Hệ tiêu hóa - 'Bộ não thứ hai' thường bị lãng quên

Hệ tiêu hóa cung cấp dinh dưỡng nuôi toàn bộ cơ thể, có mối quan hệ mật thiết với não bộ nhưng lại chưa được quan tâm đúng mức, theo bác sĩ Nguyễn Thị Lâm.

Tiêu hóa khỏe mỗi ngày - 'chìa khóa' hỗ trợ phòng bệnh từ xa

Lý do sữa chua được xem như “thần dược” hàng ngàn năm nay Phòng tránh đái tháo đường thai kỳ và những việc mẹ cần làm

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Thị Lâm, Nguyên Viện phó Viện Dinh dưỡng Quốc gia cho biết, đường tiêu hóa có liên kết chặt chẽ với não bộ, nên các nhà khoa học dùng cụm từ "trục não - ruột" khi đề cập đến mối quan hệ của hai cơ quan này. Não bộ tác động lên các hoạt động, chức năng của ruột.

Bên cạnh đó, hệ vi sinh đường ruột cũng có ảnh hưởng đến vùng cảm xúc và hành vi. Bị stress thường xuyên có thể gây nên rối loạn tiêu hóa. Mỗi khi phấn khích và lo lắng, ta thường cảm thấy nôn nao hoặc bồn chồn. Đói quá hay no quá đều có thể ảnh hưởng tới tâm trạng hay khả năng làm việc. Sức khỏe của não bộ cũng như tâm lý đều có thể ảnh hưởng đến khả năng phòng chống bệnh. Vì thế muốn cơ thể khỏe mạnh, không thể không chăm sóc tốt cho hệ tiêu hóa.

Tiêu hóa khỏe chính là “nền tảng” cho cơ thể khỏe mạnh. Nguồn: Shutterstock
Tiêu hóa khỏe chính là “nền tảng” cho cơ thể khỏe mạnh. Nguồn: Shutterstock

Lý do hệ tiêu hóa được coi là "bộ não thứ hai"

"Đối với cơ thể chúng ta, bên trong dạ dày hoặc ruột thực sự là thế giới sôi động, đầy ắp những sự kiện tiềm tàng thú vị", giáo sư Michael Gershon (Đại học Columbia, Mỹ) từng viết trong công trình có tên "The Second Brain" (tạm dịch: Bộ não thứ hai). Các nghiên cứu khoa học cho biết, hệ thần kinh tiêu hóa hoạt động tương tự như cách bộ não trong đầu hoạt động và có thể điều khiển cơ ruột độc lập với não, cho phép cơ thể cảm nhận các chất chứa bên trong ruột, kiểm soát hành vi đường ruột mà không cần "lệnh" từ hệ thống thần kinh trung ương.

Không phải là nơi tập trung suy nghĩ hay có có ý thức nào, bộ não thứ 2 này cũng góp phần quyết định trạng thái tinh thần, ví dụ khi đói chúng ta có cảm giác bồn chồn. Hệ tiêu hóa cũng đóng vai trò chính yếu trong một số bệnh trên toàn cơ thể bởi nó là nơi tập trung khoảng 70% hệ miễn dịch biểu mô.

Nếu não bộ quyết định mọi hoạt động của cơ thể thì hệ tiêu hóa lại quyết định các hoạt động nuôi sống cơ thể, duy trì sức khỏe và đảm bảo quá trình lưu truyền thông tin đến não bộ, bởi hệ tiêu hóa có chức năng tiếp nhận thực phẩm, nghiền nhỏ và chuyển hóa thành các chất dinh dưỡng đi nuôi các bộ phận trong cơ thể. “Khi cơ thể được cung cấp đủ năng lượng và dinh dưỡng, não bộ cũng ‘cảm thấy hài lòng’ để chúng ta có tâm trạng thoải mái khi làm một việc gì đó.”, bác sĩ Lâm cho biết.

Cách chăm sóc để hệ tiêu hóa khỏe mạnh

Mặc dù bộ não thứ hai có vai trò quan trọng với cơ thể nhưng lại chưa nhận được sự quan tâm đúng mức. Thực tế, hệ tiêu hóa rất dễ bị tổn thương. Nhiều thói quen xấu hàng ngày có thể ảnh hưởng đến tiêu hóa: ăn uống thất thường, ăn khuya, ăn thực phẩm đường phố không đảm bảo an toàn vệ sinh, ăn thiếu chất dinh dưỡng, thiếu chất xơ, thiếu lợi khuẩn, hút thuốc, uống rượu, lười vận động.

