Giữ gìn và phát triển nghề thêu thổ cẩm truyền thống của phụ nữ Dao Tiền

Từ bao đời nay, phụ nữ dân tộc Dao Tiền ở xóm Nà Chắn luôn gìn giữ và phát triển nghề thêu thổ cẩm. Những hoa văn độc đáo, tinh tế trên trang phục của phụ nữ mang nhiều ý nghĩa khác nhau, thể hiện đời sống văn hóa, tín ngưỡng của dân tộc nơi đây.

Phụ nữ Dao Tiền tự tay thêu trang phục

Đa số chị em phụ nữ Dao Tiền từ nhỏ đã được các bà, các mẹ dạy và truyền lại nghề thêu truyền thống của dân tộc. Họ có thể tự tay dệt nên những mảnh vải thổ cẩm để may quần áo hay các vật dụng trong gia đình như: chăn, địu, khăn, tấm trải giường, trải gối, đồ lưu niệm với họa tiết tinh xảo,.…

Nguyên liệu chính để làm ra sản phẩm thêu thổ cẩm là sợi cây đay, cây lanh có sẵn tại địa phương. Quy trình dệt thổ cẩm hoàn toàn thủ công, bằng chính đôi tay khéo léo và tỉ mỉ của người phụ nữ. Để có sản phẩm thêu thổ cẩm phải trải qua các công đoạn chính, gồm: Trồng đay, tuốt lanh, se sợi, dệt vải, nhuộm vải rồi thêu.

Đồ lưu niệm và các sản phẩm thổ cẩm của nhóm thêu truyền thống

Từ năm 2012, nhóm thêu thổ cẩm truyền thống xóm Nà Chắn đã được thành lập với 17 thành viên. Đây là nơi để các chị em chia sẻ, trao truyền và cùng nhau giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc.

Đối với người Dao Tiền, hoa văn trên sản phẩm mang rất nhiều ý nghĩa như: Hình hoa tám cánh (hoa mào gà) xuất hiện trên khăn đội đầu và vạt áo của phụ nữ để cầu mong sự may mắn. Hình con chó đơn, chó đôi để nhắc nhở con cháu luôn nhớ và kính trọng tổ tiên. Hay các loại hoa văn về cỏ cây, hoa lá,... đều gắn liền với đời sống thường ngày của người dân.

Không chỉ giúp giữ gìn nét đẹp truyền thống của dân tộc mà nghề thêu thổ cẩm còn đem lại thu nhập cho người dân. Từ những tấm vải chủ yếu dùng để phục vụ sinh hoạt, sản phẩm của chị em phụ nữ nơi đây còn trở thành hàng hóa được quảng bá rộng rãi tới các vùng, miền và du khách nước ngoài.

Hoa văn trên trang phục được thêu rất tỉ mỉ

Đều đặn hàng tháng, nhóm thêu thổ cẩm truyền thống xóm Nà Chắn sẽ tổ chức đến các điểm du lịch trong tỉnh hoặc tuyến phố đi bộ Kim Đồng (trung tâm tỉnh Cao Bằng) để trưng bày, giới thiệu và quảng bá sản phẩm.

Đồng thời vào trung tuần tháng 11 hàng năm, nhóm sẽ cử 1 đến 2 thành viên cùng Trung tâm Phát triển cộng đồng Cao Bằng mang sản phẩm đi quảng bá tại các Hội chợ Thương mại, triển lãm tại Thành phố Hồ Chí Minh, Hà Nội,....

Đáng chú ý, nhóm thêu thổ cẩm truyền thống xóm Nà Chắn đã được chọn làm đối tác trong tuyến du lịch cụm phía Tây “Khám phá Phja Oắc - vùng núi của những đổi thay” huyện Nguyên Bình.

Hiện tại, huyện Nguyên Bình đang xây dựng kế hoạch, tổ chức tuyên truyền đến các xóm, xã, những nơi có nhóm thêu truyền thống tiếp tục giữ gìn và phát huy bản sắc dân tộc. Hỗ trợ các nhóm đem sản phẩm tham gia tại các hội chợ triển lãm, học hỏi cách tiếp cận thị trường. Đồng thời tiếp tục phát triển nghề truyền thống gắn với du lịch cộng đồng để tạo sự đột phá, nâng cao mức sống cho người dân, góp phần bảo tồn văn hóa của người Dao Tiền.