Quả mâm xôi là quả gì?
Câ Mâm xôi là loại cây bụi, thân leo, chiều cao khoảng từ 1m đến 1,2m; Thân cây có nhiều lông và gai; Lá nhỏ có hình răng cưa quanh viền; Hoa 5 cánh màu trắng; Quả nhỏ, đường kính chỉ khoảng 1cm; Quả chín có vị chua ngọt, mùi thơm nhẹ; Cây mọc nhiều ở các vùng sườn núi hoặc rìa rừng, ưa ẩm.
Hình ảnh cây Mâm xôi hay còn gọi là cây Phúc bồn tử |
Quả mâm xôi tiếng Anh gọi là raspberries, tiếng Việt còn có tên gọi khác là trái phúc bồn tử. Đây là một loại trái cây mọc từ cây mâm xôi hoặc lai tạp với các cây cùng họ, cùng chi khác. Chúng được trồng phổ biến ở châu Âu và Bắc Mỹ, còn ở Việt Nam loại cây này phổ biến ở Lâm Đồng, Đà Lạt. Sở dĩ loại quả này được gọi là quả mâm xôi vì nó có những búi hạt căng mọng nổi lên trông như mâm xôi.
Nhiều người Việt Nam thường hay lầm tưởng quả mâm xôi với quả dâu tằm bởi chúng có ngoại hình và mùi vị cũng khá giống nhau nhưng trên thực tế đây là hai loại quả khác nhau, quả mâm xôi về cơ bản tròn, múi mọng và vị ngọt hơn so với dâu tằm.
Quả mâm xôi có nhiều màu như mâm xôi vàng, mâm xôi đỏ hay mâm xôi đen, nhưng được dùng phổ biến nhất và có nhiều công dụng nhất là mâm xôi đỏ.
Những công dụng chữa bệnh không ngờ đến từ quả mâm xôi |
Thành phần dinh dưỡng của quả mâm xôi
Mặc dù có ít calo nhưng quả mâm xôi có rất nhiều chất dinh dưỡng.
Một cốc quả mâm xôi đỏ (khoảng 123 gram) chứa: Lượng calo: 64; Carbs: 14,7 gram; Chất xơ: 8 gram;Protein: 1,5 gram; Chất béo: 0,8 gram; Vitamin C: Chiếm 54% lượng tiêu thụ hàng ngày tham khảo (RDI); Mangan: 41% RDI; Vitamin K: 12% RDI; Vitamin E: 5% RDI; Vitamin B: 4% RDI; Sắt: 5% RDI; Magiê: 7% RDI; Photpho: 4% RDI; Kali: 5% RDI; Đồng: 6% RDI.
Tác dụng chữa bệnh không ngờ từ quả mâm xôi
Kiểm soát lượng đường trong máu, hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường
Trong mâm xôi chứa hoạt chất xeton có khả năng tăng cường sản xuất adinopectin giúp kiểm soát đường huyết hiệu quả. Do đó, các bệnh nhân mắc tiểu đường tuýp 2 được khuyên nên ăn hoặc uống mâm xôi hàng ngày với lượng hợp lý hỗ trợ điều trị bệnh.
Chữa các tổn thương gan, trị viêm gan mãn tính
Mâm xôi có chứa nhiều thành phần hóa học có công dụng ngăn chặn hình thành mảng bám trên thành gan và tiêu hủy chất béo trong gan. Từ đó giúp chữa lành các tổn thương gan, đồng thời ngăn ngừa các bệnh về gan như viêm gan hay gan nhiễm mỡ.
Chữa các bệnh về mắt, cải thiện thị lực
Người thường xuyên gặp phải các triệu chứng khô mắt, đau nhức mắt nên dùng quả mâm xôi giống như một loại thần dược thần kỳ.
Tất cả là nhờ vào sự kết hợp hoàn hảo giữa vitamin A, C, acid ellagic và phenol có trong mâm xôi giúp bảo vệ màng mắt, sản xuất thủy dịch, cải thiện thị lực.