Chính vì thế, bệnh về đường tiêu hóa đứng top đầu trong các bệnh nội khoa tại Việt Nam. Theo thông tin từ Hội nghị khoa học Thiết lập mạng lưới Microbiome toàn cầu do Viện nghiên cứu và Đào tạo Tiêu hóa, Gan mật Việt Nam tổ chức tại Hà Nội hồi tháng 9/2019, số người mắc bệnh về tiêu hóa hiện lên đến gần 10% dân số, từ nhẹ như táo bón, rối loạn tiêu hóa, trào ngược dạ dày, ợ hơi, trướng bụng đến nặng hơn như viêm loét dạ dày, hội chứng ruột kích thích, viêm ruột, ung thư…

Mỗi ngày sử dụng một hộp sữa chua Vinamilk góp phần cân bằng hệ vi sinh đường ruột, tăng cường sức khỏe hệ tiêu hóa. Nguồn: Shutterstock
Mỗi ngày sử dụng một hộp sữa chua Vinamilk góp phần cân bằng hệ vi sinh đường ruột, tăng cường sức khỏe hệ tiêu hóa. Nguồn: Shutterstock

Để giữ gìn sức khỏe của bộ não thứ hai cũng như tăng sức đề kháng cho cơ thể, bác sĩ Lâm khuyến cáo cần chú ý chăm sóc hệ tiêu hóa hàng ngày bằng cách thực hiện lối sống lành mạnh, ăn uống khoa học, lựa chọn những thực phẩm tốt cho tiêu hóa như rau củ, hoa quả, sữa chua.

Rau củ quả chứa nhiều chất xơ – có tác dụng thúc đẩy quá trình tiêu hóa giúp tống chất phế thải ra khỏi cơ thể mau chóng hơn và do đó giảm sự tồn tại của các chất độc trong cơ thể. Sữa chua chứa hàng triệu men tiêu hóa và các sản phẩm lên men, có lợi cho sức khỏe lâu dài. “Về lợi ích ngắn hạn, nó có thể hỗ trợ điều trị tiêu chảy nhiễm trùng cấp tính. Sử dụng sữa chua mỗi ngày có thể giúp ngăn ngừa viêm dạ dày ruột cấp tính.", giáo sư Olivier Goulet, Trưởng khoa Tiêu hóa-Gan mật-Dinh dưỡng Nhi, Bệnh viện Đại học Hôpital Necker Enfants Malades, Sorbonne- Paris-Cité và Trường Y khoa Paris-Descartes Medical School, Pháp cho biết, theo tài liệu Hội đồng Sáng kiến Sữa chua thế giới. Ngoài ra, các thành phần dinh dưỡng có trong sữa chua được lên men cũng giúp cho việc hấp thụ dễ dàng hơn, góp phần bảo vệ các cơ quan trong hệ tiêu hóa.

Chăm sóc hệ tiêu hóa tốt không chỉ có lợi cho "bộ não thứ hai" mà còn tác động tích cực đến bộ não thực tế nằm trong hộp sọ cũng như sức khỏe của toàn cơ thể.

P. Uyên

Có thể bạn quan tâm

Cùng chuyên mục

Tin khác

Ngăn chặn dịch bệnh sau bão lũ: Hướng dẫn từ Bộ Y tế

Ngăn chặn dịch bệnh sau bão lũ: Hướng dẫn từ Bộ Y tế

Sau bão số 10, Bộ Y tế và các chuyên gia đã đưa ra khuyến cáo khẩn cấp về các biện pháp phòng chống dịch bệnh. Việc trang bị kiến thức đúng đắn sẽ giúp cộng đồng vượt qua giai đoạn khó khăn này an toàn.
Từ 1/10, phụ nữ độc thân được sinh con bằng IVF

Từ 1/10, phụ nữ độc thân được sinh con bằng IVF

Từ ngày 1/10, chính sách mới cho phép phụ nữ độc thân có thể tự quyết định việc sinh con bằng phương pháp thụ tinh trong ống nghiệm (IVF). Việc cấp giấy chứng sinh cho trẻ sơ sinh cũng được thay đổi để đơn giản và bớt phiền hà hơn.
Leo cầu thang: ‘Phòng gym’ miễn phí cho tim mạch và vóc dáng

Leo cầu thang: ‘Phòng gym’ miễn phí cho tim mạch và vóc dáng

Đừng đánh giá thấp sức mạnh của việc leo cầu thang. Đây là giải pháp không tốn chi phí được khoa học chứng minh giúp bảo vệ tim mạch, hỗ trợ giảm cân và xây dựng nền tảng thể lực vượt trội.
Xuất hiện áp thấp nhiệt đới mạnh, nguy cơ hình thành bão số 11

