Suy thận - Mối đe dọa tiềm ẩn cho sức khỏe Các thói quen có thể gây suy thận Các thực phẩm tốt cho thận |
Suy thận là một căn bệnh nguy hiểm, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống, để bảo vệ sức khỏe của bản thân, bạn nên tìm cách phòng ngừa suy thận ngay từ đầu. Vậy làm thế nào để ngăn ngừa bệnh suy thận, hãy cùng tham khảo những phương pháp dưới đây.
Ăn uống lành mạnh
Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) Mỹ, chế độ ăn ít natri có thể giúp giảm nguy cơ mắc bệnh thận, bệnh tim và các yếu tố nguy cơ khác gây suy thận. Những người có dấu hiệu suy thận sớm nên tham khảo ý kiến từ chuyên gia dinh dưỡng để có chế độ ăn phù hợp, bảo vệ thận.
CDC cũng khuyến nghị nhóm dễ mắc suy thận hạn chế kali và phốt pho trong chế độ ăn. Theo các chuyên gia, nhóm nguy cơ cao có thể cân nhắc ăn rau cải xoong, bông cải xanh thay vì các loại thực phẩm siêu chế biến; chọn thức ăn ít đường; thay thế đồ ăn vặt bằng trái cây, ăn hoa quả thay vì uống nước ép. Các kiểu chế biến như luộc, ninh, hầm, nướng cũng lành mạnh hơn chiên rán.
Việc tiêu thụ quá nhiều muối và đường có thể gây hại cho thận. Muối làm tăng huyết áp, gây áp lực lên thận, trong khi đường có thể dẫn đến bệnh tiểu đường, một yếu tố nguy cơ lớn gây suy thận.
Thực phẩm chế biến sẵn thường chứa nhiều muối, đường và các chất bảo quản, không tốt cho sức khỏe thận. Thay vào đó, hãy chọn các thực phẩm tươi sống và tự nấu ăn để kiểm soát lượng muối và đường tiêu thụ.
Uống đủ nước
Nước có vai trò quan trọng đối với cơ thể, và đặc biệt với những người bị thận yếu thì cần đặc biệt lưu ý. Các bác sĩ khuyến cáo, người bị bệnh thận không nên uống quá nhiều hay quá ít nước, vì uống nhiều nước sẽ tạo áp lực lên cho thận. Song, cũng không được uống ít nước sẽ làm tăng nguy cơ thận bị nhiễm độc, do thận sẽ không đủ nước để co bóp đẩy cặn bã và độc tố ra ngoài. Vì vậy, chỉ cần uống một lượng nước vừa đủ mỗi ngày.
Vậy uống bao nhiêu nước là đủ? Mỗi ngày cơ thể cần 2-2,5 lít nước, tùy theo sức khỏe tổng thể, giới tính, trọng lượng cơ thể và hoạt động của người đó. Với những người chơi thể thao, mồ hôi tiết ra nhiều thì cần bổ sung nước nhiều hơn.
Để nạp đủ nước cho cơ thể, cần lưu ý những điều sau: không nên uống một lượng nước lớn một lúc mà nên uống từng ngụm nhỏ, để giúp các tế bào thẩm thấu lượng nước đưa vào; nên uống nước ấm giúp giảm nguy cơ mắc các bệnh về đường hô hấp mà còn tăng nhu động ruột, hỗ trợ hệ tiêu hóa và việc tuần hoàn máu trong cơ thể trở nên dễ dàng, trơn tru hơn; không đợi đến khi khát mới uống, bởi vì ngay cả khi không khát cơ thể vẫn có khả năng mất đi một lượng nước cần thiết cần phải bổ sung ngay.
Ngoài nước lọc ra, có thể tăng cường thêm một số loại nước trái cây tươi như nước dưa hấu, táo, dâu tây… rất giàu vitamin và khoáng chất rất tốt cho thận và đặc biệt tránh xa các loại nước ngọt có ga, vì lượng đường và phốt pho ở trong các loại nước này sẽ thúc đẩy bài tiết canxi ra ngoài, gia tăng áp lực cho thận, dễ sinh sỏi thận. Lưu ý, với những người đã từng bị sỏi thận nên uống nhiều nước hơn một chút để giúp ngăn ngừa hình thành sỏi trong tương lai.
