Cá tầm được xếp vào chi cá sụn |
Cá tầm là tên gọi chung của một chi cá có tên khoa học là Acipenser, chúng bao gồm 21 loài đã được ghi nhận trong các báo cáo khoa học. Đây không chỉ là một trong những loài cá nước ngọt có kích thước lớn mà chúng còn là loài sống lâu nhất, nhiều con có thể sống tới 150 năm.
Tương tự như cá mập hay cá đuối, cá tầm cũng được xếp vào chi cá sụn. Cá tầm có phần thân dài hình ống gồm 5 hàng xương gai (sụn), da cá dày và nhám. Ðuôi cá dạng chia chẻ đôi. Miệng cá nhỏ hình nêm, không răng. Mũi dài nhọn có 2 đôi râu cứng hoạt động như ra đa giúp cá tìm kiếm con mồi.
Tùy vào từng loài, tuổi thọ và môi trường sống mà màu sắc của cá tầm có thể thay đổi khác nhau. Cá tầm là loài cá săn mồi ở tầng đáy, vì cơ miệng không có răng nên thức ăn chủ yếu của cá tầm là các loài động vật giáp xác và cá nhỏ.
Nói về chất lượng, thịt cá tầm có vị ngọt, thơm và săn chắc, chứa một lượng lớn vitamin A, selenium, canxi, phốt pho, DHA tự nhiên.
Ngoài ra, sụn cá chứa lượng lớn collagen, omega-3, omega-6,… giúp tăng cường thể lực và bồi bổ cơ thể rất tốt, chúng còn là thực phẩm dinh dưỡng rất tốt cho phái đẹp đặc biệt là các bà mẹ đang mang thai.
Môi trường sống của cá tầm rất rộng, nhiều loài cá tầm sinh sống chủ yếu ở biến và chỉ di cư vào sông, suối để sinh sản (ví dụ như Bắc Bán Cầu và thường gặp tại Bắc Ðại Tây Dương, Bắc Thái Bình Dương, Vùng Biển Caspian, Biển Ðen).
Một số ít loài khác lại sống hoàn toàn trong vùng nước ngọt (sông Delaware, Rhein, Garonne, Elbe, Volga, Danube và hồ Ladoga).
Người ta thường tìm thấy cá tầm ở vùng đáy của các con sông và biển, vì loài này ưa lạnh, ngoài ra phải là nguồn nước sạch tự nhiên, có lượng oxi hòa tan cao thì chúng mới có thể sinh trưởng và phát triển tốt được.
Tại Việt Nam, chỉ có duy nhất Sapa và Lâm Đồng, nơi được thiên nhiên ưu đãi về thời tiết và khí hậu mới đủ điều kiện để chăn nuôi loài cá này.
Trang trại nuôi cá tầm của anh Vũ Mạnh Cường |
Anh Vũ Mạnh Cường, xã Gung Ré, huyện Di Linh (Lâm Đồng) nuôi cá tầm cung ứng cho thị trường TP Hồ Chí Minh, thu về hàng tỷ đồng mỗi năm nhờ nuôi cá tầm.
Anh Cường cho hay: Trại nuôi cá tầm này được xây dựng và đi vào hoạt động cách đây 3 năm, anh là hộ nông dân đầu tiên phát triển giống cá nước lạnh ở huyện Di Linh.
Chủ trang trại cho biết, anh gắn bó với nghề nuôi cá tầm từ năm 2014 và từng rơi vào thua lỗ do ảnh hưởng bởi thiên tai. Anh kể, nhiều năm trước, hồ cá ở khu vực xã Đạ Chais (Lạc Dương) của anh chuẩn bị bước vào vụ thu hoạch thì bị lũ tràn về phá sạch, lỗ mấy tỷ đồng. Để tiếp bước với nghề, anh cùng với anh trai lặn lội đi tìm địa điểm để nuôi cá và cuối cùng chọn được đất dưới chân đồi ở thôn Hàng Hải (xã Gung Ré) để mở trang trại.
Trang trại của anh gồm 14 bể nuôi cá thương phẩm, kinh phí xây dựng trại cá lên đến 2 tỷ đồng. Theo chủ trang trại, có nguồn nước sạch từ con suối Nước Mát đổ về là điều kiện lý tưởng để phát triển cá tầm. Nguồn nước ở đây có độ tinh khiết cao, nhiệt độ luôn trong ngưỡng từ 15-20 độ C. Nước được dẫn từ suối về các bể, từ bể trên chảy xuống bể dưới, rồi lại chảy ra suối. Việc để nước chảy vào bể rồi lại chảy ra suốt ngày đêm như vậy rất quan trọng, bởi không chỉ giúp cho các bể cá luôn có lượng nước trong mát, mà còn tạo ô xy cho đàn cá sinh trưởng và phát triển.
Tại đây, mỗi hồ rộng khoảng 100 m2 và có thể nuôi khoảng 2.000 cá thương phẩm loại 1,5-2 kg và nuôi 1.500 cá thương phẩm loại 5-10 kg. Cá nuôi khoảng 1 năm có thể đạt trọng lượng từ 1,8-2 kg mỗi con. Thức ăn dùng để chăn nuôi là loại cám công nghiệp dành cho cá tầm và chế độ cho ăn được duy trì 4 cữ mỗi ngày gồm sáng, trưa, chiều, tối.
May mắn là từ khi nuôi tới thời điểm hiện tại, các bể cá của anh Cường không bị dịch bệnh lần nào. Được cho ăn đủ dinh dưỡng, lại sống trong môi trường sạch sẽ, đàn cá tầm cứ lớn dần theo ngày tháng. Để lúc nào cũng có cá tầm thịt bán ra thị trường, anh Cường nuôi theo kiểu gối đầu, cứ cách từ 3 - 4 tháng, anh lại nhập cá giống về nuôi một lần. Hiện tại, mỗi năm trang trại anh Cường cung cấp cho thị trường TP Hồ Chí Minh gần 20 tấn cá thương phẩm. Với giá bán giao động ở mức 200.000 - 250.000 đồng/kg, mỗi vụ cá, chủ trang trại thu lợi nhuận 1,2 tỷ đồng. Ngoài ra, anh cũng tạo việc làm cho 4 lao động địa phương với thu nhập từ 5-6 triệu đồng/người/tháng.
“Thời gian tới, tôi sẽ tiếp tục mở rộng nuôi cá tầm tại địa phương và hướng tới doanh thu 10 tỷ đồng/năm. Qua đó, tạo thêm việc làm cho người lao động, giảm nghèo bền vững”, anh Cường cho biết.
Anh Cường ví nuôi cá nước lạnh vất vả hơn nuôi con mọn. Loài cá mang danh “quý tộc” này rất đỏng đảnh, chỉ sống ở nước động và sạch, ô xy trong nước phải đạt đúng chỉ số cho phép, chỉ cần một trong các yếu tố trên thay đổi, cá sẽ phơi bụng, lập lờ nổi hết. Khi phát hiện bể dơ là phải vệ sinh ngay, nếu trong bể con cá nào còi cọc, chậm lớn hay có biểu hiện không bình thường là anh lọc ra, cho sang bể khác và có chế độ chăm sóc riêng.