Thận có nhiều vai trò bao gồm cân bằng chất lỏng, chất điện giải và các chất hòa tan để lọc nước, chất thải ra khỏi máu.
Hai bệnh mạn tính làm tăng nguy cơ mắc bệnh thận là tiểu đường và tăng huyết áp. Bệnh nhân thận yếu bị ảnh hưởng bởi rất nhiều yếu tố khác nhau, trong đó có dinh dưỡng, chế độ ăn uống.
Thận cũng có thể bị tổn thương nếu không duy trì thói quen lành mạnh, bao gồm cả những thực phẩm không có lợi. Dưới đây là những món ăn cần tránh hoặc hạn chế để bảo vệ thận.
Pizza
Pizza thường có cấu tạo gồm vỏ bánh, nhân từ nước sốt cà chua có hàm lượng natri cao, phô mai nhiều chất béo và thịt chế biến như xúc xích. Cả natri và chất béo bão hòa đều là những thành phần không tốt cho sức khỏe, bao gồm cả thận nếu ăn thường xuyên.
Để món pizza bổ dưỡng, bạn có thể chuẩn bị một số nguyên liệu như không có thịt chế biến, thêm một chút phô mai, bông cải xanh ở nhân và vỏ bánh làm từ lúa mì nguyên hạt...
Thức ăn nhiều muối, đường
Những món ăn chứa nhiều muối hoặc đường sẽ khiến nồng độ điện giải trong cơ thể mất cân bằng, gián tiếp khiến thận phải hoạt động nhiều hơn để đào thải lượng chất dư thừa.
Không nên ăn thịt chế biến sẵn
Các loại thịt chế biến sẵn sở hữu hàm lượng natri rất cao. Cụ thể, 100 g thịt đóng hộp có thể cung cấp tới 1314 mg natri, chiếm gần 2/3 giá trị natri khuyến cáo hàng ngày. Do đó, để hạn chế tích tụ khoáng chất này trong cơ thể dẫn đến mất cân bằng điện giải, người thận yếu nên hạn chế tối đa các loại thịt chế biến sẵn.
Thực phẩm nhiều đạm
Đạm cần thiết cho cơ thể nhưng với người thận yếu, đạm có thể gây áp lực lên thận và khiến thận suy yếu nhanh chóng, tiền đề cho nhiều bệnh lý về thận.
Kiêng ăn đồ ăn liền, đóng hộp
Bên cạnh hàm lượng natri cao, các loại đồ ăn liền, đóng hộp còn chứa nhiều chất bảo quản có hại cho cơ thể như natri benzoat, sulfite. Khi các hợp chất này được hấp thụ vào cơ thể, thận sẽ phải làm việc quá sức để đào thải chúng ra bên ngoài, làm trầm trọng thêm các tổn thương trong thận. Theo thời gian, chức năng thận sẽ suy yếu dần, dẫn đến các bệnh lý, biến chứng như suy thận mạn, ung thư biểu mô tế bào thận,…
Không nên ăn nhiều hải sản
Người suy thận nên kiêng một số loại hải sản như cua, cá sú vàng, cá cơm, sò,… Bởi lẽ, hàm lượng kali và phốt pho trong các thực phẩm này tương đối cao. Đồng thời, chúng cũng chứa nhiều purin – một hợp chất tự nhiên có khả năng tạo axit uric trong cơ thể. Đối với người bệnh suy thận, hợp chất này cần được hạn chế để tránh tăng uric máu.
Súp
Súp là món ăn nhẹ giúp giảm đói hoặc làm dịu cơn đau họng khi gặp các triệu chứng cảm lạnh, cúm. Tuy nhiên, món ăn này lại chứa nhiều muối dù được làm tại nhà vì thường có thành phần là nước luộc thịt bò, thịt gà hoặc rau củ. Ước tính mỗi cốc súp chứa khoảng hơn 800 mg natri, có thể khiến thận quá tải.
Hãy thử làm súp từ rau củ, thảo mộc và gia vị ít muối để tạo hương vị cho món ăn. Người thận yếu nên tránh súp để giảm tải cho thận.
Không nên ăn nội tạng động vật
Hàm lượng dinh dưỡng chủ yếu trong nội tạng động vật là đạm và chất béo bão hòa. Việc ăn loại thực phẩm này có thể làm tăng axit uric máu và cholesterol trong cơ thể, dẫn đến bệnh sỏi thận, gout, bệnh tim mạch ở người thận yếu. Vì vậy, giải pháp tốt nhất để bệnh nhân duy trì thể trạng khỏe mạnh là hạn chế nội tạng động vật trong thực đơn hàng ngày.
