Ngộ độc thực phẩm là vấn đề thường xuyên xảy ra, thậm chí xảy ra với quy mô lớn, có thể gây hoang mang dư luận. Về biểu hiện, ngộ độc thực phẩm là hội chứng cấp tính xảy ra do ăn, uống phải thức ăn có chất độc, biểu hiện bằng những triệu chứng dạ dày - ruột, thần kinh hoặc những triệu chứng khác tuỳ theo tác nhân gây ngộ độc.
 |
Nguyên tắc điều tra ngộ độc thực phẩm
Theo Điều 4 Quyết định số 39/2006/QĐ-BYT của Bộ Y tế về điều tra ngộ độc thực phẩm, khi một vụ ngộ độc thực phẩm xảy ra, việc điều tra ngộ độc thực phẩm sẽ phải tuân theo các nguyên tắc:
Đầu tiên, cán bộ điều tra cần nắm vững tình hình dịch tễ của địa phương để có hướng phân biệt ngộ độc thực phẩm hay là dịch, tránh nhầm lẫn.
Tiếp đó, việc điều tra sẽ tiến hành trong khoảng thời gian trước khi bị ngộ độc 48 giờ hoặc ít nhất là 24 giờ, thông qua bệnh nhân và những người xung quanh để nắm được những thực phẩm người bị ngộ độc đã ăn, uống những gì, các biểu hiện trong thời gian 24 - 48 giờ kể từ khi ăn, uống. Cán bộ điều tra cũng cần khai thác và nắm vững các triệu chứng lâm sàng để xác định nguyên nhân gây ngộ độc thực phẩm
Một thao tác quan trọng khi điều tra ngộ độc thực phẩm là phải lưu giữ thức ăn khả nghi, chất nôn, chất rửa dạ dày - ruột, nước tiểu, phân...của người bị ngộ độc thực phẩm, lấy mẫu theo quy định gửi về Trung tâm Y tế dự phòng hoặc Viện chuyên ngành để xét nghiệm.
Bên cạnh lưu mẫu, việc điều tra tình hình vệ sinh môi trường, tình hình cung cấp thực phẩm, nơi chế biến, nơi bảo quản thực phẩm, nhân viên phục vụ ăn uống... cũng là việc cần thiết để giúp cho việc xác định nguồn gốc và nguyên nhân gây ngộ độc thực phẩm.
Nếu nghi ngờ ngộ độc thực phẩm do vi sinh vật, cần tiến hành các xét nghiệm cần thiết đối với người bị ngộ độc, xét nghiệm và điều tra nhân viên phục vụ ăn uống.
Trường hợp có tử vong phải kết hợp với cơ quan Công an và cơ quan Pháp y tiến hành điều tra giải phẫu bệnh lý, lấy dịch trong đường tiêu hoá, máu, tim, phổi của những người bị tử vong để xét nghiệm. Việc xét nghiệm mẫu bệnh phẩm cần phải tiến hành ngay sau khi nhận được mẫu gửi đến.
Sau khi có kết quả điều tra tại thực địa, cán bộ điều tra phải tổng hợp phân tích xác định được thời gian, địa điểm xảy ra ngộ độc, số người ăn, số người mắc, số người chết, số người phải vào viện, bữa ăn nguyên nhân, thức ăn nguyên nhân, cơ sở nguyên nhân và căn nguyên, đồng thời phải đề ra được các biện pháp xử lý và phòng ngừa.
 |
Các bước điều tra ngộ độc thực phẩm
Theo Điều 8 Quyết định Số 39/2006/QĐ-BYT của Bộ Y tế về điều tra ngộ độc thực phẩm, điều tra ngộ độc thực phẩm cần được tiến hành theo các bước sau:
Đầu tiên, cần điều tra cá thể bị ngộ độc thực phẩm
Tiếp đó, điều tra những người đã ăn cùng bữa ăn/món ăn với người bị ngộ độc thực phẩm nhưng không bị ngộ độc thực phẩm
Cần thiết điều tra thức ăn đã ăn, người ăn và thời gian ăn trong khoảng thời gian 24-48 giờ trước khi bị ngộ độc thực phẩm
Điều tra bữa ăn nguyên nhân và thức ăn nguyên nhân gây ngộ độc thực phẩm là một trong những bước cần thiết.
Từ đó, tiến hành điều tra nguồn gốc, tình hình chế biến thực phẩm cũng như tiền sử bệnh tật những người chế biến, nấu nướng phục vụ ăn, uống.
Sau đó, tiến hành điều tra các mẫu thức ăn thu hồi để xét nghiệm cũng như cơ sở cung cấp, chế biến thức ăn gây ngộ độc.
Bện cạnh đó cũng cần điều tra về điều kiện môi trường và dịch bệnh ở địa phương.
 |
Sau khi tiến hành các bước điều tra ngộ độc thực phẩm nói trên, đội điều tra ngộ độc thực phẩm phải tổng hợp, phân tích, kết luận kết quả điều tra theo những nội dung sau: đơn vị xảy ra ngộ độc thực phẩm; địa điểm xảy ra ngộ độc thực phẩm, thời gian xảy ra ngộ độc; số người ăn, số người mắc, số người đi viện, số người chết; bữa ăn nguyên nhân; thức ăn nguyên nhân; cơ sở nguyên nhân và nguyên nhân.
Từ kết quả điều tra, các biện pháp xử lý để phòng ngừa tái ngộ độc thực phẩm sẽ được đưa ra, ví dụ như cải biến sản xuất, chế biến bảo đảm yêu cầu vệ sinh theo quy định; nâng cao ý thức vệ sinh cho nhân viên sản xuất thực phẩm, kinh doanh dịch vụ ăn uống; tích cực chấp hành quy chế, quy định VSATTP và xử lý thực phẩm gây ngộ độc (thu hồi, huỷ bỏ, chuyển mục đích sử dụng, tái chế).
Bên cạnh đó, tuỳ theo mức độ, tính chất, nguyên nhân hậu quả của vụ ngộ độc thực phẩm cần đưa ra các kiến nghị xử lý theo pháp luật đối với cơ sở nguyên nhân gây ngộ độc thực phẩm.
