Công ước Hà Nội: Bước tiến pháp lý toàn cầu
Trong khuôn khổ Lễ mở ký Công ước Hà Nội, Tọa đàm chính sách cấp cao về bảo vệ phụ nữ và trẻ em trên không gian mạng đã được tổ chức ngày 26/10, với sự phối hợp của Bộ Ngoại giao, Bộ Công an Việt Nam và Cơ quan Liên hợp quốc về chống ma túy và tội phạm (UNODC).
 |
| Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Tri Thức phát biểu tại chương trình. |
Tội phạm mạng đang ngày càng trở nên tinh vi, gây ra những tổn hại nghiêm trọng về tâm lý, xã hội và kinh tế, đặc biệt đối với phụ nữ và trẻ em. Các hành vi như phát tán hình ảnh nhạy cảm không có sự đồng thuận đã trở thành một hình thức bạo lực giới trực tuyến phổ biến.
Trước thực trạng đó, sự ra đời của Công ước Hà Nội được xem là một giải pháp mang tính toàn cầu. Theo ông David Wright từ Trung tâm An toàn Internet Vương quốc Anh, Công ước này có nội dung vượt trội so với các khuôn khổ quốc tế hiện nay, đặc biệt trong lĩnh vực bảo vệ trẻ em.
Đáng chú ý, Điều 16 của Công ước quy định rõ hành vi cố ý phát tán hình ảnh nhạy cảm trái phép là tội hình sự theo luật pháp quốc tế, một bước tiến quan trọng trong nỗ lực bảo vệ quyền riêng tư và phẩm giá con người.
Nỗ lực toàn diện của Việt Nam
Phát biểu tại tọa đàm, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Tri Thức nhấn mạnh, Việt Nam đã và đang vào cuộc mạnh mẽ để xây dựng một không gian mạng an toàn, nhân văn. Những nỗ lực này được thể hiện qua một chiến lược đa trụ cột:
Hoàn thiện hành lang pháp lý: Việt Nam đã xây dựng một hệ thống pháp luật ngày càng chặt chẽ với các đạo luật quan trọng như Luật Trẻ em, Luật An ninh mạng, Luật An toàn thông tin mạng, và Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân. Cùng với đó là các chương trình hành động quốc gia cụ thể hóa cam kết bảo vệ trẻ em giai đoạn 2021-2030.
Nâng cao nhận thức và năng lực số: Coi giáo dục là trụ cột quan trọng, Việt Nam đã triển khai sâu rộng các chương trình truyền thông, tập huấn cho cán bộ, giáo viên, phụ huynh và trẻ em. Các chiến dịch như "Không một mình – cùng nhau an toàn trực tuyến", "vắc-xin số", hay cuộc thi "Học sinh với an toàn thông tin" đã góp phần hình thành văn hóa sử dụng Internet nhân văn, giúp người dùng chủ động nhận diện rủi ro và tự bảo vệ.
 |
| Các đại biểu trao đổi thảo luận tại Toạ đàm Bảo vệ phụ nữ và trẻ em khỏi bị xâm hại trên không gian mạng. |
Xây dựng mạng lưới hỗ trợ và thực thi: "Mạng lưới ứng cứu, bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng" và các kênh thông tin tích hợp với Tổng đài điện thoại quốc gia bảo vệ trẻ em 111 đã được thiết lập để tiếp nhận và xử lý kịp thời các vụ việc. Lực lượng chức năng, đặc biệt là đơn vị an ninh mạng, đã triển khai nhiều biện pháp nghiệp vụ để ngăn chặn và xử lý nghiêm các hành vi gây hại.
Thúc đẩy hợp tác quốc tế: Việt Nam luôn coi trọng hợp tác quốc tế, thường xuyên phối hợp với INTERPOL và các tổ chức quốc tế để đào tạo, chia sẻ kinh nghiệm và công nghệ, góp phần vào nỗ lực chung vì một môi trường mạng an toàn toàn cầu.
Vai trò của các tổ chức xã hội: Lan tỏa hành động đến cộng đồng
Bên cạnh nỗ lực của Chính phủ, vai trò của các tổ chức xã hội là vô cùng quan trọng. Điển hình là Tổ chức Plan International Việt Nam, trong 5 năm qua đã đầu tư hơn 79 tỷ đồng cho các hoạt động bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng.
Hưởng ứng sự kiện ký kết Công ước Hà Nội, trong tháng 10/2025, Plan International Việt Nam đã phối hợp tổ chức chuỗi hoạt động truyền thông “Cùng nhau an toàn trực tuyến” tại 31 trường THCS thuộc các tỉnh Quảng Trị, Quảng Ngãi, Tuyên Quang và Lai Châu, thu hút hơn 11.500 học sinh tham gia.
Em Phàn Thị Thu Ngân, học sinh lớp 8 tại tỉnh Lai Châu, chia sẻ: “Em ấn tượng nhất với câu chuyện về những bạn từng bị lừa đảo. Từ giờ, em sẽ hạn chế chia sẻ thông tin cá nhân. Nếu gặp điều gì đáng nghi, em sẽ báo cho người lớn và thầy cô ngay.”
Câu chuyện của Ngân cho thấy hiệu quả của việc trang bị kiến thức trực tiếp tại cơ sở. Thầy Vương Đức Lâm, Phó Hiệu trưởng tại tỉnh Quảng Ngãi, khẳng định nhà trường sẽ tiếp tục lồng ghép chủ đề an toàn mạng vào các buổi sinh hoạt để duy trì hiệu quả lan tỏa.
Đặc biệt, việc hai thành viên Ban Tham vấn Thanh niên của Plan International Việt Nam được tham dự Lễ mở ký Công ước với vai trò quan sát viên đã khẳng định sự trân trọng và đề cao tiếng nói của thế hệ trẻ trong các vấn đề toàn cầu.
Mặc dù đã đạt được nhiều kết quả tích cực, Việt Nam vẫn đối mặt với không ít thách thức. Tội phạm mạng ngày càng tinh vi, trong khi năng lực kỹ thuật và nhận thức của một bộ phận người dân còn hạn chế. Bản chất xuyên biên giới của tội phạm cũng gây khó khăn trong việc phối hợp xử lý giữa các quốc gia.
Tuy nhiên, Việt Nam cam kết tiếp tục tham gia một cách chủ động và có trách nhiệm vào các sáng kiến toàn cầu. Thứ trưởng Nguyễn Tri Thức khẳng định: “Tôi tin tưởng rằng, bằng nỗ lực chung và cam kết hành động mạnh mẽ của tất cả chúng ta, thế giới sẽ xây dựng được một không gian mạng an toàn, nhân văn và bao trùm, nơi mọi phụ nữ và trẻ em đều được tôn trọng, bảo vệ và trao quyền để phát huy hết tiềm năng của mình”.
