Ngủ trưa bao nhiêu phút là đủ?

Theo Talar Moukhtarian, chuyên gia nghiên cứu giấc ngủ, chia sẻ trên The Conversation, việc chợp mắt trong 30 phút có thể giúp bạn cảm thấy tràn đầy năng lượng khi tỉnh dậy. Tuy nhiên, vào buổi tối, bạn có thể gặp khó khăn trong việc đi vào giấc ngủ. Nguyên nhân rất có thể là do giấc ngủ trưa gây ra.

Giấc ngủ trưa từ lâu được biết đến với nhiều lợi ích như tăng cường sự tỉnh táo, cải thiện tâm trạng...

Giấc ngủ trưa từ lâu được biết đến với nhiều lợi ích như tăng cường sự tỉnh táo, cải thiện tâm trạng, củng cố trí nhớ và nâng cao hiệu suất làm việc. Thế nhưng, đối với một số người, giấc ngủ trưa lại có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng giấc ngủ ban đêm.

"Ngủ trưa giống như một con dao hai lưỡi. Thực hiện đúng cách có thể giúp não bộ tái tạo năng lượng, cải thiện sự tập trung và hỗ trợ sức khỏe tinh thần và thể chất. Thực hiện sai có thể gây cảm giác lờ đờ, mất phương hướng và ảnh hưởng đến giấc ngủ buổi tối", bà Moukhtarian nhấn mạnh.

Phần lớn mọi người thường cảm thấy mệt mỏi tự nhiên vào khoảng đầu giờ chiều, khoảng từ 13h đến 16h. Hiện tượng này không chỉ xuất phát từ việc ăn trưa quá no mà còn liên quan đến nhịp sinh học của cơ thể. Nhịp sinh học là đồng hồ bên trong cơ thể, tạo ra các chu kỳ tỉnh táo và mệt mỏi luân phiên trong suốt cả ngày.

"Sự uể oải vào đầu giờ chiều là một phần của nhịp sinh học này, đó là lý do tại sao nhiều người cảm thấy buồn ngủ vào thời điểm đó", bà Moukhtarian giải thích.

Các nghiên cứu cho thấy rằng, một giấc ngủ ngắn vào khoảng đầu giờ chiều, đặc biệt nếu sau đó tiếp xúc với ánh sáng mạnh, có thể giúp giảm mệt mỏi, tăng sự tỉnh táo và cải thiện khả năng nhận thức mà không gây gián đoạn giấc ngủ ban đêm. Những "giấc ngủ ngắn tăng lực" này cho phép não bộ được nghỉ ngơi mà không rơi vào giấc ngủ sâu, giúp bạn dễ dàng tỉnh dậy với cảm giác sảng khoái.

Tuy nhiên, theo chuyên gia Talar Moukhtarian, nếu giấc ngủ trưa kéo dài quá lâu, người ngủ có thể gặp phải tình trạng "quán tính giấc ngủ" – cảm giác lờ đờ, mất phương hướng khi tỉnh giấc.

"Khi giấc ngủ trưa kéo dài hơn 30 phút, não bộ chuyển sang giấc ngủ sóng chậm, khiến việc thức dậy trở nên khó khăn hơn nhiều. Thức dậy từ giấc ngủ sâu có thể khiến mọi người cảm thấy uể oải đến một giờ sau đó", bà cho biết.

Khi giấc ngủ trưa kéo dài hơn 30 phút, não bộ chuyển sang giấc ngủ sóng chậm, khiến việc thức dậy trở nên khó khăn hơn nhiều.

Giấc ngủ trưa có thể mang lại nhiều lợi ích nếu được thực hiện đúng cách. Tuy nhiên, không phải ai cũng cần ngủ trưa. Nếu bạn có giấc ngủ ban đêm chất lượng và không cảm thấy mệt mỏi vào ban ngày, thì việc ngủ trưa là không cần thiết. Điều quan trọng là lắng nghe cơ thể và thử nghiệm để tìm ra phương pháp phù hợp nhất.

Người làm việc theo ca: Những người có lịch làm việc không ổn định, đặc biệt là ca đêm, thường rơi vào tình trạng thiếu ngủ. Một giấc ngủ trưa đúng lúc có thể giúp họ cải thiện sự tỉnh táo và giảm nguy cơ mắc lỗi.

Người thiếu ngủ: Những người làm việc căng thẳng, chăm sóc con nhỏ hoặc có lịch trình bận rộn có thể sử dụng giấc ngủ trưa để bù đắp phần nào giấc ngủ bị thiếu. Tuy nhiên, đây chỉ nên là giải pháp tạm thời và không nên thay thế giấc ngủ ban đêm.

Người làm việc đòi hỏi sự tập trung cao: Những người làm công việc yêu cầu độ chính xác như nhân viên y tế, phi hành đoàn hoặc vận động viên thường lên kế hoạch cho các giấc ngủ trưa ngắn để tăng cường sự tỉnh táo và giảm nguy cơ sai sót. Theo nghiên cứu của Cơ quan Hàng không và Vũ trụ Mỹ (NASA), giấc ngủ trưa kéo dài 26 phút có thể giúp cải thiện 34% hiệu suất làm việc và 54% mức độ tỉnh táo.

Để có một giấc ngủ trưa hiệu quả, việc chọn đúng thời gian và tạo môi trường phù hợp là rất quan trọng.

Ngủ trong khoảng 10 - 20 phút sẽ giúp bạn tránh cảm giác uể oải, lờ đờ khi thức dậy. Thời điểm lý tưởng để ngủ trưa là trước 14h, vì ngủ quá muộn trong ngày có thể làm rối loạn nhịp sinh học của cơ thể.

Ngủ trong không gian mát mẻ, yên tĩnh và ít ánh sáng sẽ giúp nâng cao chất lượng giấc ngủ. Để giảm thiểu tác động của ánh sáng và tiếng ồn, bạn có thể sử dụng bịt mắt hoặc tai nghe chống ồn.

Mặc dù giấc ngủ trưa mang lại nhiều lợi ích, nhưng nó không phù hợp với tất cả mọi người. Tuổi tác, lối sống và mô hình giấc ngủ của mỗi cá nhân đều có thể ảnh hưởng đến việc giấc ngủ trưa có lợi hay không.

Vì vậy, bà Moukhtarian kết luận "Nếu được thực hiện đúng cách, ngủ trưa có thể trở thành một công cụ hữu ích. Nếu thực hiện không đúng, nó có thể là nguyên nhân khiến bạn thức trắng vào ban đêm".

Đừng xem thường giấc ngủ

Bịt mắt - Giải pháp đơn giản cho những đêm ngon giấc

Khi ngủ nên nằm nghiêng bên nào?