| Ngành dệt may xuất siêu vẫn lo giảm tăng trưởng Ngành dệt may lập đỉnh mới Đơn hàng xuất khẩu năm 2023 sụt giảm nghiêm trọng, nhiều doanh nghiệp buộc phải giảm quy mô sản xuất |
 |
| Toàn cảnh diễn đàn Kinh tế 2023: Cùng doanh nghiệp “vượt sóng” |
Doanh nghiệp thiếu đơn hàng
Ông Long Nguyễn Hồng Long, Phó trưởng ban chuyên trách Ban Chỉ đạo Đổi mới và Phát triển doanh nghiệp cho biết, kể từ quý IV và dự báo năm 2023, nền kinh tế của Việt Nam sẽ gặp nhiều khó khăn do tác động của các nền kinh tế trên thế giới. Hàng loạt yếu tố bất lợi với kinh tế toàn cầu như: Xung đột Nga – Ukraine, đứt gãy chuỗi cung ứng hay chính sách Zero COVID-19 của Trung Quốc,…
Với các doanh nghiệp sản xuất kinh doanh, đến thời điểm này, thông thường doanh nghiệp đã có đơn hàng năm 2023, nhưng năm nay, có rất nhiều doanh nghiệp hiện vẫn chưa ký được đơn hàng 2023 như ngành dệt may chẳng hạn.
Tình trạng này chủ yếu do yếu tố bên ngoài khi các nền kinh tế lớn như Anh, Pháp, Mỹ, Đức,…đều gặp khó khăn, Việt Nam sẽ chịu tác động và không thể nằm ngoài xu thế đó được.
Hiện tại, điểm hạn chế của các doanh nghiệp Việt Nam là sự va đập với bên ngoài, trước những sóng gió của thị trường.
Với thị trường trong nước, doanh nghiệp cũng đứng trước những vấn đề khó khăn về tín dụng, thuế, nguồn vốn,… trong đó nghiêm trọng nhất là lĩnh vực bất động sản, thị trường đóng băng, không có giao dịch dẫn đến ách tắc trong dòng tiền. Trên thị trường chứng khoán, chưa bao giờ thị trường biến động mạnh như hiện nay, sự trồi sụt xảy ra liên tục, thể hiện tính thiếu ổn định của thị trường.
Doanh nghiệp "đông" nhưng tiềm lực chưa mạnh
Ông Hoàng Quang Phòng, Phó Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho biết, có được sự phát triển như vậy không thể không khẳng định sức đóng góp và sự sáng tạo không biết mệt mỏi của doanh nghiệp. Tuy vậy, những sai phạm của một bộ phận nhỏ doanh nghiệp vừa qua cũng đã bộc lộ nhiều hạn chế của khu vực này.
“Hơn thế, dù khu vực doanh nghiệp đông về số lượng, nhưng quy mô và tiềm lực không mạnh, sức chống chịu và khả năng cạnh tranh còn hạn chế”, Phó Chủ tịch VCCI nhận định.
 |
| Ông Hoàng Quang Phòng, Phó Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) |
Bởi, thống kê cho thấy bình quân một tháng có 18.100 doanh nghiệp thành lập mới và quay trở lại hoạt động thì có 12.500 doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường. Nói cách khác, trong nền kinh tế cứ 10 doanh nghiệp gia nhập mới và quay trở lại thì có 7 doanh nghiệp tạm thời hoặc vĩnh viễn rút lui khỏi thị trường. “Điều này phản ánh khu vực doanh nghiệp vẫn bị tổn thương nghiêm trọng trước những khó khăn của kinh tế thế giới và trong nước”, ông Hoàng Quang Phòng nói.
Chính vì vậy, Phó Chủ tịch VCCI cho hay, trong văn bản góp ý nghị quyết của Chính phủ về một số chính sách, giải pháp trọng tâm hỗ trợ doanh nghiệp chủ động thích ứng, phục hồi nhanh và phát triển bền vững đến năm 2025, VCCI đã nhất trí với việc cần phải có nghị quyết riêng về phát triển doanh nghiệp cho cả nhiệm kỳ.
Mục tiêu của VCCI mong muốn là doanh nghiệp tư nhân đăng ký chính thức theo Luật Doanh nghiệp đến năm 2025 có đóng góp 15% GDP, năm 2030 có đóng góp 20% của GDP. Hiện tại, con số đóng góp mới khoảng 9% GDP. Có ít nhất 10 tập đoàn tư nhân trong nước quy mô lớn trong lĩnh vực công nghiệp và 10 tập đoàn tư nhân trong nước quy mô lớn trong lĩnh vực dịch vụ. Tỷ lệ lao động có kỹ năng tăng 10 bậc so với hiện tại theo đánh giá của Diễn đàn Kinh tế Thế giới - WEF (hiện Việt Nam xếp hạng 93/141 quốc gia); tỷ lệ lao động có bằng cấp, chứng chỉ đạt 35%.
