Nhiều dư địa cho trái cây nhiệt đới Việt Nam vào thị trường EU

Vải thiều được bán tại Pháp với giá gần 500.000 đồng/kg.

Theo Thương vụ Việt Nam tại Bỉ và EU, người tiêu dùng tại EU ngày càng quan tâm và có xu hướng gia tăng tiêu thụ các loại trái cây nhiệt đới, đặc biệt là những loại tốt cho sức khỏe và có hương vị mới. Chẳng hạn, các blog về thực phẩm đã góp phần kéo theo nhu cầu sử dụng của người tiêu dùng và chuyên gia thực phẩm để thử nghiệm nhiều loại trái cây nhiệt đới hơn.

Hay các nhà hàng sử dụng trái cây nhiệt đới để đổi mới hoặc trang trí món ăn của họ, như trang trí món tráng miệng bằng quả lý chua hoặc quả kế chua. Còn nhà bán lẻ, nhập đa dạng các loại trái cây để người tiêu dùng có sự lựa chọn.

Thống kê cho thấy, giá trị nhập khẩu của các mặt hàng ngoại như vải tươi, chanh dây, khế và thanh long tăng 40% trong 5 năm qua (2015 – 2019) lên 142 triệu euro vào năm 2019. Các loại trái cây nhiệt đới khác như quả lựu – trở thành quả phổ biến hàng năm; chanh dây, vải, quả lý cũng được bày bán tại một số nhà bán lẻ lớn vào những dịp khác nhau. Còn chôm chôm, thanh long vẫn được coi là đặc sản. Đây chính là cơ hội để các nhà xuất khẩu trái cây Việt Nam có thể chinh phục thị trường này.

Tuy nhiên, từng thị trường lại có những nhu cầu tiêu thụ khác nhau. Đơn cử như: Đức là một trong những nước tiêu thụ trái cây ngoại nhập khẩu lớn nhất, đặc biệt là lựu và quả lý, cũng như một số quả trái cây nhiệt đới khác; hay Pháp có nhu cầu vải thiều theo mùa rất lớn; trong khi đó Bỉ lại là thị trường có cơ hội tái xuất vải và lựu; Ý có thị trường tiêu thụ rộng lớn, nhưng hầu hết trái cây nhiệt đới được sản xuất trong nước hoặc nhập khẩu từ các nước châu Âu khác…

Mặc dù có nhu cầu tiêu thụ khác nhau song đại diện Thương vụ Việt Nam tại Bỉ và EU lưu ý, các loại trái cây “ngoại” vào EU đều phải đảm bảo sản phẩm đến tay người tiêu dùng được tươi, ngon và chất lượng. Đặc biệt là sản phẩm sạch, bền vững và không có thuốc trừ sâu.

“Chứng nhận hữu cơ có thể là một điểm cộng bổ sung. Ngoài ra, trái cây “ngoại” được đánh giá tốt hơn nếu sản phẩm được xử lý đóng gói theo công nghệ và vận chuyển bằng đường biển, vừa giúp kéo dài thời hạn sử dụng mà trái cây vẫn giữ độ ngon”, Thương vụ Việt Nam tại Bỉ và EU cho biết.

Trái cây nhiệt đới Việt Nam có nhiều cơ hội vào thị trường EU

Thực tế, việc vận chuyển bằng đường biển đã giúp tiết kiệm chi phí rất nhiều cho doanh nghiệp xuất khẩu nếu so sánh với việc vận chuyển bằng đường hàng không, bên cạnh đó, giá cả cũng hấp dẫn, phải chăng hơn đối với người tiêu dùng bình dân. Chanh dây là một trong những loại quả khá phù hợp hơn với vận tải đường biển nhờ vào việc cải tiến bao bì bảo vệ và độ chính xác của nhiệt độ được kiểm soát.

Có thể nói, thị trường châu Âu mang đến rất nhiều cơ hội cho các nước có trái cây nhiệt đới, trong đó có Việt Nam. Để cạnh tranh và có chỗ đứng tại thị trường này, Thương vụ Việt Nam tại Bỉ và EU khuyến nghị, doanh nghiệp xuất khẩu trái cây của Việt Nam phải có khả năng cung cấp các sản phẩm chất lượng cao vào các thời điểm cụ thể trong năm và tìm được những người mua quen thuộc với các đặc điểm và phân khúc thị trường.

Tuy nhiên, để vào được thị trường này, điều kiện tiên quyết đặt ra đó là phải tuân thủ các yêu cầu chung đối với trái cây tươi và rau quả. Cụ thể, để tránh thiệt hại cho sức khỏe và môi trường, Liên minh châu Âu đã quy định mức dư lượng tối đa (MRLs) đối với thuốc trừ sâu trong và trên các sản phẩm thực phẩm.

"Để được phép đưa sản phẩm vào thị trường EU, các nhà xuất khẩu trái cây nhiệt đới phải tuân thủ các yêu cầu chung đối với trái cây tươi và rau quả. Dư lượng thuốc trừ sâu là một trong những vấn đề quan trọng đối với các nhà cung cấp rau quả và nếu các loại trái cây nhiệt đới có chứa nhiều thuốc trừ sâu hơn mức cho phép, hoặc các chất gây ô nhiễm như kim loại nặng sẽ lập tức bị thu hồi khỏi thị trường”, thương vụ cảnh báo.

Hiện nay, các nhà bán lẻ lớn ở một số quốc gia thành viên như Đức, Hà Lan và Áo, sử dụng mức dư lượng tối đa (MRL) nghiêm ngặt hơn MRL được quy định trong luật Châu Âu. Các kênh khác, như nhà bán buôn và dịch vụ thực phẩm, cần chú ý nhiều hơn đến hình thức bên ngoài và hương vị của sản phẩm và tuân theo các hướng dẫn chung của Châu Âu”, Thương vụ Việt Nam tại Bỉ và EU thông tin.

Do vậy, các nhà xuất khẩu cần tìm hiểu các MRL có liên quan đến sản phẩm nhiệt đới bằng cách tham khảo cơ sở dữ liệu MRL của EU. Cùng với đó, trong quá trình sản xuất cần giảm lượng thuốc bảo vệ thực vật bằng cách áp dụng quản lý dịch hại tổng hợp (IPM) trong sản xuất, vì đây là một chiến lược kiểm soát dịch hại nông nghiệp bao gồm thực hành trồng trọt và quản lý hóa chất.

“Các nhà xuất khẩu cần tuyệt đối tuân theo các quy định về kiểm dịch thực vật. Những sản phẩm trái cây xuất khẩu phải có giấy chứng nhận kiểm dịch thực vật trước khi được đưa vào EU”, thương vụ lưu ý.

Cùng với đó, cần duy trì các tiêu chuẩn chất lượng cao, cũng như chú ý đến việc bảo quản sản phẩm an toàn, nguyên vẹn trong quá trình vận chuyển và xếp dỡ để đảm bảo trái cây có tình trạng tốt tại thị trường xuất khẩu.

Các nhà bán lẻ cũng có thể áp đặt các tiêu chuẩn cá nhân, chẳng hạn như Tesco Nurture, các chuỗi bán lẻ lớn hơn ở Bắc Âu sẵn sàng hơn để mua sản phẩm của bạn nếu tuân thủ tính bền vững và tiêu chuẩn xã hội. Đặc biệt, với đóng gói bao bì, doanh nghiệp cũng cần lưu ý, các loại trái cây nhiệt đới nhỏ như vải, chôm chôm và chanh dây được đựng trong hộp carton từ 1,5 đến 2,5 kg.