 |
| Khoai môn còn có tên gọi khác là khoai sọ hay khoai nước |
Khoai môn còn có tên gọi khác là khoai sọ hay khoai nước, thuộc họ Ráy (Araceae) với tên khoa học là Colocasia esculenta (L.) Schott. Loài khoai này được bắt nguồn từ Ấn Độ, Bangladesh. Sau đó, chúng có mặt ở nhiều quốc gia khác nhau trong đó có Việt Nam ta.
Đây là loài cây ưa sống ở khí hậu nhiệt đới. Khoai môn thích hợp với đất cát pha, đất thịt nhẹ, giàu mùn và khả năng thoát nước tốt.
Cây khoai môn là loài cây thân thảo có thân ngầm phát triển thành củ. Củ khoai chứa nhiều tinh bột được dùng làm thức ăn ở nhiều nước châu Á. Phần thân bên trên mặt đất mọc thành nhiều bẹ lá xếp với nhau. Chiều cao thân cây tầm 0,5 – 1m.
Lá khoai rộng, phiến lá hình tam giác với gốc lõm vào trong.
Hoa khoai môn mọc thành chùm và thường tới cuối giai đoạn sinh trưởng cây mới ra hoa. Chúng sinh sản vô tính bằng củ. Mỗi bụi khoai có khá nhiều củ. Thường chúng có một củ cái và nhiều củ con xung quanh. Vỏ củ có thể có màu xám hoặc tím tùy theo giống.
 |
| Nông dân xã Láng Dài thu hoạch khoai môn |
Nhiều vùng quê, nông dân trồng loại khoai này đem lại thu nhập cao gấp nhiều lần so với trồng lúa.
Huyện Đất Đỏ hiện có hơn 500 hộ gia đình từ quê hương Quang Nam-Đà Nẵng vào sinh sống, định cư. Trong đó xã Láng Dài, huyện Đất Đỏ (Bà Rịa-Vũng Tàu) có hơn 300 hộ và nhiều gia đình đã chọn trồng cây khoai môn để phát triển kinh tế.
Được sự hỗ trợ, định hướng từ địa phương cùng với sự chịu thương, chịu khó của những người con miền Trung, khoai môn nhanh chóng bén rễ và từng bước mở rộng diện tích trồng, trở thành “đặc sản” của địa phương và cũng là nguồn kinh tế chính của nhiều gia đình.
Ông Lê Văn Hải (ấp Thanh An, xã Láng Dài) từ đất Quảng Nam vào đây sinh sống từ năm 1992. Thấy những người hàng xóm cùng quê trồng cây khoai môn, ông cũng học để trồng theo.
Từ 1-2 sào ban đầu, đến nay ông đã mở rộng lên 1,2ha, cây khoai môn cũng mang lại thu nhập ổn định cho gia đình. Ông Hải chia sẻ, cây khoai môn ít sâu bệnh, khả năng chịu úng ngập tốt và không mất nhiều công chăm sóc, nên khá phù hợp với điều kiện và trình độ sản xuất của người dân.
Để cây khoai môn đạt năng suất, hiệu quả kinh tế cao, người trồng cần chú ý làm sạch cỏ, giữ đủ nước trên bề mặt ruộng để cây sinh trưởng, phát triển tốt và hạn chế được sâu bệnh gây hại.
Hiện nay, trung bình mỗi vụ, gia đình ông thu khoảng 20 tấn khoai môn, với giá bán khoai môn dao động từ 14-20 ngàn đồng/kg (tùy thời điểm), mỗi năm gia đình ông Hải có thu nhập từ 150-200 triệu đồng.
Từ lúc được một người cùng quê Quảng Nam giới thiệu trồng khoai môn, đến nay ông Lê Ngọc Hiền (ấp Thanh An, xã Láng Dài) cũng đã gắn bó với cây khoai môn 30 năm.
Nhờ tuân thủ nghiêm và thực hiện đúng quy trình sản xuất, nên diện tích khoai môn của gia đình ông sinh trưởng, phát triển tốt, năng suất đạt hơn 22 tấn/ha.
Theo ông Hiền, với hình thức trồng gối vụ, khoai môn cho thu hoạch liên tục. Không chỉ phù hợp với thổ nhưỡng cây khoai môn hiện đang được thị trường rất ưa chuộng. Do đó, gia đình ông làm ra đến đâu đều được thương lái thu mua tới đó, thậm chí thời điểm này còn không có hàng để bán. Thu nhập từ cây khoai môn mang lại cho gia đình ông từ 200-300 triệu đồng/năm.
