có thể thưởng thức.
Canh rau bầu đất thịt băm
 |
Rau bầu đất đem nhặt lấy phần lá, rửa sạch với nước, để ráo rồi dùng dao cắt nhỏ.
Cho 1 lít nước vào nồi, bắc nồi lên bếp, bật lửa lớn đun sôi nước. Nước sôi, bạn cho thịt băm vào và đun cho nước sôi lại.
Cho rau bầu đất vào và nêm canh với 1/2 muỗng cà phê muối, 1 muỗng cà phê hạt nêm, 1 muỗng canh nước mắm, khuấy nhẹ cho gia vị tan đều.
Đợi nước canh sôi lại, bạn nêm nếm lại cho vừa ăn, tắt bếp múc canh ra tô và thưởng thức.
Canh bầu đất nấu thịt thanh mát với hương vị đặc trưng của rau bầu đất, nước canh ngọt thịt.
Vào những ngày nắng nóng mà có bát canh rau bầu đất, thêm chén cà muối nữa thì bắt cơm lắm nha.
Gỏi rau bầu đất
 |
Để khử mùi hôi của thịt ức gà, mua về rửa sạch với nước. Sau đó lấy 1 muỗng canh muối chà xát lại thịt gà, rồi rửa lại với nước cho sạch rồi để ráo.
Tiếp đến, bạn cho thịt ức gà vào nồi, thêm 500ml nước. Bắc nồi lên bếp rồi bật lửa luộc chín thịt.
Thịt chín, bạn vớt thịt ra để nguội rồi xé nhỏ thịt thành miếng vừa ăn.
Cho thịt gà xé vào dĩa, ướp thịt gà với 1/2 muỗng cà phê tiêu, 1/2 muỗng cà phê hạt nêm, trộn đều rồi để thịt gà ướp trong 15 phút để thịt thấm gia vị.
Cà rốt gọt vỏ, rửa sạch sau đó bào sợi nhỏ. Hành tây lột vỏ cắt khoang tròn, bỏ phần lỏi bên trong chỉ lấy khoanh tròn bên ngoài.
Ớt sừng cắt đôi, đập nhẹ, bỏ hột sau đó cắt sợi dài. Rau răm nhặt lá, rửa sạch, cắt nhỏ.
Rau bầu đất nhặt lấy phần lá, rửa sạch với nước, để ráo.
Cho vào chén 1 muỗng canh ớt băm, 2 muỗng canh đường, 2 muỗng canh nước mắm, 2 muỗng canh giấm ăn, khuấy đều cho hỗn hợp được hòa tan.
Cho 1 lít nước vào nồi, bắc nồi lên bếp, bật lửa đun sôi nước.
Nước sôi bạn cho rau bầu đất vào luộc khoảng 5 phút rau chín, bạn vớt rau cho vào thau nước đá lạnh ngâm khoảng 5 phút rồi vớt rau ra dĩa để ráo.
Cho lần lượt cà rốt bào nhỏ, hành tây, ớt sừng vào dĩa rau bầu đất luộc. Sau đó cho thịt gà xé lên, chan thêm nước mắm trộn gỏi, trộn đều lên.
Sau đó, bạn cho thêm rau răm, hành tím phi vào nữa là hoàn thành.
Gỏi rau bầu đất thật là bắt mắt phải không nào, rau bầu đất mềm ngọt cùng cà rốt, hành tây giòn ngon thấm vị của nước trộn gỏi, thơm nồng mùi rau răm và hành phi béo thơm hấp dẫn.
