Kỳ công khi lần đầu tiên thả chim hồng hoàng vào tự nhiên tại Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng

Thiên nhiên - Tự nhiên 23/08/2023 07:00 Theo dõi TH&SP trên

Lần đầu tiên tại Việt Nam cặp chim hồng hoàng được thả vào tự nhiên tại Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng. Cặp chim này nằm trong số những chú chim bị bắt trái phép và được Trung tâm Cứu hộ Động vật hoang dã (ĐVHD) Hà Nội tiếp nhận. Sau 4 năm chăm sóc, phục hồi bản năng cặp chim trưởng thành được thực hiện quy trình thả kỳ công, với sự giám sát đặc biệt.

TT - Huế: Thả về rừng cá thể chim Hồng Hoàng bị lạc vào nhà dân

Con chim hồng hoàng ra khỏi lồng về với tự nhiên.

Bảo vệ chim hồng hoàng trước nguy cơ tuyệt chủng

Sau bốn năm chăm sóc, phục hồi bản năng, sáng 21/8, tại Vườn quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng, cặp chim hồng hoàng được thả về tự nhiên.

Đây là hai trong số bốn chim hồng hoàng được Trung tâm Cứu hộ Động vật hoang dã (ĐVHD) Hà Nội tiếp nhận từ công an huyện Tiên Yên, Quảng Ninh bàn giao ngày 5/4/2019. Chim trưởng thành khi đó nặng hơn 2 kg, ba chim non khoảng hai tháng tuổi, mỗi con nặng 0,8 kg.

Chim hồng hoàng tên khoa học là Buceros bicornis, thuộc họ hồng hoàng, bộ sả, lớp chim. Hồng hoàng sinh sống ở các khu rừng của Ấn Độ, Đông Nam Á và miền nam Trung Quốc, thuộc nhóm Ib - các loài động vật rừng đang bị đe dọa tuyệt chủng, nghiêm cấm khai thác, sử dụng vì mục đích thương mại.

Cặp chim hồng hoàng trưởng thành.

Tại Việt Nam, nhiều vùng vẫn còn chim hồng hoàng tự nhiên, nhưng nạn buôn bán trái phép khiến loài này đứng trước nguy cơ tuyệt chủng, theo ông Lương Xuân Hồng, Giám đốc Trung tâm cứu hộ ĐVHD Hà Nội. Trên thị trường, chim hồng hoàng được mua bán trái phép với giá 30 triệu đồng/con.

Trung tâm cứu hộ ĐVHD Hà Nội đang chăm sóc 15 chim hồng hoàng trưởng thành, được thu giữ từ các vụ buôn bán ĐVHD nhiều năm qua. Từ năm 2018, các nhà khoa học, chuyên gia động vật ấp ủ thực hiện dự án tái thả chim hồng hoàng về tự nhiên. Các cá thể hồng hoàng ở trung tâm cứu hộ hầu hết còn non, nên thuận lợi khi trở về tự nhiên. Việc tái thả chim tuân theo 7 tiêu chí của Liên minh Quốc tế bảo tồn thiên nhiên và Tài nguyên thiên nhiên (IUCN).

Từ khi có ý tưởng, Trung tâm Cứu hộ ĐVHD Hà Nội cùng chuyên gia tư vấn phúc lợi động vật của Tổ chức Động Vật châu Á bắt đầu tìm kiếm, liên hệ nhiều chuyên gia, tổ chức trên thế giới xây dựng phương án. Cuối năm 2021, các bước chuẩn bị cho dự án tái thả được thực hiện. Nhiều đơn vị cùng chung tay như VQG Phong Nha - Kẻ Bàng, Tổ chức Động vật Châu Á, Four Paws Việt, Vườn thú Nashville (Mỹ), Vườn thú Attica (Mỹ), Vườn thú Singapore, Vườn thú Bronx (Mỹ), Dự án hồng hoàng Nabula (Nam Phi), Quỹ nghiên cứu hồng hoàng Thái Lan, nhóm chuyên gia hồng hoàng thuộc IUCN...

