| Bộ trưởng Y tế nói về lộ trình miễn viện phí cơ bản cho toàn dân Bảo vệ đôi mắt trước hội chứng thị giác màn hình Cảnh báo khẩn cấp của Bộ Y tế về 3 loại thuốc nghi ngờ giả |
Thông tin trên được TS.BS.CK2 Phù Chí Dũng, Giám đốc Bệnh viện Truyền máu Huyết học TP.HCM, chia sẻ tại sự kiện y khoa quốc tế quy tụ gần 2.000 đại biểu và hơn 350 chuyên gia quốc tế, diễn ra vào sáng ngày 16/9.
Câu chuyện kỳ diệu từ "tia hy vọng cuối cùng"
Minh chứng rõ nét nhất cho sự ưu việt của liệu pháp CAR-T là trường hợp thành công đầu tiên tại Việt Nam. Đó là một bé gái 12 tuổi, được chẩn đoán mắc bạch cầu cấp dòng lympho B – một dạng ung thư máu ác tính thuộc nhóm nguy cơ cao.
 |
| Bé gái được truyền CAR-T cell tại Đài Loan. Ảnh: BVCC |
Hành trình chiến đấu với bệnh tật của em vô cùng gian nan. Sau khi hóa trị và tái phát lần đầu, em được ghép tủy nửa thuận hợp từ người cha. Tuy nhiên, bệnh tình vẫn tái diễn chỉ sau một thời gian ngắn. "Khi bệnh nhân đã hóa trị, đã ghép mà vẫn tái phát thì giải pháp duy nhất còn lại là CAR-T cell. Đây là phương pháp khó, chi phí lớn, nhưng là hy vọng cuối cùng," GS.TS Phù Chí Dũng cho biết.
Do kỹ thuật này chưa được triển khai trong nước, bệnh nhi đã được các bác sĩ phối hợp đưa sang Đài Loan để truyền tế bào CAR-T. Sau khi điều trị thành công, em trở về Việt Nam và tiếp tục theo dõi, điều trị duy trì hàng tháng tại Bệnh viện Truyền máu Huyết học TP.HCM. Hơn một năm qua, sức khỏe của bé đã ổn định, có thể sinh hoạt bình thường.
"Đây là ca đầu tiên ở Việt Nam áp dụng liệu pháp CAR-T cell thành công. Việc bệnh nhi sống khỏe mạnh đến nay đã hơn một năm mở ra hy vọng rất lớn cho các ca tương tự," GS. Dũng nhấn mạnh.
Liệu pháp CAR-T
CAR-T (Chimeric Antigen Receptor T-cell) được xem là một trong những bước đột phá vĩ đại nhất của y học hiện đại trong cuộc chiến chống ung thư. Cơ chế hoạt động của liệu pháp này có thể được mô tả như sau:
Thu thập: Bác sĩ lấy tế bào miễn dịch T từ chính cơ thể người bệnh.
Tái lập trình: Tại phòng thí nghiệm, các chuyên gia sẽ "cải biến" gen của tế bào T, gắn lên bề mặt chúng một thụ thể đặc hiệu gọi là CAR (Chimeric Antigen Receptor). Thụ thể này hoạt động như một "radar," giúp tế bào T có khả năng nhận diện và truy lùng chính xác các tế bào ung thư.
Nuôi cấy: Các tế bào CAR-T sau khi được tạo ra sẽ được nuôi cấy để nhân lên hàng triệu lần.
Truyền lại: Lượng lớn tế bào CAR-T này sẽ được truyền trở lại vào cơ thể bệnh nhân. Lúc này, chúng như một "đội quân tinh nhuệ," chủ động tìm kiếm, tấn công và tiêu diệt triệt để các tế bào ung thư mà không làm hại đến tế bào lành.
 |
| Đội ngũ y bác sĩ trong ca điều trị liệu pháp tế bào tại Đài Loan cho bé gái TP HCM. Ảnh: BVCC |
Nhiều nghiên cứu quốc tế đã chứng minh liệu pháp này giúp tiêu diệt tế bào ung thư hiệu quả, giảm nguy cơ tái phát, kéo dài sự sống và nâng cao chất lượng cuộc sống cho người bệnh, ngay cả khi các phương pháp điều trị chuẩn như hóa trị, xạ trị hay ghép tế bào gốc đã thất bại.
Tự chủ công nghệ để phá bỏ rào cản chi phí
Rào cản lớn nhất khiến liệu pháp CAR-T chưa thể tiếp cận rộng rãi chính là chi phí quá cao. Một ca điều trị ở nước ngoài có thể tiêu tốn từ vài tỷ đến hàng chục tỷ đồng – con số ngoài tầm với của đại đa số gia đình Việt Nam. Ngay cả trường hợp của bé gái 12 tuổi, dù được điều trị tại Đài Loan với chi phí rẻ hơn và nhận được nhiều sự hỗ trợ, gia đình vẫn phải chi trả một khoản tiền lên đến hàng tỷ đồng.
Thấu hiểu gánh nặng này, Bệnh viện Truyền máu Huyết học TP.HCM đã đặt mục tiêu tự chủ sản xuất tế bào CAR-T ngay tại Việt Nam. Bệnh viện đã có sự chuẩn bị kỹ lưỡng về mọi mặt:
Cơ sở vật chất: Đầu tư trang thiết bị, phòng lab hiện đại đạt chuẩn quốc tế.
Nhân lực: Cử đội ngũ bác sĩ, điều dưỡng, kỹ thuật viên sang Đài Loan để đào tạo chuyên sâu.
Hợp tác quốc tế: Làm việc chặt chẽ với các chuyên gia hàng đầu thế giới để chuyển giao công nghệ.
Nghiên cứu khoa học: Đang triển khai đề tài nghiên cứu cấp Sở và hướng tới đề tài cấp Bộ Y tế.
"Nếu sản xuất được tế bào CAR-T trong nước, chi phí điều trị sẽ giảm chỉ còn dưới 500 triệu đồng, tức rẻ hơn khoảng 20 lần so với ra nước ngoài," TS.BS.CK2 Phù Chí Dũng khẳng định.
Đây không chỉ là một thành tựu về mặt khoa học mà còn mang ý nghĩa nhân văn sâu sắc. Việc làm chủ kỹ thuật khó bậc nhất trong ngành huyết học sẽ giúp Bệnh viện Truyền máu Huyết học TP.HCM – vốn là trung tâm ghép tủy lớn nhất cả nước – củng cố vị thế tiên phong của mình.
Hơn thế nữa, nó sẽ hiện thực hóa ước mơ tiếp cận y học đỉnh cao cho hàng ngàn bệnh nhân ung thư máu, mang lại cho họ cơ hội sống quý giá mà không cần phải rời xa quê hương.
Sau khi làm chủ liệu pháp tế bào, bệnh viện đặt mục tiêu hướng tới các kỹ thuật phức tạp hơn như liệu pháp gen, tiếp tục khẳng định vị thế và thương hiệu của y học Việt Nam trên bản đồ thế giới.