Xuất hiện áp thấp nhiệt đới mạnh, nguy cơ hình thành bão số 11

Ngay sau bão số 10, một áp thấp nhiệt đới mới lại xuất hiện, có khả năng cao trở thành bão số 11 đi vào Biển Đông, mang theo nguy cơ mưa lớn cho miền Bắc.
Thu hồi kháng sinh cho trẻ em Pyfaclor Kid do không đạt chất lượng

Thu hồi kháng sinh cho trẻ em Pyfaclor Kid do không đạt chất lượng

Một lô thuốc kháng sinh Pyfaclor Kid vừa bị thu hồi trên toàn quốc vì không đạt tiêu chuẩn chất lượng. Người dân cần ngưng sử dụng và trả lại thuốc cho nơi bán.
Có thể tiết kiệm hàng nghìn tỷ đồng mỗi năm nhờ liên thông kết quả xét nghiệm

Có thể tiết kiệm hàng nghìn tỷ đồng mỗi năm nhờ liên thông kết quả xét nghiệm

Mỗi năm, chi phí xét nghiệm của nước ta lên tới 30.000 tỷ đồng, nên việc liên thông kết quả toàn quốc đang được thúc đẩy, vừa tiết kiệm hàng nghìn tỷ, vừa giảm phiền hà cho người bệnh nhờ tránh xét nghiệm trùng lặp.
Báo động sạt lở đất, lũ quét tại gần 900 xã sau bão số 10

Báo động sạt lở đất, lũ quét tại gần 900 xã sau bão số 10

Hoàn lưu bão số 10 gây mưa lớn kỷ lục khiến đất bão hòa, đẩy gần 900 xã ở Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ vào tình trạng cảnh báo cao nhất về nguy cơ sạt lở và lũ quét.
Vì sao nhiều lốc xoáy liên tiếp tàn phá miền Bắc?

Vì sao nhiều lốc xoáy liên tiếp tàn phá miền Bắc?

Không chỉ gây mưa lũ, bão số 10 còn "sinh ra" nhiều trận lốc xoáy tàn khốc liên tiếp ở các tỉnh phía Bắc. Hiện tượng hiếm gặp này hé lộ một hiểm họa kép và là thách thức lớn đối với công tác dự báo thiên tai.
Bộ Y tế giải đáp băn khoăn về quyền lợi BHYT: Danh mục thuốc và dịch vụ có thực sự hạn chế?

Bộ Y tế giải đáp băn khoăn về quyền lợi BHYT: Danh mục thuốc và dịch vụ có thực sự hạn chế?

Bộ Y tế cho biết danh mục chi trả BHYT không hề hạn chế và sẽ tiếp tục được cập nhật, đi kèm các giải pháp tháo gỡ tình trạng thiếu thuốc, đảm bảo quyền lợi người tham gia.
Vì sao bão dồn dập và dự báo nào cho những tháng cuối năm?

Vì sao bão dồn dập và dự báo nào cho những tháng cuối năm?

Số lượng bão và áp thấp nhiệt đới trên Biển Đông trong 9 tháng đầu năm 2025 đã cao hơn hẳn so với trung bình nhiều năm, đặc biệt là trong tháng 9.
Làm thế nào để giữ an toàn khi có lốc xoáy xảy ra?

Làm thế nào để giữ an toàn khi có lốc xoáy xảy ra?

Trong ngày 29/9, một loạt trận lốc xoáy với sức tàn phá kinh hoàng đã càn quét qua bốn tỉnh thành Đồng bằng Bắc Bộ là Ninh Bình, Hưng Yên, Hải Phòng và Quảng Ninh. Thảm họa liên hoàn này gây nhiều thiệt hại của người và của.
Hà Nội mưa lớn đến bao giờ?

Hà Nội mưa lớn đến bao giờ?