Bỏ thuốc lá
Mọi người thường nghe về tác hại của thuốc lá đối với gan và tim. Tuy vậy, rất ít người biết rằng thận cũng có nguy cơ chịu thương tổn bởi thói quen hút thuốc lá. Nguyên nhân có thể xuất phát từ:
Khả năng tương tác với thuốc điều trị tăng huyết áp.
Cản trở lưu lượng máu đến thận, khiến tình trạng sức khỏe của cơ quan này trở nên nghiêm trọng hơn.
Gây tác động tiêu cực đến đái tháo đường, cũng là một nguyên nhân phổ biến khác gây suy giảm chức năng thận.
Do đó, nếu bạn có thói quen xấu này, hãy nhờ bác sĩ tư vấn cách bỏ thuốc lá hiệu quả nhằm bảo vệ sức khỏe toàn diện nói chung cũng như phòng ngừa suy thận nói riêng.
Kiểm soát huyết áp
Huyết áp trên 140/90 mmHg là một trong những yếu tố nguy cơ gây bệnh thận, nhất là ở những người mắc tiểu đường. Mọi người nên kiểm tra huyết áp thường xuyên, đặc biệt nếu có tiền sử gia đình bị huyết áp cao.
Bác sĩ từ Viện Tim Phổi và Máu Quốc gia Mỹ khuyến nghị thực hành lối sống tốt cho tim mạch để kiểm soát huyết áp. Nếu phương pháp này không hiệu quả, người bệnh có thể xem xét đi khám và dùng thuốc huyết áp để giảm nguy cơ suy thận.
Thường xuyên vận động vừa sức
Tập thể dục không chỉ cần thiết với những người bình thường, mà đối với những người bị bệnh thận cũng cần duy trì vận động. Việc luyện tập thể thao điều độ không những giúp tăng cường sự dẻo dai cho các cơ bắp, tăng cường hệ miễn dịch, giúp khí huyết được lưu thông tốt hơn mà còn giúp ổn định huyết áp, làm giảm mỡ máu (cholesterol và triglycerides), tăng cường sức khỏe tim mạch.
Đây là những yếu tố quan trọng giúp phòng ngừa sự tổn thương của thận. Vì vậy, thói quen tốt cho thận này cần được duy trì thường xuyên.
Tuy nhiên, đối với những người thận yếu cần chú ý: loại bài tập, thời gian tập luyện, cường độ và thời gian tập luyện. Với đối tượng này nên chọn các bài tập nhẹ nhàng như: đi bộ, bơi lội, đạp xe, tập yoga, earobic… Với những người mới tập luyện nên tập từ từ, rồi tăng dần thời gian lên, nên duy trì 30-45 phút/ngày, tập ít nhất 3 ngày/tuần.
Tùy vào sức khỏe mỗi người mà có cường độ tập khác nhau, tập vừa với sức của mình. Khi thấy mệt, khó thở, tim đập nhanh, đau bụng… thì cần dừng lại ngay.
Hạn chế thức uống chứa cồn
Mặc dù một số nghiên cứu đã chỉ ra những lợi ích sức khỏe do rượu vang đỏ mang lại, nhưng nếu so với ảnh hưởng của những thức uống có cồn đến sức khỏe tổng thể, các ích lợi trên rất “nhỏ bé”.
Tương tự thuốc lá, bên cạnh gan và tim, thức uống chứa cồn (bia, rượu…) cũng có nguy cơ gây tổn hại cho thận, ví dụ như:
Lượng calo trong rượu chỉ đứng hai, sau chất béo. Trong khi đó, lượng calo của bia tương tự nước ngọt chứa nhiều đường. Chính vì vậy, những người thường xuyên tiêu thụ các loại thức uống này sẽ có xu hướng thừa cân.