Những bước quan trọng trong chăm sóc phục hồi chim để thả về tự nhiên

Bảy con chim hồng hoàng trong độ tuổi sinh sản, có sức khoẻ tốt được chọn lọc ghép chuồng. Lý tưởng nhất để thả chim là ghép đôi một đực một cái trước khi ra ngoài tự nhiên. Một chuồng nuôi kích thước khoảng 20 m2 được xây dựng ở Trung tâm cứu hộ động vật hoang dã Hà Nội. Tại đây, nhân viên của Tổ chức Động vật Châu Á hàng ngày theo dõi đánh giá tình trạng sức khỏe. Sau một thời gian, 2 con đực, cái được lựa chọn ghép.

Bước tiếp theo, các chuyên gia sẽ khám lâm sàng lần một để đánh giá xem cặp nào đủ điều kiện đưa vào Dự án tái thả. Đây là công việc quan trọng khi nuôi nhốt trong chuồng chật hẹp, chim dễ bị dị tật phần xương khớp, cơ, cánh...

Các chuyên gia nước ngoài cũng hỗ trợ quy trình thả chim hồng hoàng.

Ngày 20/11/2022, cặp chim hồng hoàng khỏe được chọn đưa vào vùng tái thả. Chim vận chuyển bằng hai lồng chuyên dụng, vượt 500 km từ Hà Nội vào Vườn Quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng, Quảng Bình.

Các chuyên gia cho biết, sở dĩ chọn Phong Nha - Kẻ Bàng để tái thả chim bởi nơi đây được bảo vệ tốt, có hệ sinh thái động vật, thực vật đa dạng. Đặc biệt, chim hồng hoàng tự nhiên ở đây ít, nên khi tái thả không phải cạnh tranh thức ăn, lãnh thổ, khả năng sống cao hơn. Thức ăn chính của loài này là hoa quả, côn trùng và động vật nhỏ. Thời điểm lý tưởng nhất để thả hồng hoàng là vào tháng 5 đến 8, bởi đây là mùa quả chín.

Để chuẩn bị đón chim, từ tháng 10/2022 các chuyên gia đã làm chuồng tập bay trong rừng quốc gia Phong Nha - Kẻ Bàng. Chuồng dài 50m, cao 5m. Chuồng giúp chim vận động, bay quãng xa để phát triển phần cơ bị yếu sau thời gian dài nuôi nhốt.

Hai chuyên gia dùng khăn trùm kín để chim không bị hoảng sợ.

Ngoài tự nhiên, chim hồng hoàng bay từ 30 - 50km/ngày. Ban đầu, chim bay trong chuồng khoảng 30 m là há miệng thở dốc, nhịp thở không ổn định, chân yếu nên đứng không vững trên thân cây. Đây là nhược điểm khi chim bị nuôi nhốt trong không gian chật hẹp. Nếu thả luôn ra ngoài tự nhiên khó tồn tại.

Trong thời gian theo dõi chim trong chuồng tập bay tại Phong Nha - Kẻ Bàng, các chuyên gia nhiều lần thấy chim hồng hoàng tự nhiên bay đến đậu bên ngoài. Chuyên gia đánh giá đây là tín hiệu quan trọng để xác định vùng phân bố loài chim này.

Quy trình thả hồng hoàng nghiêm ngặt sẽ xây dựng khung cho các loài khác

Sau tám tháng theo dõi, khi chim tập bay đường dài thành công, chuyên gia của Tổ chức Phi lợi nhuận Pour Paws kiểm tra sức khỏe toàn diện lần nữa. Trong lần khám này, chim được chụp Xquang, lấy máu, mẫu phân, kiểm tra sinh hoá, lấy các mẫu test... Các chỉ số đạt tiêu chuẩn chim mới được thả về tự nhiên.

