Cà phê đã trở thành một phần không thể thiếu trong văn hóa và đời sống hiện đại. Người ta tìm đến cà phê không chỉ vì hương vị đậm đà mà còn vì khả năng kỳ diệu của caffeine trong việc xua tan cơn buồn ngủ và tăng cường sự tập trung.
![]() |
Cà phê đã trở thành một phần không thể thiếu trong văn hóa và đời sống hiện đại. |
Dù vậy, không phải ai cũng biết cách khai thác tối đa lợi ích của loại đồ uống này. Việc uống cà phê sai thời điểm hoặc kết hợp với những thói quen không phù hợp có thể làm giảm hiệu quả của caffeine, gây ra các tác dụng phụ không mong muốn như bồn chồn, lo âu, mất ngủ, thậm chí ảnh hưởng đến việc hấp thu thuốc và các vấn đề tiêu hóa.
Hiểu rõ về thời điểm “vàng” để nạp caffeine và những điều cần tránh sau đó sẽ giúp bạn tận hưởng trọn vẹn những giá trị tích cực mà cà phê mang lại, đồng thời bảo vệ sức khỏe của chính mình về lâu dài.
Thời điểm “vàng” trong ngày: Uống cà phê lúc nào để tối ưu hiệu quả?
Nhiều người có thói quen với tay lấy ly cà phê ngay khi vừa thức dậy. Tuy nhiên, các chuyên gia dinh dưỡng và khoa học thần kinh lại cho rằng đây không phải là thời điểm lý tưởng. Hiệu quả của cà phê phụ thuộc rất nhiều vào sự tương tác giữa caffeine và cortisol – hormone căng thẳng do cơ thể sản xuất để giúp chúng ta tỉnh táo.
Sự thật về cà phê và hormone Cortisol Vào buổi sáng, ngay sau khi chúng ta thức dậy, cơ thể sẽ tự động sản xuất một lượng lớn cortisol để khởi động một ngày mới. Mức cortisol này sẽ đạt đỉnh trong khoảng 30-45 phút sau khi ngủ dậy.
Nếu bạn uống cà phê ngay trong thời điểm này, caffeine sẽ “đối đầu” trực tiếp với cortisol đang ở mức cao, gây ra hai vấn đề: thứ nhất, hiệu quả tăng cường tỉnh táo của caffeine sẽ bị giảm đi đáng kể; thứ hai, cơ thể có thể dần hình thành cơ chế “lờn” caffeine. Uống cà phê khi cortisol cao cũng có thể làm gia tăng cảm giác căng thẳng, bồn chồn không cần thiết.
Vậy đâu là những “khung giờ vàng”? Thay vì uống ngay lúc vừa ngủ dậy, các chuyên gia khuyên chúng ta nên đợi cho đến khi mức cortisol tự nhiên trong cơ thể bắt đầu giảm xuống. Dựa trên chu kỳ sinh học thông thường, có hai “khung giờ vàng” để thưởng thức cà phê:
![]() |
Dựa trên chu kỳ sinh học thông thường, có hai “khung giờ vàng” để thưởng thức cà phê. |
Buổi sáng (từ 9:30 đến 11:30): Đây là lúc mức cortisol đã qua đỉnh và bắt đầu đi xuống. Một ly cà phê vào thời điểm này sẽ phát huy tác dụng tốt nhất, giúp bạn có một cú hích năng lượng mạnh mẽ.
Đầu giờ chiều (từ 13:30 đến 14:30): Đây là thời điểm lý tưởng thứ hai để uống cà phê, giúp bạn vượt qua cơn uể oải sau bữa trưa và duy trì sự tập trung cho những giờ làm việc còn lại.
Vùng “cấm địa” cần tránh Để đảm bảo một giấc ngủ ngon vào ban đêm, bạn nên tuyệt đối tránh uống cà phê sau 15:00.
Caffeine có thời gian bán hủy (thời gian để cơ thể thải trừ một nửa lượng đã nạp) trung bình khoảng 5-6 giờ. Điều này có nghĩa là nếu bạn uống một ly cà phê vào lúc 4 giờ chiều, đến 9-10 giờ tối, cơ thể bạn vẫn còn một nửa lượng caffeine đó. Lượng caffeine tồn dư này sẽ làm gián đoạn các chu kỳ giấc ngủ sâu, khiến bạn ngủ không ngon giấc và cảm thấy mệt mỏi vào sáng hôm sau.
Bốn “không” sau khi uống cà phê để không lợi bất cập hại
Bên cạnh việc chọn đúng thời điểm, những việc bạn làm sau khi uống cà phê cũng có ảnh hưởng lớn đến sức khỏe. Dưới đây là 4 điều bạn nên tránh để đảm bảo ly cà phê của mình thực sự có lợi.
1. Không uống một số loại thuốc ngay sau đó Caffeine trong cà phê có thể ảnh hưởng đến khả năng hấp thu của một số loại thuốc, đặc biệt là thuốc điều trị bệnh về tuyến giáp, loãng xương, hoặc trào ngược axit. Cà phê có thể làm giảm tới hơn 50% hiệu quả của thuốc tuyến giáp. Cách tốt nhất là hãy uống thuốc với nước lọc và đợi ít nhất 30-60 phút trước khi thưởng thức cà phê.
2. Không đi ngủ trưa một giấc dài Một giấc ngủ ngắn (khoảng 20 phút) ngay sau khi uống cà phê, hay còn gọi là “coffee nap”, có thể rất hiệu quả. Tuy nhiên, nếu bạn ngủ một giấc dài hơn, bạn sẽ thức dậy đúng vào lúc caffeine bắt đầu phát huy tác dụng mạnh nhất, khiến cơ thể rơi vào trạng thái lơ mơ, tim đập nhanh và có thể ảnh hưởng đến giấc ngủ ban đêm.
3. Không để cà phê là thứ duy nhất trong dạ dày Uống cà phê khi bụng đói có thể kích thích dạ dày sản xuất nhiều axit hơn, gây ra các triệu chứng khó tiêu, ợ nóng. Về lâu dài, thói quen này có thể dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng hơn về dạ dày đối với những người nhạy cảm. Hãy luôn ăn nhẹ một thứ gì đó trước hoặc trong khi uống cà phê.
4. Không quên uống thêm nước lọc Caffeine có tác dụng lợi tiểu nhẹ, khiến cơ thể bạn mất nước nhanh hơn. Nếu chỉ uống cà phê mà không bổ sung đủ nước, bạn có thể bị mất nước nhẹ, dẫn đến đau đầu và mệt mỏi. Hãy tập thói quen uống một ly nước lọc trước hoặc sau khi uống cà phê để đảm bảo cơ thể luôn đủ nước.
Uống cà phê là một nghệ thuật và một khoa học. Bằng cách áp dụng những nguyên tắc đơn giản trên, bạn không chỉ thưởng thức được hương vị tuyệt vời của cà phê mà còn biến nó thành một đồng minh đắc lực cho sức khỏe và hiệu suất làm việc mỗi ngày.
![]() |
![]() |
![]() |