Tháng 3/2022, khoai môn Láng Dài được gắn sao 3 sao sản phẩm OCOP. Đây là kết quả từ sự nỗ lực của các thành viên trong Tổ liên kết sản xuất khoai môn Láng Dài (huyện Đất Đỏ) và sự đồng hành, hỗ trợ của các cấp chính quyền địa phương trong việc xây dựng thương hiệu khoai môn trở thành sản phẩm đặc trưng của huyện.
Các món ngon chế biến từ khoai môn
Khoai môn là loài cây mà các bộ phận đều hữu dụng. Phiến lá và bẹ lá cây được dùng làm rau. Có thể dùng để xào, nấu canh chua, nấu cháo hay làm dưa chua. Đặc biệt củ khoai môn là bộ phận được dùng nhiều nhất, thích hợp để chế biến thành nhiều món canh, món chè thơm ngon.
 |
| Canh khoai môn |
Chè khoai môn
Với những tín đồ hảo ngọt, những món chè ngọt thơm, hấp dẫn luôn rất được yêu thích. Đặc biệt, chè khoai môn vừa thơm vừa béo lại càng được thưởng thức nhiều hơn nữa.
Chè khoai môn dễ thực hiện, có thể kết hợp cùng các loại nguyên liệu khác như đậu xanh, nếp cẩm cũng rất hợp lý. Những chén chè khoai môn ngọt, béo, thơm, cho thêm đá nhuyễn vào ăn kèm thì ngon phải biết.
Khoai môn lệ phố
Khoai môn lệ phố là một món ăn Trung Quốc rất phổ biến ở nước ta bởi độ mới lạ, hương vị thơm ngon và cách làm lại đơn giản vô cùng.
Lớp khoai môn dẻo, thơm, bọc lấy nhân đậu xanh ngọt dịu, bùi béo bên trong. Sau đó, chúng sẽ được bọc thêm một lớp bột chiên xù nữa rồi bắt đầu chiên giòn. Mẻ bánh khoai môn đã chín, nóng hổi và vàng ươm. Viên nào cũng đều tăm tắm, một phát cắn ngập răng khiến bạn càng ăn lại càng ghiền.
Trà sữa khoai môn
Chẳng cần phải giới thiệu nhiều, trà sữa khoai môn từ khi có mặt trên thị trường bao nhiêu năm nay vẫn luôn khiến triệu con tim phải thổn thức mỗi khi nhắc tới.
Trà sữa vốn có vị ngọt, béo, thơm hoà quyện với nhau, để thêm phần hấp dẫn, hương khoai môn được thêm vào và món trà sữa khoai môn như bùng nổ. Vị trà không quá đậm, vị sữa lại béo nhẹ, vị khoai môn lại thơm lừng và có màu đẹp mắt chính là lý do khiến món thức uống này không bao giờ hạ nhiệt.
Để thêm phần hấp dẫn, những viên khoai môn được cắt hạt lựu, áo bên ngoài là lớp bột năng quen thuộc rồi luộc đến khi chín mềm. Màu tím đậm của viên thạch kết hợp với màu tím nhạt của trà sữa khiến bạn nhìn thấy là chỉ muốn uống ngay.
Canh khoai môn
Ngoài canh khoai sọ, canh khoai mỡ, canh khoai môn dần dần chiếm được tình cảm của các bà nội trợ trong mỗi bữa cơm nhờ vào hương vị thơm ngon cũng như cách thực hiện dễ dàng.
Tuỳ theo kích thước, khoai môn được cắt thành khoanh vừa ăn hoặc để nguyên củ và nấu. Nhưng dù là cách nào, khoai môn vẫn giữ được độ bùi, béo và thơm của mình. Những củ khoai môn khi được nấu chay, hay nấu mặn kết hợp với xương, tôm khô, đuôi heo đều dinh dưỡng và ngon chẳng thể tả được.
Bánh khoai môn chiên
Là một món ăn vặt mà chị em nào cũng thích, những chiếc bánh khoai mỡ nhỏ nhắn, xinh xắn, thơm ngon lại rất dễ thực hiện dùng để nhâm nhi mỗi khi buồn miệng hay rảnh rỗi.
Với nhiều phiên bản khác nhau, bạn có thể để khoai môn nguyên củ hay nghiền nhuyễn, kết hợp cùng phô mai, trứng muối, tôm, thịt, nấm đều được. Mỗi cách làm đều mang đến vị ngon riêng và rất đáng thử, chắc chắn sẽ khiến bạn phải thích thú.