Bổ thận, tráng dương
Nam giới mắc chứng sinh lý yếu nên dùng mâm xôi giúp bổ thận, tráng dương, tăng khả năng sản xuất tinh trùng và kích thích ham muốn tình dục
Chữa bệnh béo phì
Mâm xôi có chứa hàm lượng chất xơ và mangan cao tham gia trực tiếp vào quá trình trao đổi chất, giảm lượng đường trong máu. Do đó, loại quả này được dùng để chữa bệnh béo phì, an toàn hiệu quả.
Chị em phụ nữ có mong muốn giảm cân giữ dáng cũng có thể ăn hoặc uống mâm xôi theo nhiều cách khác nhau kết hợp tập luyện phù hợp.
Hàm lượng kali có trong quả mâm xôi có tác dụng điều hòa nhịp tim, huyết áp và tăng cường lưu thông máu, bảo vệ sức khỏe tim mạch hiệu quả. Từ đó giảm nguy cơ rối loạn nhịp tim và ngăn ngừa tình trạng xơ vữa động mạch.
Các khoáng chất khác như đồng, sắt và mangan trong mâm xôi còn có tác dụng sản xuất hồng cầu, tăng cường tuần hoàn máu.
Chống lão hóa, ngăn ngừa ung thư
Acid ellagic và chất chống oxy hóa phenol tham gia quá trình loại bỏ các gốc tự do, làm chậm quá trình lão hóa da, đồng thời chống lại tổn thương da do ánh nắng mặt trời.
Bên cạnh đó, hàm lượng anthocyanin và vitamin C trong loại quả này còn ngăn chặn quá trình sản sinh của các tế bào ung thư, ngăn ngừa ung thư hiệu quả.
Chống viêm, kháng khuẩn
Hàm lượng acid ellagic và chất chống oxy hóa phenol trong quả mâm xôi có công dụng chống viêm vùng dạ dày và ruột. Đây là hoạt chất có nhiều trong nước ép từ quả mâm xôi rất tốt cho các bệnh nhân mắc các bệnh viêm nhiễm hệ tiêu hóa.
Ngoài ra, tác dụng kháng khuẩn từ quả mâm xôi còn giúp tăng cường hệ miễn dịch, chống lại bệnh tật.
Tăng cường trí nhớ
Chế độ ăn uống có thêm quả mâm xôi có thể giúp bạn cải thiện trí nhớ và ngăn ngừa các tổn thương não, nhất là với người cao tuổi. Đặc biệt, hoạt chất flanovoid có trong mâm xôi còn giúp giảm nguy cơ mất trí nhớ.
Hỗ trợ sức khỏe sinh sản ở phụ nữ
Chị em phụ nữ trong thời kỳ mang thai nên dùng quả mâm xôi, nhất là trà từ loại quả này giúp tăng cường sức khỏe, hỗ trợ sinh nở dễ dàng hơn. Tuy nhiên, chị em cũng nên hỏi ý kiến bác sĩ về liều lượng trước khi sử dụng để không gây ảnh hưởng đến thai nhi.
Quả mâm xôi làm nước ép |
Một số bài thuốc chi tiết sử dụng quả mâm xôi
Quả Mâm xôi có thể sử dụng dưới nhiều dạng khác nhau như dùng tươi, dùng khô, chế biến thành mứt, ngâm rượu. Cành, lá, rễ có thể sử dụng dưới dạng thuốc sắc, có thể dùng độc vị hoặc kết hợp với các vị thuốc khác đều được. Liều lượng sử dụng khuyến cáo: quả 10 – 30 g, cành lá 30 – 40 g mỗi ngày.
Điều trị sưng gan, viêm gan mạn tính, viêm sưng tuyến vú: Sử dụng cành lá cây Mâm xôi 30 – 40 g, cây Ô rô, Mộc thông, mỗi vị đều 15 – 20 g, sắc thành thuốc, dùng uống.