"Con chim đực bắt đầu tiên, đưa về phòng khám, gây mê, lấy mẫu máu để xét nghiệm chỉ số căng thẳng của chim trong những thời gian nhất định", Lesley Halter Goelke, Bác sĩ thú y của Four Paws Việt nói.

Kiểm tra sức khỏe chim hồng hoàng trước khi tiến hành quy trình thả.

Chim đực sau đó được mặc áo chip định vị. Bác sĩ thú y Lesley Halter Goelke, cho biết, sở dĩ chỉ mặc áo cho chim đực, bởi khi ghép đôi, chúng luôn sinh hoạt cạnh nhau. Tới mùa sinh sản, chim làm tổ ở hốc cây, con cái ấp trứng, tới khi trứng nở con cái thường xuyên ra vào kiếm ăn. Quá trình này rất dễ gây cọ xát cơ thể chim cái với tổ làm mất thiết bị định bị. Chính vì vậy lắp thiết bị lên người con đực sẽ tránh được rủi ro.

Chiếc áo định vị này theo con chim suốt cuộc đời, để theo dõi hành trình, phân bố, khả năng bay và sinh tồn khi thả lại tự nhiên. Áo chip không làm ảnh hưởng đến sinh hoạt của chim. Giá thiết bị khoảng 1.000 USD/chiếc.

Chim đực nặng 2,5 kg sau khi mặt áo định vị được đưa vào chuồng giải mê. Chim hồng hoàng cái nặng 3,2kg cũng khám trong ngày. Quá trình khám kết thúc, chim thả lại vào chuồng tập bay theo dõi thêm 8 tuần để sẵn sàng thả.

Ngày 13/8/2023, một tuần trước ngày tái thả, chiếc lồng thứ hai có kích thước 6 x 4 m, cao 3 m được dựng lên trên đỉnh núi U Bò, cao nhất tại Phong Nha - Kẻ Bàng, cách lồng tập bay hơn 40 km.

Chim sau đó được thả vào lồng mới, theo dõi bảo vệ, để thích nghi hơn với khí hậu. Sở dĩ phải dựng thêm một chiếc lồng mới cách xa lồng tập bay bởi chim đã ở quen lồng cũ khi thả ra sẽ không chịu rời lồng, hoặc chỉ sống loanh quanh đó mà không chịu đi xa.

10h30' ngày 21/8, 10 người theo đuổi dự án "Tái thả chim hồng hoàng" suốt 5 năm có mặt tại lồng tạm trên đỉnh núi U Bò để tiến hành tái thả. Thời tiết đẹp, thuận tiện cho việc mở cửa lồng. Hai con chim được gắn thêm vào vòng nhận dạng vào chân để dễ dàng quan sát.

Chim hồng hoàng sải cánh trở về với tự nhiên.

Cặp chim khi ra khỏi lồng có phần bỡ ngỡ, bay đậu trên cây gần chuồng. Theo các chuyên gia, trong thời gian vài ngày tới, chim sẽ chỉ sinh hoạt quanh đỉnh núi U Bò để tìm kiếm thức ăn và khoanh vùng lãnh thổ.

Việt Nam lần đầu tiên tái thả một cặp đực cái vào độ tuổi sinh sản. Từ khâu chuẩn bị, theo dõi, khám sức khỏe, dựng chuồng tập bay, chuồng giả, mặc áo chip định vị đến khi thả chim về tự nhiên chi phí khoảng 400 triệu đồng. Dự án tái thả chim hồng hoàng hiện chưa có quy trình chuẩn, bởi mỗi nước chim phân bố có điều kiện tự nhiên, khí hậu, bối cảnh khác nhau. Từng chim có đặc tính sinh hoạt riêng, nên các chuyên gia kỳ vọng việc tái thả chim hồng hoàng lần đầu tiên tại Việt Nam sẽ xây dựng khung cho các loài khác./.