Rượu, bia
Loại đồ uống có cồn không chỉ gây hại cho gan mà còn gây hại đến thận nữa đấy. Với người thận yếu, bia rượu cần kiêng hoàn toàn vì làm tăng khả năng lắng đọng acid uric trong ống thận. Ngoài ra, bệnh nhân thận yếu cũng kiêng uống thức uống khiến acid uric tăng cao như viên C sủi, thuốc chống viêm, thuốc tăng tiết acid uric,...
Các loại hạt rang muối các loại
Các loại hạt rang muối chứa hàm lượng cao natri, kali và phốt pho. Đây là những khoáng chất cần phải hạn chế đối với người bị thận yếu. Bởi lẽ, nếu chúng tích tụ nhiều trong máu, người bệnh có thể đối mặt với các vấn đề như mất cân bằng điện giải, huyết áp cao, giòn xương,… Bên cạnh đó, hàm lượng lớn oxalat trong các loại hạt này cũng tiềm ẩn nguy cơ hình thành sỏi thận, khiến chức năng của thận suy giảm nhanh chóng.
Khoai tây chiên
Khoai tây chiên là thực phẩm không có lợi cho thận. Chúng cũng chứa nhiều kali, khoáng chất cần được kiểm soát hàm lượng nếu thận bị tổn thương, nhất là người bệnh thận mạn giai đoạn 3.
Ngoài khoai tây chiên nên tránh thực phẩm chiên rán, thức ăn nhanh nói chung để bảo vệ tim và thận khỏi bệnh tật. Thức ăn nhanh thường chứa nhiều chất béo bão hòa, đường, calo, ít dinh dưỡng. Chế độ ăn uống lành mạnh với thận chủ yếu nên bao gồm nhiều loại trái cây, rau củ cùng carbohydrate phức hợp.
Trái cây sấy khô
Trái cây khô chứa hàm lượng đường cao gấp nhiều lần trái cây tươi. Vì vậy, hấp thụ thực phẩm này thường xuyên có thể khiến người thận yếu mắc các bệnh lý như tiểu đường, huyết áp cao. Các bệnh lý này sẽ cản trở quá trình phục hồi của thận, thậm chí khiến chức năng thận suy giảm dần theo thời gian.
Nước tương, nước mắm
Nước tương cũng như nước mắm, nước xốt thường có lượng natri cao, có thể lên tới 950 mg natri trong mỗi thìa canh, gần 50% lượng khuyến nghị hàng ngày (DV). Để giảm nạp muối, gia đình có thể thay thế bằng các nguyên liệu có hàm lượng natri thấp hơn như nấm, bột cà chua, men dinh dưỡng hoặc giấm.
Rau củ ngâm chua
Rau củ ngâm chua chứa rất nhiều natri và kali. Hai khoáng chất này khi tích tụ trong cơ thể có khả năng gây ra tình trạng tăng huyết áp, phù nề, rối loạn nhịp tim, giòn xương, thậm chí là tử vong ở người thận yếu. Do đó, đây sẽ là loại thực phẩm bạn nên hạn chế tối đa trong chế độ ăn cho người yếu thận.
Nước ngọt
Nước ngọt chứa nhiều đường và ít giá trị dinh dưỡng. Chúng có thể tăng thêm lượng calo vào chế độ ăn uống cũng như nguy cơ tăng đường huyết. Đường huyết tăng cao trong thời gian dài có thể phá hỏng các mạch máu trong thận, tăng nguy cơ mắc bệnh thận.
Một thành phần khác có trong nhiều loại soda là axit photphoric. Chất này có thể làm thay đổi thành phần nước tiểu, về lâu dài có thể dẫn tới sỏi thận. Thay nước ngọt bằng các loại đồ uống có hương vị lành mạnh như trà thảo mộc có thể có lợi.
Trà, cà phê và đồ uống có ga
Caffeine trong trà và cà phê có khả năng làm tăng huyết áp, khiến thận hoạt động quá tải. Trong khi đó, hàm lượng fructose trong đồ uống có ga lại cản trở quá trình chuyển hóa purin, gây tích tụ axit uric trong máu. Tiêu thụ các loại đồ uống này thường xuyên có thể dẫn đến tình trạng suy thận mạn, rối loạn chuyển hoá, bệnh tiểu đường,…
Để thận khỏe mạnh, không lo suy thận, sỏi thận, bạn nên dùng thứ này |
Những thực phẩm tự nhiên tốt cho thận bạn chớ bỏ qua |
Bổ cốt chỉ - Dược liệu quý cho nam giới |