Dù bão số 10 (Bualoi) đã suy yếu và đi sâu vào đất liền, hoàn lưu của bão vẫn đang gây ra mưa lớn trên diện rộng cho Hà Nội và các tỉnh miền Bắc.
Loại hạt người Việt ăn hằng ngày được thế giới công nhận là 'siêu thực phẩm' hàng đầu

Loại hạt người Việt ăn hằng ngày được thế giới công nhận là 'siêu thực phẩm' hàng đầu

Được mệnh danh là một trong những 'siêu thực phẩm' hàng đầu thế giới, hạt bí không chỉ là món ăn dân dã mà còn là nguồn dinh dưỡng quý giá giúp cải thiện giấc ngủ, bảo vệ tim mạch và tăng cường sức khỏe toàn diện.
Thứ trưởng Bộ Y tế: “Bữa ăn lành mạnh hôm nay chính là sự chuẩn bị cho một tương lai khỏe mạnh hơn”

Thứ trưởng Bộ Y tế: “Bữa ăn lành mạnh hôm nay chính là sự chuẩn bị cho một tương lai khỏe mạnh hơn”

Ngày Dinh dưỡng cộng đồng Việt Nam lần thứ 5 diễn ra sáng 28/9 tại Hà Nội đã nhấn mạnh vai trò chiến lược của dinh dưỡng trong phòng bệnh, là hành động cụ thể hóa Nghị quyết 72 của Bộ Chính trị về đột phá y tế.
Chủ động phòng bệnh hiệu quả trong mùa mưa bão

Chủ động phòng bệnh hiệu quả trong mùa mưa bão

Mưa bão mang đến nguy cơ bùng phát dịch bệnh rất cao. Hãy nắm vững các nguyên tắc về an toàn thực phẩm, vệ sinh cá nhân và môi trường để bảo vệ sức khỏe cho cả nhà.
Bão số 10 (Bualoi) áp sát đất liền, cảnh báo rủi ro thiên tai cấp 4 tại Bắc Trung Bộ

Bão số 10 (Bualoi) áp sát đất liền, cảnh báo rủi ro thiên tai cấp 4 tại Bắc Trung Bộ

Cơn bão số 10 Bualoi đang di chuyển với tốc độ rất nhanh và cường độ rất mạnh, hướng thẳng vào đất liền các tỉnh Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ.
Đề xuất khám sức khỏe miễn phí cho 20 triệu người từ 2026

Đề xuất khám sức khỏe miễn phí cho 20 triệu người từ 2026

Bộ Y tế đang đề xuất gói chính sách đột phá, dự kiến từ năm 2026 sẽ khám sức khỏe định kỳ miễn phí cho khoảng 20 triệu người thuộc nhóm ưu tiên, đồng thời tăng mức hưởng BHYT lên 100% cho người cận nghèo và người cao tuổi.
Bão Bualoi giật cấp 16 sẽ đổ bộ đất liền vào chiều nay, miền Trung căng mình ứng phó

Bão Bualoi giật cấp 16 sẽ đổ bộ đất liền vào chiều nay, miền Trung căng mình ứng phó

Bão Bualoi không chỉ gây gió mạnh cấp 12-13, giật cấp 16, mà còn mang mưa lớn, với lượng mưa có thể vượt 600mm, làm tăng nguy cơ lũ lụt và sạt lở đất diện rộng.
Bão số 10 Bualoi di chuyển "siêu tốc", khả năng mạnh cấp 13 giật cấp 16 hướng thẳng vào miền Trung

Bão số 10 Bualoi di chuyển "siêu tốc", khả năng mạnh cấp 13 giật cấp 16 hướng thẳng vào miền Trung

Cơn bão số 10 (tên quốc tế Bualoi) đang di chuyển với tốc độ rất nhanh, gần gấp đôi so với các cơn bão thông thường và liên tục mạnh thêm. Dự báo bão sẽ đổ bộ vào khu vực từ Nghệ An đến Quảng Trị vào tối và đêm mai (28/9).
Sữa tươi sạch cho lứa tuổi học đường: Lợi ích kép cho Việt Nam

Sữa tươi sạch cho lứa tuổi học đường: Lợi ích kép cho Việt Nam

Sữa học đường phải là sữa tươi - quan điểm này được nhiều chuyên gia đồng tình, bảo đảm học sinh được hưởng lợi tối ưu về dinh dưỡng, mở ra cơ hội cho các trang trại và nông hộ trong nước.
Bão Bualoi di chuyển nhanh bất thường, sắp vào Biển Đông, các địa phương khẩn cấp ứng phó

Bão Bualoi di chuyển nhanh bất thường, sắp vào Biển Đông, các địa phương khẩn cấp ứng phó

Với tốc độ di chuyển nhanh bất thường, bão Bualoi đang tiến thẳng vào Biển Đông và được dự báo sẽ mạnh lên thành cơn bão số 10. Các địa phương ven biển, bao gồm TP.HCM, đã khẩn trương triển khai phương án ứng phó.
Lan tỏa mô hình cơ sở y tế không khói thuốc toàn quốc