Bình Nguyên

Tags:

Cùng chuyên mục

Chuyển đổi tư duy canh tác trong trồng trọt

Ngành rau quả chuyển mình trước thử thách mới

Chủ động kiểm soát chất lượng nông sản xuất khẩu

Ngành dừa trước ngưỡng tái cấu trúc bắt buộc

Nông nghiệp tuần hoàn mở lối đi xanh cho đất Cố đô

Bắc Giang kết nối vải thiều – lan tỏa thương hiệu nông sản quốc gia

Từ nắng gió đến siêu thị: Hành trình của trái dưa lưới Bình Thuận

Nông sản Việt nỗ lực thích ứng trong “cuộc chơi” thị trường khắt khe

Quả tai chua – Đặc sản rừng sâu “gây thương nhớ” giữa phố thị

Đánh thức tiềm năng nông nghiệp hữu cơ Việt Nam

Bún Xiêm Lo – Vị ngọt đượm tình quê trong từng sợi bún nhỏ

Trái trường Bảy Núi – Viên ngọc đỏ giữa đại ngàn Tây Nam Bộ

Tin khác

Tupai King - “Vua mới” của làng sầu riêng, giá gần 800.000 đồng/kg

Trong khi nhiều người vẫn quen với Musang King hay sầu riêng Monthong, thì một giống sầu riêng cao cấp khác đang âm thầm vươn lên dẫn đầu tại Malaysia: Tupai King – loại sầu riêng được mệnh danh là “vua mới” trong làng sầu riêng, có giá lên tới 130 RM/kg, tương đương gần 800.000 đồng/kg.

Dứa Bắc Giang vào vụ thu hoạch, nông dân được mùa, được giá

Với năng suất cao, giá bán tăng và tiêu thụ thuận lợi, cây dứa tiếp tục khẳng định vị thế là nông sản chủ lực, đem lại thu nhập ổn định cho nông dân Bắc Giang.

Lạng Sơn phát triển kinh tế từ cây dược liệu: Hướng đi bền vững, nâng cao giá trị địa phương

Huyện Lộc Bình (Lạng Sơn) đang khai thác hiệu quả tiềm năng cây dược liệu nhờ mô hình liên kết sản xuất, bao tiêu sản phẩm. Cách làm này giúp nâng cao giá trị, tạo đầu ra ổn định, góp phần phát triển kinh tế nông thôn bền vững.

Vân Hồ tập trung chăm sóc cây ăn quả

Thời điểm này, nông dân các xã trên địa bàn huyện Vân Hồ (Sơn La) đang tập trung chăm sóc cây ăn quả, điều chỉnh nước tưới, phân bón để quả đạt kích thước, trọng lượng, chất lượng cao.

Xây dựng thương hiệu gạo Việt Nam xanh, hướng tới thị trường cao cấp

Gạo Việt xanh phát thải thấp là bước ngoặt mang tính chiến lược trong việc xây dựng thương hiệu lúa gạo Việt Nam, hướng tới thị trường cao cấp với tiêu chuẩn khắt khe về phát thải carbon.

Tinh dầu bách xanh, dược liệu quý hiếm giữa đại ngàn

Tinh dầu từ cây bách xanh được chứng minh có hoạt tính kháng oxy hóa cao không chỉ mở ra hướng ứng dụng mới trong lĩnh vực y học, mỹ phẩm tự nhiên, mà còn củng cố giá trị bảo tồn của loài cây đặc hữu đang nằm trong Sách đỏ quốc gia.

Tiếp nhận 6 cá thể sếu đầu đỏ về Vườn quốc gia Tràm Chim

6 cá thể sếu đầu đỏ (3 trống, 3 mái) được chuyển từ Thái Lan, sau khi hoàn thành cách ly ở Thảo Cầm Viên Sài Gòn đã đưa về bảo tồn, chăm sóc tại Vườn quốc gia Tràm Chim (Đồng Tháp).

Gia Lai mở rộng thị trường nông sản qua không gian mạng

Không chỉ mở ra kênh tiếp cận thị trường mới, phương thức kinh doanh online là cơ hội bứt phá về doanh thu, gia tăng giá trị sản phẩm. Do đó, chuyển đổi số trong hoạt động xúc tiến thương mại là hướng đi tất yếu để mở ra không gian phát triển rộng lớn.

