| Thẩm định chuỗi cung ứng EU: Ngành dệt may, da giày Việt cần thích ứng ra sao? Ngành dệt may Việt Nam bứt phá, xuất khẩu tiến gần mốc 48 tỷ USD |
 |
| Đặt mục tiêu kim ngạch xuất khẩu đạt 64,5 tỷ USD vào năm 2030, ngành dệt may Việt Nam xác định "xanh hóa - số hóa" là chiến lược sống còn để tham gia sâu vào chuỗi cung ứng toàn cầu. |
Giữ vững đà tăng trưởng trước biến động thị trường
Năm 2025 được ghi nhận là cột mốc quan trọng đánh dấu sự phục hồi của ngành dệt may Việt Nam. Theo số liệu thống kê, kim ngạch xuất khẩu toàn ngành ước đạt hơn 46 tỷ USD, tăng trưởng khoảng 6% so với năm 2024. Điểm sáng nổi bật nằm ở mức xuất siêu đạt 21 tỷ USD và tỷ lệ giá trị nội địa tăng thêm đạt khoảng 52%. Những con số này minh chứng cho bước tiến lớn trong việc chủ động nguồn cung nguyên phụ liệu, khẳng định vai trò trụ cột của dệt may trong cán cân thương mại quốc gia.
Tuy nhiên, để đạt được kết quả này, cộng đồng doanh nghiệp đã phải đối diện với áp lực rất lớn. Ông Vũ Đức Giang - Chủ tịch Hiệp hội Dệt may Việt Nam (Vitas) nhận định, ngành dệt may đã chịu tác động trực tiếp từ những bất ổn địa chính trị và đặc biệt là chính sách thuế quan khắt khe của Mỹ. Những yếu tố này khiến nhu cầu tiêu dùng sụt giảm, lượng tồn kho tăng cao, gây sức ép nặng nề lên hoạt động sản xuất. Dù vậy, nhờ sự chủ động và linh hoạt, ngành vẫn giữ vững vị thế trong tốp 3 cường quốc xuất khẩu dệt may thế giới.
Chiến lược đa dạng hóa thị trường và khách hàng đã phát huy tác dụng. Hiện tại, hàng dệt may Việt Nam đã có mặt tại 138 quốc gia và vùng lãnh thổ. Đáng chú ý, có 28 doanh nghiệp đang đầu tư ra nước ngoài để tận dụng các ưu đãi thuế quan, giảm rủi ro chính trị và chi phí vận chuyển. Ông Vũ Đức Giang nhấn mạnh đây là tiền đề quan trọng để thúc đẩy ngành phát triển bền vững.
Phân tích sâu hơn về khó khăn tại thị trường trọng điểm, ông Cao Hữu Hiếu - Tổng Giám đốc Tập đoàn Dệt may Việt Nam (Vinatex) cho biết, qua khảo sát tại Mỹ, EU, Nhật Bản và Trung Quốc, nhu cầu tiêu dùng vẫn chưa phục hồi về mức trước đại dịch. Lạm phát và chi phí sinh hoạt cao khiến người dân tại các quốc gia này thắt chặt chi tiêu. Đặc biệt tại Mỹ - thị trường chiếm hơn 40% kim ngạch xuất khẩu của ngành, chính sách thuế đối ứng đã khiến sức mua giảm mạnh, đơn hàng sụt giảm từ 20-30%.
Ông Cao Hữu Hiếu phân tích, việc tăng thuế đẩy giá hàng hóa lên cao, cộng với áp lực lạm phát khiến nhu cầu mua sắm thời trang giảm rõ rệt. Khách hàng chuyển sang xu hướng đặt đơn hàng ngắn hạn, số lượng nhỏ nhưng yêu cầu giao nhanh. Sức ép cạnh tranh gay gắt cũng khiến giá gia công giảm, kéo theo biên lợi nhuận của doanh nghiệp bị thu hẹp. Tuy nhiên, nhờ các giải pháp ứng phó linh hoạt, Vinatex vẫn bảo đảm doanh thu và dự kiến đạt lợi nhuận gần 1.400 tỷ đồng, tương đương mức đỉnh năm 2021 và cao nhất trong 30 năm phát triển.
Tận dụng cơ hội từ chiến lược "Xanh hóa - Số hóa"
Hướng tới năm 2030, ngành dệt may Việt Nam đặt mục tiêu kim ngạch xuất khẩu 64,5 tỷ USD, tăng trưởng bình quân 6,5-7%/năm, và phát triển thị trường nội địa đạt 8-9 tỷ USD. Để hiện thực hóa tham vọng này, ngành xác định trọng tâm chiến lược là "xanh hóa - số hóa", tăng tỷ lệ nội địa hóa lên hơn 60% và xây dựng thương hiệu thời trang lớn mạnh.
Chủ tịch Vitas Vũ Đức Giang cho rằng, doanh nghiệp cần tiếp tục đẩy mạnh đa dạng hóa thị trường và mặt hàng, đồng thời kêu gọi đầu tư vào các khâu thiếu hụt trong chuỗi cung ứng. Việc phát triển nguồn lực phải đi đôi với ứng dụng khoa học - công nghệ. Đặc biệt, Việt Nam đã bắt đầu sản xuất được các mặt hàng khác biệt, giá trị cao phục vụ công nghiệp, y tế, hàng không. Một số nhà máy dự kiến vận hành vào năm 2026, hứa hẹn tạo bước đột phá về giá trị cho ngành.
Việc Việt Nam tham gia 17 Hiệp định thương mại tự do (FTA) thế hệ mới mở ra cơ hội lớn để mở rộng thị trường. Tuy nhiên, doanh nghiệp bắt buộc phải tuân thủ nghiêm ngặt quy định về xuất xứ sản phẩm để hưởng ưu đãi và tránh nguy cơ bị Mỹ áp thuế bổ sung với hàng hóa trung chuyển.
Về vấn đề này, Tổng Giám đốc Vinatex Cao Hữu Hiếu đánh giá, thách thức lớn nhất hiện nay là sự phụ thuộc vào nguyên liệu nhập khẩu. Ngành dệt may đang phải nhập khẩu 100% bông, 90-95% xơ và hầu hết hóa chất, thuốc nhuộm, chủ yếu từ Trung Quốc. Điều này tạo ra rủi ro lớn nếu thị trường Mỹ áp dụng các quy định khắt khe về xuất xứ từ nước thứ ba. Bên cạnh đó, Việt Nam không còn lợi thế nhân công giá rẻ, khiến các đơn hàng cơ bản đang dịch chuyển sang các quốc gia khác.
Để nâng cao năng lực cạnh tranh, lãnh đạo Vinatex khẳng định doanh nghiệp phải đầu tư thiết bị, công nghệ hiện đại và nguồn nhân lực chất lượng cao. Cần thay đổi mô hình quản trị để chuyển hướng sang sản xuất các mặt hàng cao cấp, chuyên biệt (ODM, OBM) thay vì chỉ gia công đơn thuần. Việc chủ động nguồn nguyên liệu, hình thành các trung tâm phát triển công nghiệp thời trang quy mô lớn là bước đi cấp thiết để dệt may Việt Nam giữ vững vị thế trong chuỗi cung ứng toàn cầu và đạt được mục tiêu tăng trưởng dài hạn.
 Dệt may Việt Nam vượt qua thời gia công giá rẻ: Tăng giá trị, mở rộng thị trường mới |
 Dệt may Việt Nam thích ứng trước "hàng rào xanh" toàn cầu |