Lan tỏa mô hình cơ sở y tế không khói thuốc toàn quốc

Trước thách thức từ thuốc lá điện tử, ngành y tế đã phát động cuộc thi toàn quốc nhằm đưa mục tiêu ‘cơ sở y tế không khói thuốc’ trở thành một chuẩn mực văn hóa sâu rộng.
Thứ trưởng Bộ Y tế: Phát triển y tế tư nhân là giải pháp đột phá nâng cao năng lực ngành

Thứ trưởng Bộ Y tế: Phát triển y tế tư nhân là giải pháp đột phá nâng cao năng lực ngành

Sự kiện khởi công tổ hợp y tế 4.500 tỷ đồng tại Hà Nội là minh chứng cho chủ trương coi việc phát triển khối y tế tư nhân chất lượng cao là một giải pháp đột phá, góp phần quan trọng vào việc nâng cao năng lực chăm sóc sức khỏe toàn dân.
Bão Bualoi tiến vào Biển Đông, dự báo mạnh tới cấp 13 khi áp sát Bắc Trung Bộ

Bão Bualoi tiến vào Biển Đông, dự báo mạnh tới cấp 13 khi áp sát Bắc Trung Bộ

Đêm nay (26/9), bão Bualoi sẽ vào Biển Đông, trở thành cơn bão số 10 và được dự báo sẽ liên tục mạnh lên. Khả năng đạt sức gió cấp 13, giật cấp 16 khi áp sát vùng biển các tỉnh Bắc Trung Bộ trong vài ngày tới.
Khủng hoảng tỷ lệ sinh tại TP.HCM: Vì sao người trẻ ngại có con?

Khủng hoảng tỷ lệ sinh tại TP.HCM: Vì sao người trẻ ngại có con?

TP.HCM đang đối mặt với nguy cơ khủng hoảng dân số khi tỷ lệ sinh chạm đáy, đẩy nhanh tốc độ già hóa. Đằng sau quyết định trì hoãn việc sinh con của thế hệ trẻ là những gánh nặng vô hình về kinh tế, áp lực sự nghiệp và thiếu hụt hệ thống hỗ trợ xã hội.
Bộ Y tế đề xuất phân cấp toàn diện: Trao quyền tự chủ cho các đơn vị về máy móc, thiết bị y tế

Bộ Y tế đề xuất phân cấp toàn diện: Trao quyền tự chủ cho các đơn vị về máy móc, thiết bị y tế

Theo dự thảo Thông tư mới của Bộ Y tế, các đơn vị sự nghiệp công lập sẽ được trao toàn quyền quyết định về tiêu chuẩn, định mức sử dụng máy móc, thiết bị y tế chuyên dùng.
Tác hại thật sự của việc để điện thoại bên cạnh khi ngủ

Tác hại thật sự của việc để điện thoại bên cạnh khi ngủ

Dù lo ngại về nguy cơ ung thư vẫn còn gây tranh cãi, tác hại đã được chứng minh rõ ràng nhất của việc để điện thoại gần người khi ngủ chính là sự suy giảm nghiêm trọng chất lượng giấc ngủ.
Bão Bualoi cực mạnh tiến vào Biển Đông, dự báo thành bão số 10

Bão Bualoi cực mạnh tiến vào Biển Đông, dự báo thành bão số 10

Trong khi cơn bão số 9 (Ragasa) còn chưa vào đất liền, Biển Đông lại chuẩn bị đón thêm một cơn bão rất mạnh là Bualoi. Dự báo bão sẽ vào Biển Đông trong đêm 26/9, trở thành cơn bão số 10 với cường độ liên tục gia tăng.
Bão Ragasa áp sát Quảng Ninh

Bão Ragasa áp sát Quảng Ninh

Sau hành trình khốc liệt và gây thiệt hại nặng nề ở Đài Loan, Quảng Đông (Trung Quốc), siêu bão Ragasa suy yếu và dự báo đổ bộ Móng Cái (Quảng Ninh) trưa 25/9 với gió cấp 8, giật cấp 10, kèm mưa lớn diện rộng.
Xem thêm

Thương hiệu nổi bật

duoc-pham-tam-binh
tap-doan-son-ha
viet-hai
herbalife
eco-parl
cai-lan
vinamil
richy-nho
sun-group
logo-erowindow
partner-bivaco
partner-shb
partner-tan-hoang-minh-group
partner-hdbank
partner-vinacomin
partner-viglacera
partner-th
partner-bacabank
partner-danko-group
ttp
doji
nam-cuong
partner-vingroup
gleximco
Phiên bản di động