Thanh Hóa: 32,6 ha sắn bị nhiễm bệnh khảm lá ở huyện Ngọc Lặc

Phòng Nông nghiệp và Môi trường huyện Ngọc Lặc (Thanh Hóa) đã phối hợp với các địa phương triển khai công tác phòng, chống dịch bệnh khảm lá trên cây sắn. Niên vụ sắn 2025-2026, huyện Ngọc Lặc có kế hoạch trồng 1.600 ha sắn.

Hải Dương dự kiến đạt khoảng gần 60.000 tấn vải thiều

Tổng sản lượng vải (Hải Dương) dự kiến năm 2025 đạt khoảng gần 60.000 tấn, trong đó vải sớm chiếm 31.500 tấn, chính vụ khoảng 23.500 tấn. Việc sản xuất vải trên địa bàn tỉnh Hải Dương cơ bản tuân thủ theo quy trình an toàn, với 721 ha được chứng nhận VietGAP, GlobalGAP.

Bắt mắt, thơm ngon với 135 món ăn từ thanh trà Vĩnh Long

Ngày hội thanh trà không chỉ là cơ hội thưởng thức những trái thanh trà ngon, những sản phẩm chế biến từ thanh trà mà còn là dịp để các nhà vườn, các cơ sở sản xuất và chế biến nông sản giao lưu, trao đổi kinh nghiệm, mở rộng thị trường tiêu thụ.

Mã số vùng trồng đưa nông sản chủ lực địa phương "bay" xa

Với những quy định khá ngặt nghèo, mã số vùng trồng đang góp phần tăng sức canh tranh cho các mặt hàng nông sản chủ lực của tỉnh Thái Nguyên, thúc đẩy liên kết, hình thành các chuỗi giá trị bền vững và mở rộng thị trường tiêu thụ cho nông sản ở cả trong nước và xuất khẩu.

Phát triển thương hiệu cho sản phẩm nông nghiệp Bến Tre

Để thực hiện các mục tiêu đề ra, tỉnh Bến Tre sẽ tập trung đẩy nhanh xây dựng và hoàn thiện chuỗi giá trị nông sản. Đồng thời, phát triển nền nông nghiệp tập trung, sạch, hữu cơ an toàn, truy xuất nguồn gốc, từng bước ứng dụng công nghệ cao, thích ứng với biến đổi khí hậu.

Giữ gìn và phát huy nghề đan lát cỏ tế truyền thống

Trong bối cảnh hiện đại hóa ngày càng phát triển, việc giữ gìn và phát huy nghề truyền thống như đan lát cỏ tế là một thách thức không nhỏ. Tuy nhiên, đây cũng là cơ hội để Phú Túc, huyện Phú Xuyên, TP. Hà Nội khẳng định bản sắc và giá trị văn hóa độc đáo của mình.

Xác lập kỷ lục 135 món ẩm thực chế biến từ thanh trà

Tỉnh Vĩnh Long đã phê duyệt kế hoạch tổ chức Ngày hội Thanh trà Bình Minh, công diễn xác lập kỷ lục Việt Nam đối với 135 món ẩm thực được chế biến từ trái thanh trà của thị xã Bình Minh.

Hà Nội và Thái Nguyên liên kết phát triển văn hóa trà và tuyến đường sắt

Tỉnh Thái Nguyên vừa cho ra mắt sản phẩm du lịch gắn với văn hóa trà và tuyến đường sắt Hà Nội – Thái Nguyên nhằm hưởng ứng Chương trình kích cầu du lịch năm 2025 “Việt Nam – Đi để yêu”.

Phát hiện 40 mỏ vàng ở Tây Bắc với trữ lượng gần 30 tấn

Trong 8 năm, Đề án Tây Bắc đã phát hiện và đánh giá 110 mỏ khoáng sản, trong đó có 40 mỏ vàng ở Tây Bắc với trữ lượng gần 30 tấn vàng.

