OCOP gắn với du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng
Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch cho biết: Lạng Sơn là mảnh đất giàu tiềm năng về du lịch, nhiều địa danh đã xuất hiện trên bản đồ du lịch như: Mẫu Sơn, thung lũng hoa Bắc Sơn, “thảo nguyên” Hữu Kiên… Đặc biệt, những năm qua, tỉnh đã quan tâm phát triển du lịch cộng đồng, dần hình thành các cơ sở kinh doanh dịch vụ homestay chuyên nghiệp. Đây chính là cơ sở, tiền đề thuận lợi cho việc xây dựng sản phẩm Chương trình “Mỗi xã một sản phẩm” (OCOP) gắn với du lịch.
Hay như Ðiện Biên - địa phương có nhiều di tích lịch sử, văn hóa, đó là điều kiện để tạo ra các sản phẩm du lịch tiềm năng. Hiểu rõ lợi thế về nền tảng văn hóa, lịch sử giàu bản sắc dân tộc kết hợp, du lịch Ðiện Biên ngày càng thu hút đông đảo sự quan tâm của du khách. Chính bởi vậy, các cơ quan chức năng trên địa bàn tỉnh đang hướng đến việc đưa các sản phẩm du lịch vào OCOP để phát huy lợi thế, tiềm năng du lịch của các địa phương trên địa bàn.
Mạnh dạn đầu tư để phát triển du lịch gắn với sản phẩm OCOP. Ảnh Homstay Bản Luông
Huyện miền núi Mai Châu (Hòa Bình) cũng là nơi có tiềm lực lớn để phát triển du lịch, dịch vụ trong chương trình OCOP. Khí hậu trong lành, nhiều sản phẩm đã được chứng nhận OCOP (rượu Mai Hạ, vải thổ cẩm,...) cùng văn hóa đặc trưng của đồng bào dân tộc miền núi, nhiều nhà đầu tư đã mạnh dạn phát triển homstay thu hút du khách.
Bà Hà Thanh Cầm, chủ Homstay Bản Luông (xóm Vặn, xã Piềng Vế, huyện Mai Châu) chia sẻ: “Gia đình tôi mở homstay hơn 20 năm nay, phần đông phục vụ khách nước ngoài. Mới đây biết tới chương trình OCOP, chúng tôi mạnh dạn đầu tư, mở rộng kinh doanh. Vừa tận dụng được lợi thế của địa phương, vừa đưa các sản phẩm OCOP huyện nhà giới thiệu với du khách Việt Nam và thế giới.”
Chưa phát huy hết tiềm năng
Tuy nhiên, ông Đặng Văn Cường, Trưởng phòng quản lý Chương trình OCOP quốc gia cho biết, trong 6 nhóm sản phẩm OCOP thì nhóm sản phẩm thứ 6 (dịch vụ, du lịch) được xem là một nhóm quan trọng, là giải pháp giúp tiêu thụ sản phẩm bản địa hiệu quả, tăng thu nhập, góp phần xây dựng nông thôn mới bền vững hơn nhưng mảng du lịch lại đang đối mặt nhiều thách thức, đó là vấn đề quy hoạch, liên kết, vấn đề VSATTP, môi trường, an ninh trật tự...
Cụ thể, ta còn yếu về quản lý vĩ mô trong định hướng phát triển làng nghề truyền thống, phát triển ngành nghề nông thôn, theo từng loại nghề, từng loại sản phẩm. Điểm yếu thứ hai là vấn đề quy hoạch phát triển các làng nghề, khu vực và làng nghề truyền thống liên quan đến sự gắn kết tập thể của cộng đồng, đổi mới công nghệ, áp dụng KHCN, ô nhiễm môi trường...
Thứ ba, là vấn đề thiếu sự lồng ghép, phối hợp đồng bộ, nhất là nguồn lực ngân sách Nhà nước, các chính sách về bảo hiểm, đầu tư cơ sở hạ tầng phục vụ du lịch, nâng cao năng lực cộng đồng... Và cuối cùng là vấn đề liên kết chuỗi giá trị, tính đoàn kết vì lợi ích chung và lâu dài.
Cần đưa ra nhiều lựa chọn hấp dẫn khách đến khu du lịch
Đặc biệt, sản phẩm giải trí, tiêu dùng cho du khách còn nghèo nàn, kém hấp dẫn. Thể hiện rõ nhất là tỷ lệ phân bổ chi tiêu của du khách, trung bình khách du lịch ở Việt Nam chỉ chi khoảng 20% tổng chi phí chuyến đi cho mua sắm, sử dụng dịch vụ giải trí.
Theo ông Cường, rõ ràng chúng ta chưa có nhiều lựa chọn hấp dẫn để khách chi tiền vào mua sắm khi đến các điểm du lịch. Nếu phát triển tốt các sản phẩm OCOP, đáp ứng được nhu cầu của nhóm khách hàng này, chỉ cần tăng thêm 10% tổng chi tiêu cũng đã tạo nguồn thu lên 40 - 50 nghìn tỷ đồng.
Để giải quyết các vấn đề trên, Trưởng phòng quản lý Chương trình OCOP quốc gia đưa ra 3 nhóm giải pháp tương ứng. Một là giải pháp về xây dựng Quy hoạch phát triển du lịch nông nghiệp gắn với xây dựng NTM, phát triển các sản phẩm OCOP đạt tiêu chuẩn. Hai là tiếp tục nâng chất hệ thống hạ tầng nông thôn, tập trung không chỉ cho các xã sắp về đích, xã khó khăn mà cả những địa phương có tiềm năng du lịch, tiềm năng lớn về sản phẩm OCOP, giúp đa dạng và nâng chất sản phẩm, dịch vụ. Thứ ba là bổ sung, hoàn thiện các cơ chế, chính sách hỗ trợ, thu hút đầu tư tư nhân vào khu vực nông nghiệp, nông thôn như tín dụng, đất đai, PPP, nâng chất các tiêu chí nông thôn mới nhằm phát triển và bảo tồn văn hóa, tiêu chí an ninh trật tự, bảo vệ môi trường nông thôn...
Việc lồng ghép xây dựng sản phẩm OCOP gắn với du lịch sẽ tận dụng được tối đa nguồn lực đầu tư, “một mũi tên trúng hai đích”. Sản phẩm OCOP sẽ góp phần làm phong phú cho chương trình du lịch, thu hút du khách và ngược lại, hoạt động du lịch sẽ quảng bá, tiêu thụ và nâng cao giá trị cho sản phẩm OCOP . Từ đó việc quan tâm, đầu tư tạo dựng sản phẩm OCOP sẽ giúp nâng tầm sản phẩm, quảng bá hình ảnh du lịch địa phương, nâng thu nhập cho người dân, hướng tới phát triển du lịch và phát triển nông thôn bền vững.
Hà Linh