Liên tục uống nhiều bia rượu trong thời gian ngắn rất dễ gây nên các bệnh tim mạch, yếu tố nguy cơ kéo theo tình trạng chức năng thận suy giảm.
Vì vậy, hạn chế bia rượu cũng được đánh giá là cách phòng ngừa suy thận hiệu quả.
Duy trì cân nặng phù hợp
Những người thừa cân hoặc béo phì ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe, có nguy cơ mắc một số tình trạng sức khỏe tiểu đường, tim mạch, huyết áp cao có thể làm hỏng thận. Vì vậy, cần theo dõi và duy trì chỉ số khối cơ thể (BMI) ở mức phù hợp. BMI là chỉ số thể dùng để đo lượng mỡ trong cơ thể.
Chỉ số BMI được tính cho người trưởng thành bằng cân nặng chia cho bình phương chiều cao. Một người có chỉ số khối cơ thể bình thường dao động trong khoảng 18,6-24,9. Nếu vượt qua chỉ số này vượt quá 25, cơ thể đang bị thừa cân béo phì. Để làm được điều này, cần duy trì chế độ dinh dưỡng, tập luyện khoa học.
Không lạm dụng thuốc không kê đơn
Lạm dụng thuốc hoặc sử dụng thuốc sai chỉ định của bác sĩ là tác nhân điển hình gây tổn hại cho sức khỏe của bạn. Đặc biệt, việc uống thuốc quá liều rất dễ gây suy giảm chức năng thận.
Ví dụ cụ thể nhất là nhóm thuốc kháng viêm không chứa steroid (NSAIDs): ở liều cao, các loại thuốc như aspirin, ibuprofen và naproxen đều có nguy cơ làm cắt giảm lưu lượng máu đến thận.
Kiểm soát đường huyết
Với những người bị bệnh tiểu đường, hoặc có nguy cơ có lượng đường huyết cao là những đối tượng dễ làm tổn thương thận. Một khi các tế bào của cơ thể không thể sử dụng hết đường trong máu, thận buộc phải làm việc nhiều hơn để lọc máu. Điều này xảy ra trong thời gian dài có thể làm nguy hiểm đến tính mạng.
Tuy nhiên, nếu bản thân kiểm soát đường trong máu thì có thể giảm được nguy cơ gây hại cho thận. Bên cạnh chế độ tập luyện và dinh dưỡng hợp lý thì cần thăm khám định kỳ. Khi phát hiện sớm, bác sĩ có cách để giảm hoặc ngăn ngừa tổn thương ở thận.
Chủ động theo dõi sức khỏe và khám định kỳ
Các chuyên gia khuyến nghị thường xuyên khám sức khỏe và hỏi ý kiến bác sĩ nếu thấy các biểu hiện bất thường, chẳng hạn phù xung quanh mắt, da khô, mệt mỏi, nước tiểu có bọt,... Bác sĩ có thể chỉ định sàng lọc chức năng thận bằng các xét nghiệm máu đơn giản. Dù không có triệu chứng, bạn vẫn có thể yêu cầu bác sĩ làm xét nghiệm khi đi khám tổng quát. Điều này có thể giúp phát hiện dấu hiệu sớm của bệnh thận. Sàng lọc càng sớm, việc điều trị càng bớt phức tạp.
Nhìn chung, những người mắc bệnh tiểu đường, huyết áp cao và bệnh tim có nguy cơ suy thận cao hơn. Ở nhóm này, việc chủ động theo dõi sức khỏe càng quan trọng. Các nhóm dân số dễ bị tổn thương nên đi khám kịp thời, thảo luận với bác sĩ về cách giảm tỷ lệ suy thận, tránh lạm dụng bất kỳ loại thuốc nào,gồm cả thực phẩm bổ sung và thuốc không kê đơn.
8 thói quen xấu dễ dẫn đến suy thận ai cũng nên biết |
3 thói quen vào buổi sáng dễ gây suy thận từ bỏ càng sớm càng tốt |
Ăn mật cá trắm, hai người bị suy gan, suy thận |