 |
| Lợn cắp nách- đặc sản Tây Bắc |
Lợn cắp nách hay còn gọi là lợn Mường Sapa (một số nơi gọi là lợn lửng, lợn còi, lợn ri, lợn tên lửa) là giống lợn đặc sản có ở vùng cao và nhiều nhất ở Lai Châu. Lợn cắp nách được ra đời từ thói quen chăn nuôi lạc hậu của các dân tộc vùng cao của Lào Cai như Dao, Thái, Mông.
Loài lợn này có màu lông đen tuyền hoặc hơi vàng; khả năng sinh sản kém, mỗi lứa đẻ từ 5 – 8 con, trọng lượng thấp. Nếu thả rông để chúng tự kiếm ăn, một năm mỗi con chỉ nặng từ 25-30kg, còn nhốt trong chuồng chăn nuôi theo tập quán cũ của đồng bào, lợn “tên lửa” cũng chỉ đạt từ 40-50kg. Loài lợn này ít nhiễm bệnh dịch, nên dễ nuôi.
Tận dụng những đảo nổi trên lòng hồ thuỷ điện Tuyên Quang, gia đình ông Phùng Văn Tỵ (xã Khuân Hà, Lâm Bình) tỉnh Tuyên Quang nuôi gần 50 con lợn "cắp nách" mỗi lứa. Vì trên đảo nên lợn được thả rông và kết hợp cho ăn thêm ngô, rau củ.
Vừa ném ít vỏ cây chuối đã thái nhỏ xuống vườn cho đàn lợn, ông Tỵ cho biết, loại lợn này chậm lớn, nuôi cả năm cũng chỉ đạt trọng lượng khoảng 30 kg. Lợn được thả trên đồi, trong rừng, thức ăn gần như lấy từ tự nhiên nên thịt săn chắc, ít mỡ, thơm ngon, bù lại giá thành cao và ổn định.
"Nhà tôi vừa xuất chuồng hơn 20 con rồi, thương lái từ tận thành phố về mua. Giá lợn cuối năm cũng ổn định, ở mức hơn 100 nghìn/kg hơi là cao rồi, trừ chi phí thu về hơn 30 triệu đồng. Từ giờ đến Tết, tôi sẽ bán nốt đàn lợn để lấy tiền mua giống nuôi mới" - ông Tỵ chia sẻ.
Xã Khuân Hà hiện có khoảng 200 hộ gia đình chăn nuôi lợn đen với số lượng hơn 4.000 con. Năm nay, thời tiết thuận lợi, lợn không bị dịch bệnh và giá thành tăng nên người nuôi khá yên tâm.
 |
| Giống lợn này dễ nuôi, dễ bán |
Nhận thấy hiệu quả kinh tế từ việc nuôi lợn đen, năm 2020 anh Triệu Tòn Quang, thôn Nà Co, xã Xuân Lập (huyện Lâm Bình, tỉnh Tuyên Quang) mua 10 con lợn đen giống về nuôi.
Sau 7 tháng nuôi lợn đạt 30 kg, lứa lợn đầu tiên bán đi có lãi, năm 2021 anh được vay 50 triệu đồng từ Ngân hàng Chính sách xã hội tín chấp qua Đoàn thanh niên để tăng đàn lợn lên 30 con. Hiện nay, mỗi năm gia đình anh xuất được 2 lứa lợn, thu lãi hơn 60 triệu đồng.
Anh Quang bảo “Hiện trong chuồng còn 7 con lợn nữa, mỗi con khoảng 20 kg/con. Thời điểm này giá lợn đang là 90.000 - 95.000 đồng/kg, gia đình sẽ xuất bán dịp cận Tết, đó sẽ là khoản thu nhập để gia đình sắm sửa Tết”.
Ông Phùng Văn Tỵ, thôn Nà Chang, xã Khuôn Hà (huyện Lâm Bình, tỉnh Tuyên Quang) chăn nuôi 40 con đen mỗi lứa. Ông Tỵ cho biết, gia đình nhận khoán bảo vệ gần 30 ha rừng phòng hộ trên vùng lòng hồ thủy điện Tuyên Quang.
Tận dụng những đảo nổi trên hồ, gia đình ông chăn nuôi lợn đen. Lợn đen được gia đình nuôi thả rông trong rừng, ăn rau, củ rừng; gia đình kết hợp chăn thêm ngô, chuối, sắn, nên thịt rất chắc, thơm ngon và ít mỡ nên được khách hàng rất ưa chuộng.
Theo ông Tỵ, lợn được chăn nuôi trên vùng lòng hồ thịt săn chắc, ngon nên giá cao hơn so với lợn đen chăn nuôi bán chăn thả. Gia đình ông vừa bán 21 con lợn, bình quân mỗi con từ 15 - 20 kg với giá 90.000 - 100.000 đồng/kg lợn hơi, trừ chi phí, gia đình thu lãi 30 triệu đồng.
Hiện gia đình còn 19 con nhưng khách cũng đã đặt gần hết. Không chỉ riêng hộ gia đình ông Tỵ mà hiện nay trên địa bàn xã Khuôn Hà có khoảng 20 hộ chăn nuôi lợn đen trên vùng lòng hồ thủy điện Tuyên Quang.
Chủ một nhà hàng tại phường Hưng Thành (TP Tuyên Quang) tất bật đưa xe tải đi về các huyện vùng cao để tìm mua lợn "cắp nách" phục vụ nhu cầu kinh doanh tăng cao dịp cận Tết Nguyên đán.
"Bình thường, tôi chỉ mua 1,2 con khi có người đặt cỗ nhưng cận Tết, gần như ngày nào cũng có khách đặt, nên mỗi lần đi huyện bắt cả chục con về thả chuồng để thịt dần. Giá thành khá cao, từ 100 đến 130 nghìn/kg thịt hơi nhưng nhiều người vẫn thích ăn" - chủ nhà hàng cho hay.
