Cơm cháy ruốc
 |
Cơm cháy ruốc là món ăn đầu tiên trong danh sách chắc chắn là đặc sản gần như đã trở thành “gương mặt đại diện” của du lịch Ninh Bình. Món ăn khá đơn giản là những nguyên liệu quen thuộc nhưng nhờ vào tài chế biến đã giúp cho từng hạt cơm cháy khi ăn trở nên khác lạ.
Cơm cháy được phơi khô và chiên giòn trong dầu, thành quả là những miếng cơm vừa thơm ngon, giòn rụm, ăn kèm với phần ruốc hơi mặn mặn được rắc đều phía trên bạn sẽ cảm nhận được vị thơm ngon, giòn tan bùi bùi của cơm, vị thơm thơm beo béo của ruốc.
Dạo một vòng Tràng An, Hang Múa, Tam Cốc Bích Động đến khi đói ngồi nhâm nhi những miếng cơm cháy sẽ tạo nên một bầu không khí gần gũi, ấm cúng vô cùng. Ngoài ra, cơm cháy Ninh Bình còn thích hợp dùng làm quà biếu những người thân yêu.
Ngày nay, cơm cháy ruốc cũng được cải tiến khi nhiều nơi còn cho thêm một số loại “topping” khác như mỡ hành, bò khô,... Bạn có thể tìm mua cơm cháy ở bất kì điểm du lịch, tham quan của Ninh Bình với mức giá vô cùng phải chăng, chỉ từ 25.000VND/gói.
Dê núi Ninh Bình
 |
Một “đại diện” khác cũng nổi bật bậc nhất tại Ninh Bình là dê núi. Lượn trên những tuyến đường phố, những con ngõ nhỏ hay cả những vùng quê ở mảnh đất Ninh Bình, bạn sẽ dễ dàng bắt gặp hàng trăm, hàng nghìn quán “ Đặc sản dê núi Ninh Bình”.
Điều đặc biệt gì đã tạo nên thương hiệu của món ăn này? Dê núi ở Ninh Bình được chăn thả ở những khu vực núi đá, có vô vàn cây cỏ tự nhiên. Chính vì vậy, khi được chế biến thịt dê luôn mang hương vị thơm ngon hấp dẫn một cách tự nhiên.
Bởi được ăn những cây cỏ tự nhiên mà thiên nhiên ban tặng, nên thịt dê rất chắc thịt, chế biến thành món ăn nào cũng đều rất ngon. Nổi tiếng có thể kể đến như món dê tái chanh. Khi thưởng thức bạn sẽ cảm nhận được sự dai dai của thịt, vị ngọt thanh mát, thơm ngon say đắm. Để món ăn chuẩn bài hơn, bạn có thể ăn kèm với lá sung chấm nước tương. Đây là một trong những đặc sản Ninh Bình mà bạn không nên bỏ lỡ.
Ốc núi Ninh Bình
 |
Bạn đã thử tất cả các món ốc sông, biển,... Nhưng đã bao giờ thưởng thức món ốc núi đặc sản Ninh Bình chưa? Loại ốc này sinh sống trong các hang đá vôi nhất là dãy đá vôi Tam Điệp, Yên Mô, Nho Quan và Hoa Lư. Không dễ để bắt được ốc núi vì chúng chỉ ra khỏi hang từ tháng 4 đến tháng 8.
Vậy ốc núi có gì đặc biệt hơn so với những loại ốc khác mà khiến du khách say mê đến vậy? Mấu chốt ở đây là hương vị. Ốc núi có vị ngọt thanh, dai giòn và thoang thoảng vị của thuốc bắc.
Ốc núi có kích thước vừa phải, chế biến được thành nhiều món ngon khác nhau như: Xào me, hấp gừng, luộc, gỏi,... Với hương vị hấp dẫn ngon khó cưỡng này chỉ cần một bát ốc hấp thanh dịu là đã đủ ngất ngây rồi.
Mắm tép Gia Viễn
 |
Đến với mảnh đất Ninh Bình, du khách không nên bỏ lỡ món đặc sản Mắm tép Gia Viễn thơm ngon từ bao đời truyền lại.
Bắt mắt lôi cuốn từ hình thức bên ngoài đến sự hấp dẫn bên trong Mắm tép Gia Viễn có màu đỏ nâu, sánh mịn vừa phải, hương thơm ngào ngạt và có hương vị mặn ngọt đặc trưng làm nên tên tuổi thương hiệu của một vùng quê thanh bình.
Mắm tép có quanh năm, nhưng mắm ngon nhất là vào mùa đông, lúc này tép có độ béo ngậy rất hấp dẫn. Thưởng thức một lần bạn sẽ không thể quên được hương vị đặc trưng của mắm.
Mắm có thể chế biến cùng rất nhiều món ăn, và còn là gia vị chấm các món luộc. Nếu bạn ghé thăm Ninh Bình, hãy dừng chân cùng thưởng thức đặc sản và mua về làm quà cho gia đình nhé.
Gỏi cá Nhệch
 |
Bạn đã bao giờ nghe đến cái tên gỏi cá Nhệch hay chưa? Đây là một món ăn mang đậm chất riêng của Ninh Bình. Gỏi cá nhệch là một món ăn sống được chế biến hết sức tỉ mỉ, công phu để loại bỏ hết mùi tanh của cá nhưng vẫn giữ được độ ngọt thịt tự nhiên.
