Hà Nội đối mặt nguy cơ bùng phát dịch sốt xuất huyết
Sốt xuất huyết Dengue đang cho thấy những dấu hiệu quay trở lại phức tạp tại Hà Nội với số ca mắc mới tăng gấp đôi chỉ trong một tuần. Dù tình hình chung từ đầu năm vẫn trong tầm kiểm soát so với cùng kỳ, các chuyên gia y tế cảnh báo rằng sự kết hợp giữa thời tiết nóng ẩm, mưa nhiều đặc trưng của miền Bắc và sự chủ quan của người dân có thể là “mồi lửa” cho những ổ dịch lớn bùng phát trong thời gian tới.
 |
| Cán bộ y tế phun hóa chất diệt muỗi tại một nhà trọ ở xã Tân Triều, Thanh Trì, Hà Nội (ảnh minh họa) |
Theo nhận định từ Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), thế kỷ 21 chính là "thế kỷ phòng chống bệnh sốt xuất huyết". Cảnh báo này chưa bao giờ cũ khi căn bệnh này liên tục biến đổi, rút ngắn chu kỳ và trở thành một trong 10 mối đe dọa sức khỏe toàn cầu ở mức độ khẩn cấp. Tại Việt Nam, và đặc biệt là thủ đô Hà Nội, những con số gần đây đang gióng lên hồi chuông cảnh báo, đòi hỏi sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống y tế và ý thức của mỗi người dân.
Diễn biến dịch bệnh phức tạp và những con số đáng báo động
Theo báo cáo của Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) Hà Nội, tình hình dịch bệnh trên địa bàn đang có xu hướng gia tăng đáng lo ngại. Cụ thể, trong tuần cuối tháng 7 (từ ngày 18 đến 25/7/2025), thành phố đã ghi nhận 72 ca mắc mới, tăng đột biến gấp đôi so với tuần liền trước.
Lũy kế từ đầu năm đến nay, Hà Nội đã có 475 trường hợp mắc, phân bố tại 100 phường, xã. Một điểm tích cực là thành phố chưa ghi nhận trường hợp tử vong nào và con số này vẫn thấp hơn nhiều so với cùng kỳ năm 2024 (trên 1.400 ca).
Tuy nhiên, những con số tổng thể không thể che đi những nguy cơ tiềm ẩn. Hiện tại, Hà Nội vẫn còn 7 ổ dịch đang hoạt động, trong đó có những điểm nóng như tại tổ 12 Kiều Mai, phường Xuân Phương với 8 bệnh nhân. Các ổ dịch nhỏ khác được ghi nhận tại thôn Song Khê (xã Tam Hưng) và phường Tây Hồ (mỗi nơi 2 ca); xã Hát Môn, phường Vĩnh Tuy và xã Phượng Dực (mỗi nơi 1 ca).
Kết quả giám sát véc-tơ cho thấy chỉ số côn trùng (muỗi, bọ gậy) tại nhiều khu vực đang ở ngưỡng nguy cơ rất cao. Điều này cho thấy mầm bệnh vẫn đang âm thầm tồn tại trong cộng đồng và chỉ chờ điều kiện thuận lợi để bùng phát.
Nhìn ra bức tranh toàn cảnh quốc gia, Bộ Y tế cho biết tính đến ngày 19/7/2025, cả nước đã ghi nhận hơn 38.000 ca mắc và 5 trường hợp tử vong. Dịch đã xuất hiện tại 60/63 tỉnh, thành phố, cho thấy mức độ lây lan rộng khắp. Điểm nóng nhất hiện nay là khu vực phía Nam, chiếm tới 75,4% tổng số ca bệnh của cả nước.
Sự bùng phát mạnh mẽ ở miền Nam, đặc biệt là tại TP.HCM, là một bài học cảnh tỉnh sâu sắc cho Hà Nội và các tỉnh phía Bắc. Các chuyên gia nhận định, miền Bắc đang bước vào giai đoạn cao điểm của mùa dịch, khi thời tiết nóng ẩm và những cơn mưa bất chợt tạo thành môi trường lý tưởng cho muỗi vằn Aedes aegypti - vật trung gian truyền bệnh - sinh sôi và phát triển.
 |
| Chủ động diệt lăng quăng/bọ gậy trong thùng đựng nước – biện pháp phòng bệnh sốt xuất huyết. |
Nhận định từ chuyên gia: Phòng bệnh hơn chữa bệnh
Các chuyên gia y tế nhấn mạnh rằng, sự nguy hiểm của sốt xuất huyết không chỉ nằm ở tốc độ lây lan mà còn ở những biến chứng khó lường và gánh nặng y tế mà nó gây ra.