Chữa sạn thận: Sử dụng quả Phúc bồn tử mỗi ngày có thể làm giảm một lượng lớn Canxi trong nước tiểu. Điều này góp phần điều trị và ngăn ngừa tình trạng sỏi thận, sạn thận.
Điều trị viêm loét miệng, viêm gan cấp và mạn tính, viêm tuyến vú: Sử dụng cành, lá cây Mâm xôi 30 g, Kim anh, Ba kích, mỗi vị 10 – 15 g, sắc thành thuốc, dùng uống
Điều trị tiểu tiện nhiều do thận hư, liệt dương, di tinh: Dùng Phúc bồn tử 12 g, Hải sâm 200 g ngâm mềm, rửa sạch, thái nhỏ, thịt dê 150 g rửa sạch, thái lát, Ích trí nhân 12 g, Nhục quế, gia vị vừa đủ.
Trước tiên dùng Phúc bồn tử và Ích trí nhân, sắc thành thuốc, bỏ bã. Dùng nước nấu nấu thịt Dê, Hải sâm, Nhục quế, đun nhỏ lửa. Đến khi nhừ thì gia thêm gia vị vừa ăn, dùng khi còn nóng.
Những công dụng chữa bệnh không ngờ đến từ quả mâm xôi |
Điều trị chứng tiểu nhiều lần, đặc biệt ở ở người cao tuổi: Sử dụng Phúc bồn tử, Ích trí nhân, Tang phiêu tiêu, Sơn thù du, mỗi vị 12 g, sắc thành thuốc, dùng uống mỗi ngày một thang.
Điều trị di tinh, lưng gối mỏi yếu, hư thận gây tay chân lạnh, di tinh, hoạt tinh: Sử dụng Phúc bồn tử, Ba kích, Thỏ ty tử, mỗi vị đều 15 g, dùng ngâm trong 250 ml rượu gạo, sau 7 ngày là dùng được. Mỗi lần sử dụng 20 – 30 ml.
Điều trị phụ nữ khí hư nhiều, muộn con, nam giới di tinh, khí dương suy dẫn đến liệt dương, xuất tinh sớm: Dùng Phúc bồn tử 10 – 15 g, Thỏ tỷ tử 30 – 45 g, chim Sẻ 5 con, Câu kỷ tử 20 – 30 g, gạo tẻ 100 g và các loại gia vị vừa đủ.
Mang tất các các nguyên liệu nấu thành cháo, chia thành nhiều lần dùng ăn trong ngày.
Trị chứng liệt dương, di tinh, muộn con do thận hư: Sử dụng Mâm xôi, Kỷ tử, Ngũ vị tử, Thỏ ty tử, Xa tiền tử, mỗi vị phân lượng bằng nhau, sấy khô, tán thành bột mịn, gia thêm mật ong làm thành viên hoàn, kích thước to bằng hạt ngô. Mỗi lần dùng uống 6 g với nước ấm, ngày dùng 2 lần.
Điều trị suy giảm ham muốn tình dục ở nam giới, số lượng chất lượng tinh trùng kém, nữ giới âm đạo khô rát: Sử dụng Phúc bồn tử, Nữ trinh tử, Câu kỷ tử, Tang tầm, Tây dương sâm, đường phèn, mỗi vị 150 g, ngâm với 1.500 ml rượu gạo. Đậy kín, để ở nơi thoáng mát, sau 3 tuần là có thể sử dụng được. mỗi lần dùng một cốc nhỏ, khoảng 20 ml.
Những bài thuốc từ quả mâm xôi có thể chữa những bệnh về tiểu nhiều, sinh lý, viêm gan, sạn,...Tuy nhiên để đảm bảo an toàn người dùng nên tham vấn ý kiến bác sĩ hoặc thầy thuốc có chuyên môn khi áp dụng bất kỳ bài thuốc nào từ quả mâm xôi với mục đích chữa bệnh.