Cá nhệch có thân mình thuôn dài, sống ở khu vực Kim Sơn nhiều nhất. Muốn bắt được cá nhệch chỉ có thể chọn những ngày mưa ngâu từ tháng 2 – 3 hàng năm. Sau khi bắt về, người nấu phải rửa cá sạch sẽ để cá không tanh nữa. Ăn gỏi cá nhệch bắt buộc phải có thính rắc đều lên thân cá, sau đó ướp thêm một số loại gia vị.
Du khách có thể ăn kèm với bánh tráng hay các loại rau sống như lá mơ, lá sung, đinh lăng, khế chua,… chấm cùng nước tương đặc biệt có vị cay nồng, thơm thơm của tỏi, ớt, gừng, sả,… Món ăn mang vị thơm của thịt cá và vị thơm ngậy của nếp, kết hợp với những hương vị tươi mát của nhiều loại lá và vị chua cay ngọt mặn của nước chấm sẽ khiến du khách nhớ mãi.
Xôi trứng kiến
 |
Nhiều người nhầm tưởng rằng các món ăn làm từ trứng kiến chỉ có ở những vùng núi phía Bắc mà thôi nhưng thực sự ở Ninh Bình cũng có một món ăn đặc sản làm từ trứng kiến với tên gọi xôi trứng kiến.
Trứng kiến Ninh Bình chủ yếu được làm từ trứng của loài kiến nâu và khai thác ở vùng núi đá voi Nho Quan, sau khi đưa trứng non về thì rửa sạch rồi tẩm ướp gia vị và xào chín.
Khi ăn món xôi trứng kiến, bạn sẽ cảm nhận được vị bùi bùi ngọt thanh của trứng kiến, ăn kèm cùng với xôi và rắc chút hành phi lên trên, rất cuốn hút vị giác. Càng nhai kỹ càng cảm thấy những hạt trứng kiến giòng vang lép bép khá đặc biệt
Đây cũng là một trong những món ăn khá “khan hiếm” vì chỉ có vào tháng 2 âm lịch hàng năm, khi loài kiến nâu Ninh Bình sinh sôi, phát triển.
Miến lươn
 |
Miến lươn hầu hết có mặt ở tất cả mọi miền của cả nước. Tuy nhiên, miến lươn ở Ninh Bình lại mang một hương vị đặc trưng hơn những nơi khác ở chỗ được chế biến từ lươn cốm với phần lưng màu nâu hồng.
Nước dùng miến được ninh từ xương ống và thịt lươn trong nhiều giờ tạo độ ngọt thanh tự nhiên nên có màu nâu đậm hấp dẫn. Miến cũng được lựa chọn tỉ mỉ và muốn ngon thì phải là loại miến làm từ củ dong ta để đảm bảo đủ độ dai mềm, ngâm khoảng 1 - 2 phút trong nước dùng và cho ra bát, rưới nước lèo và rắc lươn lên.
Khi ăn thêm chút hành, rau thơm, hoa chuối bánh tẻ thái sợi và tỏi, ớt, chanh tùy chỉnh theo khẩu vị. Miến lươn không bị tanh mà ngọt thơm, thịt dai và ngon làm du khách say đắm ngay từ phút đầu tiên.
Cá kho gáo
 |
Cá kho gáo có thể là một món ăn khá lạ lẫm đối với nhiều người. Thế nhưng, đây lại là một trong những món ăn dân dã thường ngày đã có từ rất lâu của người dân nơi đây.
Gáo là một loại cây tầm thường mọc ở các bờ suối, có vị chua chua như me, sấu nhưng thơm hơn và có khả năng khử được mùi tanh, chỉ ngon nhất vào mùa nước nổi (khoảng từ tháng 7 – 9 âm lịch). Chính vì vậy mà quả gáo thường được sử dụng để chế biến các món cá như canh cá. Nhưng ngon hơn hết vẫn là món cá kho gáo.
Với vị thơm ngon, chua ngọt và cái mặn mà vừa phải của cá kết hợp với gáo, màu sắc vàng óng bắt mắt, cá kho gáo đã trở thành một món đặc sản làm xao xuyến biết bao trái tim du khách. Những nhà hàng có món ăn này ngon nhất bạn nên tham khảo là nhà hàng số 52 Hoàng Quốc Việt, nhà hàng Như Ý,…
Nem chua Yên Mạc
 |
Nem chua Yên Mạc được coi như là một món ăn dân giã dù là thưởng thức một lần hay nhiều lần cũng đều để lại dấu ấn nhớ mãi không quên. Nem chua Yên Mạc dai ngon sần sật, khi thưởng thức bạn sẽ cảm nhận được mùi thơm của nem cùng các loại gia vị dậy mùi thơm. Ngoài ra, còn có các thêm các nguyên liệu như tỏi, ớt, lá đinh lăng, thính gạo…
Món nem chua ăn không ngán, rất lạ miệng, vì thế trong các nhà hàng của vùng đất cô đô đều có sẵn. Bạn có thể gọi làm món tráng miệng, hoặc tìm mua tại chợ hoặc các cơ sở sản xuất để mang về làm quà cho người thân.
Rượu cần Nho Quan
 |
Đây là một món đặc sản của người dân tộc Mường ở vùng Nho Quan, được người dân nơi đây nấu rất cẩn thận & tỉ mỉ.
Để thực hiện được rượu cần, người ta sẽ nấu gạo nếp trộn với men được ủ trong những vại lớn. Thời gian ủ nếp là tối thiểu 3 tháng.
Ai từng uống rượu cần đều biết vị cay ngọt, nồng nồng rất lạ mà nó mang lại. Rượu cần ở Nho Quan sau khi được chọn thủ công sẽ được đóng vào các chai thủy tinh hoặc các vo đất và nút chặt bằng lá chuối đem bán.