Về phương diện điều trị, PGS.TS Đỗ Duy Cường, Giám đốc Trung tâm Bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Bạch Mai, đã nhiều lần cảnh báo về tâm lý chủ quan của người dân. Ông cho biết: "Nhiều người khi bị sốt thì nghĩ là do Covid-19, cúm hoặc một số bệnh khác, không nghĩ mình mắc sốt xuất huyết. Chỉ đến ngày thứ 4, thứ 5, lúc đó máu bị cô đặc và có biểu hiện tiểu cầu hạ, bệnh nhân mới đến viện."
Thực tế điều trị cho thấy, rất nhiều bệnh nhân nhập viện trong tình trạng tiểu cầu đã giảm nặng, có biểu hiện cô đặc máu, sốc, thậm chí suy đa tạng. Sự chậm trễ này khiến việc điều trị trở nên vô cùng khó khăn và tốn kém.
Về phía y tế dự phòng, quan điểm của các chuyên gia như PGS.TS. Phạm Quang Thái từ Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương luôn nhấn mạnh vai trò của cộng đồng. Theo đó, việc phun hóa chất diệt muỗi chỉ là giải pháp tình thế, giải quyết "phần ngọn" khi dịch đã có nguy cơ bùng phát.
Biện pháp căn cơ, bền vững và hiệu quả nhất chính là chiến dịch "diệt lăng quăng/bọ gậy" một cách thường xuyên. Gốc rễ của vấn đề là phải loại bỏ nơi sinh sản của muỗi. Nếu mỗi người dân, mỗi gia đình dành ra 10 phút mỗi tuần để kiểm tra và loại bỏ các vật dụng chứa nước, thì nguy cơ bùng phát dịch sẽ giảm đi đáng kể.
Hiểu đúng về các giai đoạn của bệnh để xử lý kịp thời
Theo BS.CKI Lê Thị Trúc Phương, Chuyên viên Y khoa tại Hệ thống Trung tâm tiêm chủng VNVC, bệnh sốt xuất huyết diễn tiến qua 3 giai đoạn chính:
Giai đoạn sốt (Thường kéo dài từ 4-7 ngày đầu): Bệnh nhân sốt cao đột ngột 39-40 độ C, kèm theo đau đầu dữ dội, đau nhức hốc mắt, đau mỏi cơ khớp.
Giai đoạn nguy hiểm (Thường từ ngày thứ 4 đến ngày thứ 7 của bệnh): Đây là giai đoạn κρıтıкή, ngay cả khi bệnh nhân đã bắt đầu hạ sốt. Các dấu hiệu cảnh báo nặng bao gồm: mệt mỏi li bì, đau bụng dữ dội, nôn ói nhiều, xuất huyết nặng hơn...
Giai đoạn hồi phục (Sau ngày thứ 7): Bệnh nhân hết sốt, thể trạng dần tốt lên, có cảm giác thèm ăn. Tuy nhiên vẫn cần được theo dõi y tế chặt chẽ.
Các biện pháp phòng chống cấp bách và toàn diện
Trước diễn biến phức tạp của dịch bệnh, các chuyên gia đồng loạt đưa ra khuyến cáo về các biện pháp phòng ngừa chủ động, trong đó ý thức của người dân đóng vai trò quyết định.
Loại bỏ nơi sinh sản của muỗi: Đây là biện pháp quan trọng, bền vững và hiệu quả nhất. Hãy lật úp các vật dụng có thể đọng nước, thay nước bình hoa, và đậy kín các dụng cụ chứa nước.
Chủ động phòng tránh muỗi đốt: Ngủ trong màn kể cả ban ngày, mặc quần áo dài tay, sử dụng các sản phẩm xua muỗi, lắp lưới chống muỗi.
Tiêm vắc-xin phòng bệnh: Đây là một biện pháp phòng ngừa hiện đại. Người dân nên tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn về việc tiêm phòng.
Đến cơ sở y tế ngay khi có dấu hiệu nghi ngờ: Tuyệt đối không tự ý điều trị tại nhà. Việc chẩn đoán và theo dõi tại cơ sở y tế sẽ giúp phát hiện sớm các dấu hiệu cảnh báo và can thiệp kịp thời.
Cuộc chiến chống lại sốt xuất huyết là một cuộc chiến lâu dài, đòi hỏi sự chung tay của toàn xã hội. Hơn lúc nào hết, mỗi người dân Hà Nội cần nâng cao cảnh giác, biến nhận thức thành hành động cụ thể để bảo vệ sức khỏe cho bản thân, gia đình và cộng đồng.
