Cây rau Dền Gai là thực vật họ Dền có tên khoa học là Amaranthus Spinosus. Đây là cây dạng thân thảo, dễ trồng, khả năng chống chọi tốt với thời tiết khắc nghiệt. Đặc điểm nổi bật của cây là trên thân và cành có chứa “gai”, hoa chụm thành chùm ở đầu cành có tác dụng tốt đối với sức khỏe.
 |
Theo Đông y
Rau Dền Gai có vị ngọt nhạt, tính lạnh, không độc, có tác dụng thanh nhiệt, trừ thấp, thu liễm ngừng tả, chữa được nhiều bệnh như táo bón, bệnh phụ sản, khớp xương sưng đau, phù thũng, bệnh về thận, chữa lỵ và làm thuốc điều kinh.
Phần cây được dùng làm thuốc chữa bỏng, đắp tiêu viêm mụn nhọt. Lá có tính long đờm và được dùng trị ho và các bệnh về đường hô hấp. Hạt dùng để đắp, băng bó chấn thương.
 |
Theo y học hiện đại
Rau Dền Gai chứa một tỉ lệ cao natrat kali. Do có nhiều kali nên toàn cây, nhất là rễ có tính lợi tiểu và thường dùng trị phù thũng, bệnh về thận, bệnh lậu và làm thuốc điều kinh. Ngoài ra, dền gai còn chứa các chất sắt, vitamin A, B2, C, PP, canxi và chứa nhiều axít amin cần thiết cho cơ thể.
Giá trị dinh dưỡng trong 100g rau dền gai được thể hiện cụ thể năng lượng 42kcal; nước 84g; protein 4,6g; chất béo 0,2g; carbohydrate 8,3 g; chất xơ 1,8g, canxi 410mg; phospho 103 mg; sắt 8,9 mg và một phần natri kali nhất định và vitamin C, B3.
Rễ chứa α-spinasterol và một số saponin, sterol, n-ankan, axit béo và alcol tự do đã được tìm thấy trong chiết xuất ete dầu hỏa của loại thảo mộc này.
Chất flavonoid rutin đã được tìm thấy trong các bộ phận trên mặt đất với nồng độ lên đến 1,9%, và dấu vết của axit hydrocyanic trong lá.
Một số bài thuốc từ rau Dền Gai
Chữa mụn nhọt chưa vỡ: Dùng rễ rau Dền Gai rửa sạch, giã nát, đắp lên mụn nhọt 2 - 3 tiếng thay băng, ngày đắp 2 - 3 lần, có tác dụng làm nhanh vỡ mủ.
Chữa ho có đờm: Dùng thân, lá cây rau Dền Gai 50g, cam thảo đất 16g, lá bồng bồng 20g, kim ngân hoa 20g. Rửa sạch tất cả các vị thuốc, cho vào ấm đổ 500ml nước sắc còn 250ml, chia 2 - 3 lần. Dùng liền 5 ngày.
Chữa viêm họng, đau họng: Thân, lá cây rau Dền Gai, lượng vừa đủ, thêm một ít muối hạt, 1 - 3 lát gừng tươi. Tất cả nhai nát, nuốt nước dần. Ngày nhai, ngậm 1 - 2 lần đến khi đỡ đau họng.
Hỗ trợ điều trị sỏi thận: Rễ rau Dền Gai (sao vàng), vỏ quả bí đao 20g, kim tiền thảo, mã đề, rễ thiên lý, rễ cỏ tranh, đậu đen (sao thơm) mỗi thứ 12g. Rửa sạch tất cả các vị thuốc, cho vào ấm đổ 500ml nước sắc còn 250ml, chia 2 - 3 lần. Dùng 10 ngày một liệu trình.
Rau Dền Gai có tác dụng chữa bệnh, tuy vậy để đảm bảo an toàn người bệnh không nên tự ý áp dụng các bài thuốc khi chưa nhận được sự đồng ý từ bác sĩ có chuyên môn.