Cải cách thể chế triệt để, phát triển khu vực kinh tế tư nhân
Chia sẻ tại diễn đàn, TS Trần Thị Hồng Minh, Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) khẳng định, việc thúc đẩy mạnh mẽ chuyển đổi số là yếu tố quan trọng trong bối cảnh ứng dụng các thành tựu của cuộc Cách mạng công nghệ 4.0.
Trong 2 năm vừa qua, Việt Nam đã duy trì được hình ảnh đất nước không ngừng cải cách nhưng Việt Nam còn nhiều thách thức cần đối mặt trong năm 2023. Bình diện vĩ mô chưa có thêm ý tưởng và động lực mới cho quá trình cải cách. Nếu không thực hiện cải cách thể chế triệt để căn cơ sẽ khó để tạo ra sức bật, thay đổi về cơ cấu nền kinh tế, môi trường đầu tư kinh doanh.
Bà Minh cho rằng, cần quan tâm đến việc theo đuổi và thực hiện phát triển bao trùm. Sự tham gia của phụ nữ vào quá trình sản xuất kinh doanh và phát triển xã hội; vai trò của các doanh nghiệp nhỏ và vừa… sẽ cần có giải pháp cụ thể để hỗ trợ các đối tượng này.
 |
| TS Trần Thị Hồng Minh, Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) phát biểu |
“Sự phối hợp giữa các cơ quan trong tiến trình cải cách vẫn là nội dung cần tập trung nhấn mạnh và nghiên cứu giải quyết nhằm tạo sức mạnh cộng hưởng giúp đỡ doanh nghiệp. Trong quá trình phục hồi cần xem xét lại vai trò của Nhà nước và không gian cho khu vực tư nhân phát triển nhằm huy động toàn bộ các nguồn lực cho phát triển”, bà Minh nói.
Cùng với đó, cần tăng cường huy động và sử dụng nguồn lực trong bối cảnh mới. Phải có cơ chế để người dân yên tâm bỏ vốn vào hoạt động sản xuất kinh doanh. Hoàn thiện nhiều chính sách, trong đó chính sách cạnh tranh là quan trọng để nuôi dưỡng ý tưởng kinh doanh mới.
Ở góc độ doanh nghiệp, ông Lê Duy Bình, Giám đốc điều hành Economica Vietnam khuyến nghị, cần đẩy mạnh đầu tư tư nhân hiệu quả trong bối cảnh mới; quan tâm đến phát triển khu vực kinh tế tư nhân (theo các nghị quyết được Đảng, Nhà nước đề ra), nơi tạo ra việc làm cho người lao động, góp phần tăng trưởng đáng kể của nền kinh tế.
Theo ông Lê Duy Bình, tổng nguồn vốn đầu tư toàn xã hội đã có sự thay đổi lớn trong 10 năm qua. Nguồn vốn đầu tư toàn xã hội từ 0,8 triệu tỷ đồng năm 2010 đã tăng lên gần 29 triệu tỷ đồng năm 2021. Trong đó, doanh nghiệp tư nhân đóng góp lớn với khoảng 0,3 triệu tỷ đồng năm 2010, tăng lên 1,7 triệu tỷ đồng vào năm 2021.
Như vậy, tổng nguồn vốn khu vực tư nhân đã tăng mạnh mẽ trong thập niên vừa qua, cho thấy sự lớn mạnh về nguồn lực của khu vực kinh tế tư nhân.
Về hệ số hiệu quả sử dụng vốn đầu tư (ICOR) có xu thế đảo chiều giai đoạn 2010-2021. Trong đó, nếu năm 2010 khu vực kinh tế nhà nước cần 9,8 đồng để tạo ra 1 đồng GDP thì khu vực kinh tế tư nhân chỉ cần sử dụng 4,3 đồng để tạo ra 1 đồng GDP, cho thấy khu vực tư nhân sử dụng vốn hiệu quả hơn.
“Tuy nhiên trong 2 năm vừa qua, mặc dù tốc độ tăng trưởng vốn như vậy nhưng tốc độ tăng năng suất lao động liên tục giảm, sự đóng góp của năng suất vào GDP cũng giảm theo. Đây là điều cần phải đảo ngược, thay đổi để giúp doanh nghiệp “vượt sóng””, ông Bình nói.
Ông Lê Duy Bình nhận định: “Thời kỳ dựa vào tăng trưởng nguồn vốn để tăng năng suất đã qua rồi. Sự suy giảm của hệ số đầu tư tư nhân trong hai năm vừa qua có thể là chỉ dấu báo hiệu thời kỳ gia tăng sản lượng chỉ bằng cách gia tăng nguồn vốn đầu tư đã qua và khu vực kinh tế tư nhân cần tìm kiếm các động lực khác để đóng góp cho gia tăng sản lượng, gia tăng tăng trường như công nghệ và nguồn nhân lực, để có thể tiếp tục phục hồi và phát triển trong năm 2023".