Phát hiện trà mi hoa vàng có giá trị dược liệu cao ở Ninh Thuận

Sau nhiều năm không ghi nhận phân bố ngoài tự nhiên, thậm chí có nghi hoặc về khả năng tuyệt chủng, mới đây, các viên chức thuộc phòng Khoa học và Bảo tồn thiên nhiên – Ban quản lý Vườn quốc gia Phước Bình đã phát hiện trà mi hoa vàng, một loài thực vật cực kỳ quý hiếm thuộc họ Chè, tại Vườn quốc gia Phước Bình, tỉnh Ninh Thuận.

Những cách cắm hoa bưởi đẹp mê li, thơm phưng phức

Với mùi hương thơm dịu nhẹ, vẻ đẹp giản dị nhưng đầy tinh tế, hoa bưởi ngày càng được nhiều người cắm để làm đẹp không gian sống. Cùng ngắm những cách "biến tấu" với hoa bưởi vô cùng hút mắt dưới đây.

Ngư dân Thanh Hóa phấn khởi vào mùa sứa biển

Nghề đánh bắt, chế biến sứa mang lại thu nhập khá tốt cho ngư dân ở Thanh Hoá. Năm nay vụ sứa đến muộn, sản lượng giảm hơn so với năm ngoái nhưng lại xuất hiện nhiều loài sứa đỏ, có giá trị kinh tế cao hơn nên phần nào giúp ngư dân yên tâm đánh bắt.

Nâng cao thương hiệu và giá trị chè Shan tuyết

Để nâng cao giá trị từ cây chè, huyện Hoàng Su Phì (tỉnh Hà Giang) sẽ tập trung phát triển vùng nguyên liệu và tiêu thụ sản phẩm nhằm nâng cao hơn nữa thương hiệu, giá trị chè Shan tuyết cổ thụ, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường trong nước và quốc tế.

Thái Nguyên: Xây dựng mã số vùng trồng, nâng cao giá trị nông sản

Để được cấp mã số vùng trồng, nông sản TP. Phổ Yên (tỉnh Thái Nguyên) phải được sản xuất theo một quy trình nhất định với những yêu cầu về diện tích, điều kiện canh tác, sổ sách ghi chép, vệ sinh đồng ruộng, thành phần dịch hại trong vùng sản xuất, về sử dụng thuốc bảo vệ thực vật…

Sơn La hỗ trợ tiêu thụ nông sản trên sàn thương mại điện tử

Bằng nhiều biện pháp triển khai, các sản phẩm, nông sản hàng hóa của Sơn La đã có mặt tại các trang thương mại điện tử, doanh nghiệp, hợp tác xã (HTX).... đã từng bước đưa hoạt động thương mại điện tử của tỉnh Sơn La hội nhập trong nước và quốc tế.

Tận dụng thương mại điện tử đưa sản phẩm làng nghề phát triển

Trong xu hướng chuyển đổi số và thương mại điện tử phát triển ngày càng mạnh mẽ, các làng nghề, làng nghề truyền thống của Hà Nam cũng không thể ngoại lệ. Để phát triển làng nghề, yêu cầu đặt ra là phải mở rộng thị trường, đẩy mạnh tiêu thụ sản phẩm.

“Hạt muối không chỉ mặn vì nước biển, mà còn mặn vì mồ hôi người làm nghề”

Trong bức thư chúc mừng tỉnh Bạc Liêu và tất cả những người làm muối khắp mọi miền đất nước nhân sự kiện Festival muối Việt Nam - Bạc Liêu lần thứ nhất đang diễn ra tại Bạc Liêu từ ngày 6 đến 8/3, Phó chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan viết “Nhìn những cánh đồng muối lấp lánh dưới ánh mặt trời, chợt nhớ đến câu nói của một người làm muối lớn tuổi: “Hạt muối không chỉ mặn vì nước biển, mà còn mặn vì mồ hôi người làm nghề”.